Ucztowanie jako motyw literacki

Od wieków tradycyjny, szlachecki dom w Polsce słynął z niezwykłej gościnności, z którą wiązało się uwielbienie ucztowania i zabaw.

Adam Mickiewicz w "Panu Tadeuszu" prezentuje ucztowanie jako tradycyjnie zachowany obyczaj, będący ważnym wydarzeniem - "I wnet zaczęli wchodzić parami lokaje Roznoszący potrawy". Podkreśla go wskazując na obfitość potraw pojawiających się na dworskim stole - "Te półmiski kontuzów, arkasów, blemasów, Z ingredyjencyjami pomuchl, figatelów, Tybetów, piżm, drabantów, panelów, brunetów;". Akcentuje także staropolskie korzenie potraw - "rosół staropolski", "barszcz królewski".

W opisie uczty odnajdujemy szczególną troskę o zachowanie szlacheckiej tradycji biesiadowania, nawiązaniem do historii "biesiad sławnych". Dbało się także o przygotowanie uczt zgodnie z obyczajem "Com zrobił, tom wyczytał z tej tu oto księgi".

Możemy zaobserwować stosunek uczestników do obyczaju, traktują ucztę jako obfity posiłek, nie jest istotne dla nich, co jedzą - "Goście ani pytali nazwiska potrawy, [..] Wszystko prędko z żołnierskim jedli apetytem". Pomimo starań Wojskiego, który jest organizatorem "Tu Wojski [..] laską znak daje", widoczne staje się zderzenie przeszłości z teraźniejszością.

Autor wskazuje, że nie wszyscy przywiązują wielką wagę do podtrzymywania obyczaju, coraz częściej tradycja zostaje spychana w cień, "Pytasz czy wszędzie na Litwie ten zwyczaj się chowa? Niestety! Już i do nas włazi moda nowa.".

Adam Mickiewicz zwraca uwagę, że ucztowanie ma charakter terapii pragnie wskrzesić serca rodaków w czasie niewoli. Przywoływanie biesiad w domach szlacheckich działa kojąco, podtrzymuje tożsamość narodową. Autor skupia się na odtworzeniu przebiegu ceremonii, opisie jej wyglądu. Stara się, żeby jego opisy były szczegółowe i obrazowo ukazywały całe przedsięwzięcie, - "Ale tym czasem wielki serwis barwę zmienił I odarty ze śniegu już się zazielenił", dając czytelnikowi możliwość uczestnictwa w tym wydarzeniu. Autor nie zapomina też o posługiwaniu się stylem pisarskim do danej tematyki.

Fragment "Pana Tadeusza" kreuje przywiązanie do tradycji, zaznaczają wszystkie najważniejsze wartości, które niesie ze sobą: miłość do ojczyzny, pamięć o przodkach.

Motywy ucztowania zobrazowanego w "Panu Tadeuszu" jest nośnikiem tradycji, szlacheckiej kultury, głębokiego patriotyzmu, symbolizuje poszanowanie historii przodków. Mickiewicz zgodnie z przewodnią idę epopei " ku pokrzepieniu serc" przybliża emigrantom ukochaną ojczyznę. Staropolska biesiada jest także elementem zatraconej oazy spokoju, raju na ziemi jakim była wieś i dwór szlachecki.