Korzenie kapitalizmu
1. Średniowieczne miasta
Rady miasta, w których zasiadali najbogatsi kupcy – przedstawiciele patrycjatu
Pospólstwo – drobni kupcy, rzemieślnicy, wnosili opłaty do kasy miasta
Plebs – najubożsi, nie mieli żadnego udziału w sprawowaniu władzy
Cechy – organizacje mające bronić rzemieślniczych interesów, ustalały liczbę uczniów, kontrolowały ilość i jakość produktów, nadzorowały ceny, organizowały życie codzienne
Brudne średniowieczne miasta
2. Europa rzemieślnicza i Europa rolnicza
Szybki przyrost ludności miast
Szybki rozwój miast: zapotrzebowanie na wyroby rzemieślnicze, ożywienie handlu
Skutki popytu na artykuły rzemieślnicze: wzrost cen, „psucie” monety, przemiany gospodarcze
Europa Zachodnia
Inflacja – wzrost cen towarów, spowodowany nadmiarem pieniędzy na rynku
Chłopi płacili coraz wyższy czynsz
Pastwiska dla owiec, pomyślna koniunktura na wełnę
Zmniejszenie obszaru pól uprawnych
Głównie rzemiosło
Europa Wschodnia
Rozwój folwarków, zwiększanie pańszczyzny
3. Upadek cechów
System nakładczy – nakładca opłacał tanią siłę roboczą, odbierał gotowy produkt i sprzedawał go z pokaźnym zyskiem
Manufaktury – jeden zakład produkcyjny skupiający wszystkich pracowników: zmniejszenie kosztów transportu, lepsza organizacja pracy, zwiększenie zysków
4. Potęga Fuggerów
Kapitalizm – system ekonomiczny oparty na własności prywatnej i wolności osobistej
Przyczyny kapitalizmu: napływ złota i srebra z Ameryki, wzrost liczby ludności, powiększanie się miast, rozwój rzemiosła, handlu i bankowości
Fuggerowie z Augsburga handlowali płótnem, jedwabiem, korzeniami, metalami, i klejnotami; wyłączność na handel metalami w cesarstwie
Floren – złota moneta, bita od XIII w we Florencji, potem w całej Europie
5. Handel i banki
Centrum handlu europejskiego zaczęło się przenosić znad Morza Śródziemnego nad Morze Północne i Atlantyk
Antwerpia – jeden z największych portów w Europie, leżący w Niderlandach
Weksel – dokument, który gwarantuje wypłacenie okazicielowi danej sumy pieniędzy przez wystawcę
Płacono wekslami, powszechniejsze stawały się raty i ubezpieczenia na życie, sobór zezwolił na zaciąganie oprocentowanych pożyczek
Kogi – statki pływające po morzu Północnym i Bałtyckim