Pedagogika postmodernistyczna, założenia, modernistyczny dyskurs edukacji,postmodernistyczne kontrowersje,

PEDAGOGIKA POSTMODERNISTYCZNA

POSTMODERNIZM- czyli inaczej ponowoczesność, prad intelektualny i artystyczny rozwijajacy sie od lat 60. XX w.poczatkowo w USA potem w Europie Zachodniej w opozycji do dominujacej kultury,cechujacy sie zatarciem granic miedzy kultura elitarna a masowa ,nawiazywaniem do innych epok i kultur,eklektyzmem,ludycznoscia,nieuznawaniem uniwersalnych regul,norm i wartosci estetycznych.Skutkiem postmodernizmu jest w filozofii i nauce odrzucenie uniwersalnie pojmowanej prawdy i uniwersalnych metod poznawczych,schematow w mysleniu i dzialaniu,upadek autorytetow.
Eklektyzm, połączenie środków formalnych i treściowych, zaczerpnięte z innych stylów, kręgów twórczych, dające efekt kompilacji i dalekie od spójnej całości.
Ludyczność (łac. ludus – zabawa, gra) – cecha literatury pięknej, polegająca na jej zdolności do zaspokajania potrzeby rozrywki. Jest główną cechą kultury masowej. Funkcję tę realizują różne dzieła i gatunki takie jak bajka, farsa, komedia, melodramat, satyra

Termin postmodernizm wprowadzono do nauki już w latach 40 tych XXw. natomiast począwszy od lat 70tych jest on powszechnie używany dla określenia nurtów w nauce charakteryzującego sie ogólnym brakiem wiary w rozum, stosowane metody naukowe oraz postęp jako taki. Ten rewolucyjny prąd naukowy powstał w wyniku krytycznej odpowiedzi na poprzedzający go modernizm.

Do głównych przedstawicieli i prekursorów
PRZEDSTAWICIELE-Jean Baudrillard,Jean-Francois Lyotard,

Glowne zalozenia
-
Do ponowoczesności zalicza się zazwyczaj myśl francuskich „filozofów różnicy” (Derridy, Deleuze’a, Lyotarda), amerykański neopragmatyzm w wydaniu Rorty’ego, „twórczość niemiec-kich wyrazicieli nowego klimatu kulturowego” (Marquarda, Welscha), myśl włoską reprezentowaną m.in. przez Vattimo i Eco, amerykańskie transformacje koncepcji Foucaulta, dekonstruktywistycznie zorientowane literaturoznawstwo


Postmodernizm to powstawanie nowego spoleczenstwa:postmodernistycznego.Postmodernisci odrzucaja modernistyczna idee,ze nauka sama w sobie jest "uprzywilejowana forma rozumu lub posrednikiem prawdy".Odrzuca sie tez przekonanie o prymacie wiedzy naukowej,idee nauki wolnej od wartosci oraz praktyczne i moralne znaczenie nauki".Postmodernisci odrzucaja wszystkie uniwersalistyczne roszczenia Wielkich Opowiesci przeszlosci czyli wszelkie dyskursy i teorie modernistyczne.,ktore uosabialy dazenie do objecia wszystkich czasow i miejsc ,do odkrycia praw swiata spolecznego ,jego generalnej struktury i uniwrsalnej logiki"
Wedllg J.F.Lyotarda modernizm wyksztalcil dwa mity:wiare,ze nauka moze wyzwolic ludzkosc,oraz wiare,ze istnieje jednosc wiedzy,ksztaltujacej kumulatywne racjonalne pojmowanie czlowieka,natury i spoleczenstwa.Postmodernisci kwestionuja modernistyczne przekonanie,iz "istnieje scisly lub nawet konieczny zwiazek miedzy nauka ,oswieceniem publicznym i postepem spolecznym".
krytyka postmodernistyczna obejmuje takze europocentrycznosc Wielkich Opowiesci,ktore jak twierdzi redukuja historie ludzkosci do historii Zachodu,wiazac los innych kultur z losem Europy i Stanow Zjednoczonych.
Teoretycy postmodernizmu odrzucaja koncepcje rzeczywistosci spolecznej typowe dla przeszlosci.Zastepuja je przez postrzeganie rzeczywistosci jako "lingwistycznej konwencji" albo przez preferowanie kontekstualnej teorii rzeczywistosci.

"Wielu teoretykow postmodernistycznych preferuje kontekstualna teorie rzeczywistosci,argumentujac,ze wszystkie twierdzenia dotyczace wiedzy i prawdy sa zrozumiale i mozliwe do dyskusji jedynie wewnatrz ich kontekstu spolecznego.
Wedlug postmodernistycznych krytykow,modernistyczna epistemologia i odpowiadajaca jej metoda naukowa oarte byly na przeswiadczeniu,ze obiektywna prawda istnieje niezaleznie od jakichkolwiek symboli,ktoremoglyby ja wyrazc".
Teoretycy postmodernizmu odrzucaja dualizm,bowiem twierdza ze nie ma definitywnej wersji rzeczywistosci.Uwazaja ze nie istnieje zadna pojedyncza interpretacja jakiegokolwiek zjawiska,ktora moze byc nadrzedna wobec innej.Postmodernisci swiadomie rezygnuja z dazenia do poszukiwania prawdy,bowiem czyni ono- jako swoj uklad odniesienia-wszystkie kwestionowane kategorie:logike,racjonalnosc i rozum.Twierdza,ze nie istnieje problem konfliktu roznych prawd, bowiem kazda moze byc zasadna dla "innej wersji swiata".
Postmodernisci twierdza ze podmiot jest wylacznie "lingwistyczna konwencja".W jego miejsce propaguje sie idee podmiotu zdecentrowanego, "wylaniajacego sie",dla ktorego ukladem odniesienia nie jest Wielki Czlowiek Historii,lecz zycie codzienne.

MODERNISTYCZNY DYSKURS EDUKACJI,POSTMODERNISTYCZNE KONTROWERSJE


Modernistyczny dyskurs edukacji wiaze wiedze z utopijnym projektem indywidualnego i spolecznego postepu,dla ktorego miala ona byc swoistym "paliwem".W dyskursie edukacyjnym epoki modernizmu jednostka posiada stabilna, jasno okreslona tozsamoosc a jej epistemologiczne zaangazowanie w "obiektywny swiat" odbywa sie za pomoca bezposredniej percepcji. Modernistycne szkoly "sluzyly jako uniwersalizujace instytucje,promujace unifikujace idealy.
(Epistemologia rozważa naturę takich pojęć jak: prawda, przekonanie, sąd, spostrzeganie, wiedza czy uzasadnienie.)

W modernistycnym dyskursie edukacji wiedza szklna przedstawiana jest jako politycznie neutralna i ponadhistoryczna.Zaklada sie jednoczesnie ze brak dostepu do wiedzy jest rownoznaczny z dprywacja ,marginalizacja i dehumanizacja jest to sluszne o tyle ze w modernizmie szkoly odgrywaja znaczaca role w uprawomocnieniu merytokratycznego systemu umieszczania jednostek w strukturze spolecznej.Nauczycieli postrzega sie jako przedstawicieli oswiecenia,uosobienie madrosci i moralnosci.Podsumowujac modernistyczna polityka edukacyjna dotyczy kwestii wlaczenia jednostki w cywilizacje badz wylaczenia z niej.

Edukacyjny projekt epoki modernizmu zostal zakwestionowany przez postmodernizm.Odrzucenie uprawomocnienia oswieceniowych metanarracji i akceptacja dyskursywnej analizy rzeczywistosci spolecznej powoduja iz sfera wartosci uznawanych za podstawe wspolczesnej edukacji sprowadzona zostaje do historycznej,spolecznej konstrukcji,artykulujacej specyficzne stosunki wladzy i wiedzy oraz prawdy w danym miejscu i czasie.Abstrakcyjne pojecia ,ktore sluzyly jako drogowskazy rozwoju edukacji, i podstawa wszelkich projektow pedagogicznych,utracily swoje uniwersalne znaczenie.Z pesspektywy postmodernistycznej takie pojecia jak wolnosc,autonomia,demokracja,rownosc,postep sa zawsze tylko artykulacjami specyfcznych,spoleczno-historycznych partykularnosci:sa tez pelne ideologicznego i politycznego napiecia,daza do prawdy i do stania sie czescia obowiazujacego "ustroju prawdy".

Z perspektywy postmodernistycznej nie ma uniwersalnego uzasadnienia dla epistemologicznych,moralnych i politycznych twierdzen pedagogicznych.

Wsrod najbardziej konstruktywnych,milczaco zakladanych,elementow modernistycnych metanarracji pedagogicznych wystepowalo uznawanie wiedzy szkolnej za obiektywna i lezaca poza przypadkowoscia ludzkich perspektyw i dzialan ,o tyle w postmodernistycznym dyskursie edukacji uwaza sie ja za "lokalna kreacje",typowa dla danego momentu historycznego.Wiedza przestaje byc uniwersalna,dyscyplinujaca homogeniczna .Postmodernistyczny nauczyciel nie ma juz podstaw,aby twierdzic ze przekazuje wiedze "naturalna",wrecz rzeciwnie-ma swiadomosc,ze jest ona przesycona wladza,konstrukcja spoleczna.W postmodernizmie "totalny "charakter wiedzy ulega "rozproszeniu".W zwiazku z faktem .ze nie ma "jednej wiedzy" ponadhistorycznej i uniwersalnej.kazda wiedza jest uzasadniona.
W efekcie postmodernistyczna "polityka prawdy" uprawomocnia sie w kulturze masowej,gdyz w postmodernizmie hierarchiczne rozroznienie kultury "wyzszej" i "nizszej" nie istnieje.
Upadek uniwersalnych metanarracji oswiecenia i przekonanie o dyskursywnym charakterze kazdej wiedzy przynosza mozliwosc dezintegracji calego wspolczesnego systemu edukacji,co zwiazane jest z eksponowaniem,przez postmodernistycznie zorientowanych pedagogow,kruchosci jego epistemologicznych i metafizycznych zalozen.Edukacja traci posiadane dotychczas kulturowe uprawomocnienie.
Przyczyna dezintegracji wspolczasnej edukacjijest fakt iz dotychczasowy "ustroj prawdy" staje sie "nieuporzadkowany" i "chaotyczny" gdyz stale granice modernizmu,wewnatrz ktorych edukacja byla bezpiecznie zamknieta roztapiaja sie.Inna przyczyna dezintegracji edukacji jest dazenie do zastepowania modernistycznej polityki,dystrybucji prawdy,polityka zwielokrotnienia "reprezentacji rawdy".Usunieciu prawdy z platonskiej formy a umieszczeniu jej w historii,a raczej w wielu historiach towarzyszy walka grup dotychczas zmarginalizowanych przeciwko mechanicznemu wlaczeniu ich w program szkolny,walka o uzyskanie prawa do wlasnej reprezentacji.
Teotia postmodernistyczna stawia pod znakiem zapytania idee cywilizacyjnego rozwoju oraz "generalnego postepu ludzkosci",ktore stanowily podstawe wszelkich projektow emancypacyjnych.
Do tej pory uniwersalny charakter posiadaly podstawowe pojecia emancypacyjne jak,rownosc,postep,sprawiedliwosc,demokracja ,autonomia oraz przekonanie o zasadnosci jednego metajezyka ktory artykuluje wizje "lepszego spoleczenstwa" czy" lepszego swiata".Teoria postmodernistyczna przekonuje ze nie ma jednego metajezyka choc wiele partykularnych metajezykow chce pretendowac do tego miana.Wiec uniwersalne pojecia skladajace sie na projekt emancypacyjn,maja zawsze charakter partykularnej onstrukcji spolecznej,zwiazanej z okreslona wersja rzeczywistosci,ktora posiada autor projektu.Kazdy uniwersalny projekt emancypacji jest wiec proba podniesienia tego co partykularne do rangi tego co absolutne.

Wedlug Wendy Kohli,postmodernizm nie tylko pozbawia pedagogike "rdzenia wartosci" oraz "uniwersalnej teorii",ale takze zawiera implicite oskarzenie o etnocentryzm,europocentryzm i androcentryzm.Uwaza ze akceptacja idei postmodernistycznych zmusilaby ja do przyjecia wspolodpowiedzialnosci za "panowanie nihilizmu,radykalnego relatywizmu i sceptycyzmu".

S.Shapiro zaznacza poczucie "nieprawdopodobienswa" w zakresie tworzenia radykalnych projektow politycznych i pedagogicznych.