Słowiński Park Narodowy

Słowiński Park Narodowy, utworzony w 1967. Jeden z 23 parków narodowych w Polsce i jednym z dwóch parków nadmorskich (Słowiński P.N, Woliński P.N).Nazwa parku pochodzi od Słowińców – niewielkiej grupy etnicznej wywodzącej się od Kaszubów. Powierzchnia parku wynosi 18 619 ha (1.02% województwa, jego otulina obejmuje 43 500 ha), z czego ponad 10 000 ha stanowią wody śródlądowe. Pozostałe tereny to: lasy, bagna i wydmy.
Park położony jest w środkowej części polskiego wybrzeża, w województwie pomorskim, pomiędzy Łebą, a Rowami. Obejmuje unikatowy w skali europejskiej nadmorski obszar z wędrującymi wydmami zwanymi „Białymi Górami” (o wysokości dochodzącej do 55 m na piaszczystej Mierzei Łebskiej) i czterema płytkimi przymorskimi jeziorami: Łebsko (71,4 km²),, Gardno, Dołgie Małe i Dołgie Duże, oddzielonymi Mierzeją Gardnieńsko-Łebską. Przenoszony piach tworzy nieustabilizowane wydmy o wysokości 30-45 m, zasypując żywe nadmorskie lasy, bagna, a nawet osady ludzkie (ruiny zasypanego kościoła zobaczyć można koło Łeby). Jednocześnie odsłaniają się szczątki niegdyś zasypanych drzew, tzw. „cmentarzyska”.Przez teren parku przepływa 7 rzek, z których największe to Łeba wpadająca do jeziora Łebsko i Łupawa uchodząca do jeziora Gardno. Na obszarze Parku utworzono 12 rezerwatów ścisłych i 3 częściowe.
W 1977 roku został włączony przez UNESCO do sieci Światowych Rezerwatów Biosfery, a w 1995 r. wpisany na listę terenów chronionych konwencją ramsarską o obszarach wodno-błotnych o międzynarodowym znaczeniu przyrodniczym.
Charakterystycznymi elementami Parku są przymorskie jeziora, bagna, łąki, torfowiska, nadmorskie bory i lasy, a przede wszystkim wydmowy pas mierzei z ruchomymi wydmami. Najwyższą wydmą ustabilizowaną jest Łącka Góra (32 m n.p.m.).Lasy w parku zajmują około 25 % jego powierzchni, wydmy i bagna 13%, zaś wody ok. 54%. Wspólnymi cechami jezior są: mała głębokość i płaskie bagniste brzegi porośnięte szerokim pasmem trzcin.
Lasy zajmują powierzchnię ok. 6 000 ha, co stanowi 18,9% powierzchni parku. Głównymi gatunkami tworzącymi drzewostan są: sosna zwyczajna z 72,8% udziałem w drzewostanach jako gatunek panujący, brzoza brodawkowata - 12,5%, olsza czarna - 5,8 %, brzoza omszona - 2,5%, świerk pospolity - 1,3%, sosna czarna - 1%. Pozostałe gatunki, takie jak: buk zwyczajny, dąb szypułkowy, jesion wyniosły nie przekraczają 1% udziału we wszystkich drzewostanach parku. Symbolem Parku jest mewa.


Flora parku
W sumie flora parku liczy 920 gatunków roślin naczyniowych, 165 gatunków mszaków, 500 gatunków glonów, 430 gatunków grzybów
Położenie parku w środkowej części wybrzeża wpływa na specyfikę i odrębność szaty roślinnej. Można tu spotkać gatunki charakterystyczne dla klimatu atlantyckiego, są to m.in.: turzyca piaskowa, brzeżyca jednokwiatowa, rosiczka pośredniacza. Natomiast do gatunków o północno-wschodnim zasięgu występowania należą m.in.: malina moroszka, bażyna czarna, zimoziół północny. Jedynymi reprezentantami gatunków ciepłolubnych w parku o południowym typie zasięgu są: goździk piaskowy i strzęplica sina.
Mierzeja Łebska, która oddziela od morza tereny mokradłowe i jeziora, ma 1-1,5 km szerokości i jest przykładem strefowego układu roślinności, od trawiastej roślinności wydm przednich z: wydmuchrzycą piaskową i piaskownicą zwyczajną, przez wydmy szare z kocankami piaskowymi, szczotlichą siwą, mikołajkiem nadmorskim, jasieńcem piaskowym i porostami, po nadmorski bór bażynowy z dominacją sosny zwyczajnej w drzewostanie.
W parku występują też rozlegle obszary mokradeł, torfowisk i łąk. Płytkie wody jezior to siedlisko oczeretu, grzybieni białych, grążela żółtego o dużych pływających liściach. Wśród drzew dominuje sosna zwyczajna, która dzięki niewielkim wymaganiom troficznym zajmuje najbardziej ubogie siedliska. Roślinność jezior z pasami szuwarów wokół nich, roślinność wydm, łąk i lasów decydują o unikatowości i niepowtarzalności flory parkowej. Na terenie Słowińskiego Parku Narodowego występuje 77 gatunków objętych ochroną ścisłą, a 15 ochroną częściową. W grupie tej dominują rośliny siedlisk wilgotnych i podmokłych. Są to mchy, torfowce, wszystkie gatunki rosiczek, widłaki. Do coraz rzadszych gatunków należą storczyki.
Na nadmorskich wydmach nielicznie występują kocanki piaskowe i mikołajek nadmorski. Do roślin, na terenie parku, zagrożonych wyginięciem w skali kraju, ze względu na ich nieliczne stanowiska występowania oraz specyficzne warunki życia, należą m.in.: przygiełka brunatna, lnica wonna, turzyca błotna.


Fauna parku
Najważniejszymi zwierzętami Parku są ptaki. Sklasyfikowano tu około 260 gatunków ptactwa, z czego połowa to ptactwo wodne i błotne. Na brzegach jezior gniazda swe zakładają łabędzie, mewy, kaczki, perkozy, łyski i rybitwy. Na bagnach bytują bataliony, bekasy, kuliki, czaple i żurawie. Natomiast w lasach można spotkać bielika, rybołowa i sowy - m.in. puchacza. W lasach gnieżdżą się również bardziej pospolite ptaki jak myszołów, sikora, kruk czy dzięcioł.
W Parku żyją również owady na czele z rzadkimi motylami, chrząszczami i skoczogonkami, z płazów znajdziemy ropuchy i żaby, natomiast gady reprezentują jaszczurki, padalec i żmija zygzakowata. Z ssaków większych zobaczymy tutaj łosia, jelenia, sarnę, daniela i dzika, natomiast z małych lisa, gronostaja, jenota, borsuka, wydrę, piżmaka oraz bobra. W parku występuje około 60%, spośród stwierdzonych w Polsce, gatunków ssaków. Wśród najbardziej cennych gatunków (umieszczonych z różnym statusem w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt) wymienić można: rzęsorka mniejszego, mroczka posrebrzanego, morświna, fokę szarą. Poza tym optymalne warunki bytowania w parku znajdują także populacje następujących zwierząt, cennych na skalę europejską: bobra, wydry, 10 gatunków nietoperzy. W wodach morskich i słodkich, pozostających w granicach parku, stwierdzono około 60 gatunków ryb oraz 3 gatunki minogów. W jeziorach można spotkać ryby morskie, natomiast w przybrzeżnej strefie Bałtyku ryby słodkowodne. W ekosystemach wodnych parku żyją również gatunki dwuśrodowiskowe, czyli takie, które część życia spędzają w morzu, a część w wodach śródlądowych. Należą do nich ryby wędrowne, tj.: łosoś, troć i węgorz oraz przedstawiciel kręgoustych - minóg morski.


Warte odwiedzenia miejsca w Słowińskim Parku Narodowym:


Łącka Góra w Słowińskim Parku Narodowym
• Wydmy ruchome z najwyższą – Górą Łącką (40 m n.p.m.; tempo przemieszczania od 3,5 do ok. 10 m/rok)
• Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach
• Latarnia morska Czołpino i ścieżka przyrodnicza Latarnia
• Święta góra Kaszubów – Rowokół z wieżą widokową i ścieżką przyrodniczą "Rowokół"
• Poligon niemiecki z czasów drugiej wojny światowej na Mierzei Łebskiej w okolicach Rąbki. Testowano na nim broń rakietową: rakiety przeciwlotnicze – Rheintochter, rakiety balistyczne – Rheinbote. Było to jedno z miejsc pracy znanego naukowca niemieckiego – Wernhera von Brauna.


Pustynny krajobraz na wydmach w Słowińskim Parku Narodowym koło Łeby
• Specjalistyczne ścieżki przyrodnicze: w Kluckim Lesie i w Obwodzie Ochronnym Żarnowska
W bezpośrednim sąsiedztwie Parku warte zwiedzenia są:
• Muzeum Przyrodnicze w Smołdzinie oraz Filie Muzeum w Rąbce i Rowach,
• Miejscowości: Gardna Wielka, Izbica, Smołdzino, Łeba, Rowy
Turystom polecane są liczne szlaki piesze, rowerowe i kajakowe. Można również odbyć wycieczkę statkiem po jeziorze Łebsko.