System ochrony prawnej w UE(3)

RELACJE:- PRAWO WSPÓLNOTOWE A PRAWO KRAJOWE
Autonomia obowiązującego porządku prawnego to złożone zagadnienie prawne. W uproszczeniu kwestia ta może sprowadzać się do określenia modelu stosunku prawnego między istniejącymi systemami prawa. Klasyczny model relacji pomiędzy prawem krajowym a prawem międzynarodowym (konstytucyjne model włączenia/ recepcji normy prawa międzynarodowego do prawa krajowego). Pierwsze państwa, które przystąpiły do UE myślały, że będą to prawo stosować jak prawo międzynarodowe.
Według doktryn możemy wyróżnić dwa modele/ teorie wzajemnych relacji (są to relacje oczywiście między prawem międzynarodowym a prawem krajowym):
1. monizm- model oparty na wzajemnej rozdzielczości i wzajemnym nieprzenikaniu się systemów, tutaj przyjmuje się istnienie jednego porządku w obrębie którego normy są wew. uporządkowane w taki sposób, że prawo międzynarodowe korzysta z nadrzędności (pierwszeństwa), zakłada on automatyczne wprowadzenie norm prawa międzynarodowego do systemu prawa wew.. bez konieczności podejmowania krajowego akty transpozycji.
2. dualizm- mówi o prawie krajowym i o prawie międzynarodowym jako o dwóch odrębnych elementach jednej koncepcji prawa, w tej teorii konieczne jest dokonanie transpozycji normy obcej (prawa międzynarodowego) za pomocą sformalizowane aktu prawa wew., są to dwa odrębne porządki prawne, koordynowane przez krajowe prawo konstytucyjne oraz właściwe reguły kolizyjne.
Jak dziś wiadomo, modele te nie odpowiadają rzeczywistości. Obecniej funkcjonują modele mieszane. Prawo wspólnotowe:
1. transpozycja/ implementacja (w przypadku dyrektyw)
2. obow. obrazu bez wprowadzenie do porządku prawnego krajowego (rozporządzenie)

Prawo wspólnotowe nie stanowi o modelu/ nie okresla tego.

ETS wyprowadził jednak wniosek o prawie wspólnotowym jako o porządku prawnym- "nowy porządek prawny", który różni się zarówno od prawa krajowego, jak i od prawa międzynarodowego, a jego podmiotami są nie tylko państwa, ale i ich obywatele.

Porządek ten posiada walory prawa konstytucyjnego, tj. pierwszeństwo obowiązywania, włączenie do systemu ochrony praw podstawowych.
Można również wskazać cechy, które odróżniają to prawo od prawa konstytucyjnego, np. działanie na podstawie traktatów, a nie konstytucji, brak kompetencji przynależnych państwom.

Prawo wspólnotowe:
1. cechy porządku dualistycznego:
- oddzielenie, odrębność prawa wspólnotowego i prawa krajowego państw członkowskich
2. cechy modelu monistycznego:
- hierarchia norm niezależna od norm państw członkowskich
- bezpośrednie obowiązywanie
- możliwość bezpośredniego skutku

ZASADA JEDNOLITEGO STOSOWANIA
Prawo wspólnotowe za każdym razem musi to samo oznaczać, nie może podlegać zmianom (musi być tak samo chronione). Prawo wspólnotowe jest w całości i jednakowo stosowane w każdym z państw członkowskich.

ZASADA PIERWSZEŃSTWA



_________________
Na podstawie:
J. Barcz (red.), "Prawo UE. Zagadnienia systemowe", tom 1, Wydawnictwo Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa 2007
A. Wyrozumska (red.), "System ochrony prawnej w UE", tom 5, wydanie 1, Euro Prawo, Warszawa 2009
D. Kornobis- Romanowska, "Sąd krajowy w prawie wspólnotowym", wydanie 1, Wolters Kluwer business, Kraków 2007