FEROMAGNETYK: Ciało zbudowane z magnetycznych domek, wykazujące silne właściwości magnetyczne.
DOMENY MAGNETYCZNE: Bardzo małe obszary stałego namagnesowania.
POLE MAGNETYCZNE: Przestrzeń, w której na umieszczony w niej magnes lub poruszający się ładunek elektryczny, działają siły magnetyczne (wektor indukcji magnetycznej jest styczny do linii pola w danym punkcie). Pole magnetyczne przedstawiamy graficznie za pomocą linii pola.
MAGNES TRWAŁY: Ferromagnetyk po uporządkowaniu domen magnetycznych.
NAMAGNESOWANIE: Proces polegający na uporządkowaniu domen magnetycznych w ferromagnetykach.
Siła Elektrodynamiczna-Magnetyczna: Siła działająca na przewodnik, przez który płynie prąd, umieszczony w polu magnetycznym. Wartość siły magnetycznej zależy od:
1. Natężenia prądu
2. Długości przewodnika
3. Właściwości zewnętrznego pola magnetycznego
\[ F = B \cdot I \cdot l \]
\[ F \] - siła magnetyczna [1N]
\[ I \] - natężenie prądu [1A]
\[ l \] - długość przewodnika [1m]
\[ B \] - indukcja magnetyczna pola [1T]
REGUŁA PRAWEJ DŁONI: Jeżeli prawą dłonią obejmiesz przewodnik tak, że kciuk wskaże kierunek przepływu prądu elektrycznego w przewodniku, to zgięte pozostałe palce wskażą zwrot linii pola magnetycznego.
REGUŁA LEWEJ RĘKI: Jeśli prawą dłonią obejmiesz przewodnik, przez który płynie prąd, tak że kciuk wskaże kierunek płynącego prądu elektrycznego w przewodniku, to pozostałe palce wskażą kształt i zwrot linii pola magnetycznego.
SILNIK ELEKTRYCZNY: Maszyna elektryczna przetwarzająca energię elektryczną na energię mechaniczną. Budowa: obracająca się cewka, nieruchome magnesy, komutator (metalowe półpierścienie odizolowane od siebie), szczotki (doprowadzają prąd do ramki), źródło napięcia, stojak (nieruchoma część silnika).
Zasada działania: Silniki elektryczne i mierniki działają w wyniku oddziaływania siły elektrodynamicznej. W silniku oddziałują na siebie pola magnetyczne wirnika i nieruchomego stojaka. Na wirnik silnika umieszczony w polu magnetycznym działa siła elektrodynamiczna, gdy poprzez szczotki zostanie doprowadzony prąd stały do uzwojeń wirnika. W silniku elektrycznym energia elektryczna jest zamieniana na energię mechaniczną.
Indukcja elektromagnetyczna: Zjawisko wzbudzenia prądu elektrycznego w obwodzie w wyniku zmiany pola magnetycznego.
Prąd przemienny: Prąd elektryczny o kierunku zmieniającym się ze stałą częstotliwością, którego wykresem \(I=f(t)\) jest sinusoida.
Prąd indukcyjny: Prąd elektryczny płynący w zamkniętym obwodzie umieszczonym w zmiennym polu magnetycznym.
Pole elektromagnetyczne: Przenikające się nawzajem zmienne pole magnetyczne i zmienne pole elektryczne.
Fale elektromagnetyczne: Zmiany pola elektrycznego i magnetycznego, rozchodzące się w postaci fali w przestrzeni.
Transformator: Urządzenie służące do przekazywania energii elektrycznej z jednego obwodu prądu przemiennego do innego obwodu, z jednoczesną zmianą napięcia i natężenia prądu. Dla każdego transformatora spełniona jest zależność:
\[ \frac{U_w}{U_p} = \frac{N_w}{N_p} \]
Części składowe: rdzeń żelazny, dwie zwojnice nawinięte na ten rdzeń (tworzą one uzwojenie wtórne i pierwotne).
Elektromagnes: Zwojnica z umieszczonym wewnątrz rdzenia ze stali miękkiej. Zwojnica, przez którą płynie prąd elektryczny, wykazuje właściwości magnetyczne. Jej działanie można wzmocnić przez umieszczenie wewnątrz rdzenia wykonanego ze stali miękkiej. W ten sposób otrzymujemy elektromagnes. Zwiększenie liczby zwojów zwojnicy lub zwiększenie natężenia prądu również wzmacnia działanie elektromagnesu.
Prądnica: Urządzenie, które zamienia energię mechaniczną na energię elektryczną. Prądnica prądu przemiennego działa na tej samej zasadzie co silnik elektryczny, ale w stronę przeciwną, tj. obrót ramki (wirnika) w polu magnetycznym powoduje powstawanie prądu elektrycznego. Wytwarzany jest w niej prąd przemienny.
WPŁYW POLA MAGNETYCZNEGO I ELEKTROMAGNETYCZNEGO NA ORGANIZMY ŻYWE: Wszystko, co żyje na Ziemi, podlega działaniu ziemskiego pola magnetycznego. Tkanka żywa jest na ogół mało podatna na działanie pola magnetycznego, a zagrożenie mogą stanowić jedynie bardzo silne pola magnetyczne. Wpływ takiego pola na układ nerwowy u ludzi i zwierząt objawia się zwolnionym czasem reakcji. Działanie silnego pola magnetycznego na rośliny powoduje kurczenie się komórek i zmiany w błonach komórkowych.
Dla niektórych gatunków zwierząt, takich jak owady, ptaki czy ryby, pole magnetyczne Ziemi stanowi możliwość bezbłędnej orientacji w przestrzeni (np. coroczne wędrówki ptaków do tych samych miejsc lęgowych). Sztuczne zmiany pola magnetycznego, wywołane np. przez przymocowanie do głowy ptaka miniaturowego magnesu, powodują całkowitą utratę orientacji lub chęć "podróży w inną stronę". Gdy odizolowano rośliny i zwierzęta od wpływów ziemskiego pola magnetycznego, zaobserwowano zakłócenia ich biorytmów życia.
Dzięki promieniowaniu elektromagnetycznemu Słońca, docierającemu do Ziemi w postaci fal elektromagnetycznych o różnych długościach, mogło rozwinąć się życie. Długotrwałe przebywanie w okolicach sztucznych źródeł pola elektromagnetycznego może powodować liczne zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu i samopoczuciu. Objawiają się one bólami i zawrotami głowy, zaburzeniami snu i pamięci, dolegliwościami serca, szybszym męczeniem się, obniżeniem ciśnienia tętniczego i zaćmą. Obserwuje się również duży wpływ na zmiany genetyczne w organizmach.
