Sprawdzian, historia XIX wieku, gimnazjum

Sprawdzian wiedzy, na podstawie podręcznika “Przez Tysiąclecia i Wieki”
Dział “Koniec wieku”, wiek XIX

1. Połącz daty z wydarzeniami

1. 1860 A. Opanowanie południowych Włoch przez “czerwone koszule”
2. 1870 B. Pierwszy udany lot samolotem.
3. 1871 C. Opatentowanie kinematografu
4. 1877 D. Bitwa pod Sedanem
5. 1903 E. Skonstruowanie fonografu przez Thomasa Edisona
6. 1907 F. Powstanie Cesarstwa Niemiec
7. 1896 G. Wydanie prawa zezwalającego na wykup przymusowy polskich ziem przez Parlament Pruski
8. 1895 I. Pierwsze nowożytne igrzyska olimpijskie

2. Przedstaw trzy główne nurty myślowe XIX wieku, uwzględniając ich ważnych przedstawicieli i podstawowe założenia.

3. Odpowiedz na pytania:
a) Czym były kolonie dla europejskich mocarstw? Wymień trzy największe potęgi kolonialne i ich najważniejsze kolonie.
b) Dlaczego w XIX wieku nastąpił gwałtowny wzrost ludności? Co było skutkiem tego wyżu demograficznego?
c) Kto dążył do zjednoczenia Niemiec? W którym roku i dzięki czemu doszło do tego zjednoczenia?

4. Dopisz po jednym dziele do twórcy:
a) Thomas Edison
b) Alexander Bell
c) Juliusz Verne
d) Claud Monet
e) Lew Tołstoj
f) Karol Dickens
g) Pablo Picasso
h) Henryk Sienkiewicz
i) Maria Konopnicka
j) Maria Skłodowska - Curie

5. Czym charakteryzował się impresjonizm, a czym fowizm? Wymień głównych twórców tych nurtów malarskich.

6. Wymień trzy partie działające na ziemiach polskich w okresie zaborów oraz podaj nazwiska głównych działaczy.
7. Na czym polegał podział pomiędzy obozem narodowym, a obozem niepodległościowym po rewolucji w Rosji z lat 1905-1907?

8. Czym była polityka germanizacyjna, jak się przejawiała i jak Polacy z nią walczyli?

____________________________________________
Odpowiedzi:
1.
1. 1860 A
2. 1870 D
3. 1871 F
4. 1877 E
5. 1903 B
6. 1907 G
7. 1896 I
8. 1895 C

2. Nurty myślowe XIX. wieku:
Pozytywizm, którego twórcą był August Comte. Pozytwizm polegał na przekonaniu, że w dziejach ludzkości dokonuje się postęp oparty na uwalnianiu się rozumu od ograniczeń: magii, religii, filozofii, oraz na tym, że poznanie oparte jest wyłącznie na faktach doświadczalnych.
Nacjonalizm, główni przedstawiciele to Charles Maurras we Francji i Roman Dmowski w Polsce. Opierał się on na idei, że naród jest najważniejszą formą życia społecznego. Zamiast patriotyzmu opartego na uczuciach wprowadzał on patriotyzm oparty na rachunkach zysków i strat dla narodu.
Socjalizm, którego przedstawicielem był Karol Marks, w Polsce: Józef Piłsudski i Róża Luksemburg. Jest to ideologia proponująca wprowadzenie nowego ustroju, opartego na zorganizowanej wspólnocie ludzi, których dobro jest odgórnie podporządkowane dobru społecznemu.

3. A) Kolonie dla mocarstw europejskich były źródłem surowców, źródłem robotników, czasem niewolników, rynkiem zbytu. Były też wyrazem mocarstwowości państwa. Najważniejsze potęgi kolonizacyjne to Wielka Brytania, która skolonizowała Anglię, Sudan, Egipt, Australię, Kanadę; Francja, która skolonizowała Indochiny, Madagaskar, Algierię, Francuską Afrykę Zachodnią; Niemcy, które skolonizowały Niemiecką Afryką Wschodnią, Niemiecką Afrykę Południowo - Zachodnią.
B) gwałtowny wzrost ludności nastąpił ze względu na postęp medycyny, upowszechnienie się higieny, lepsze metody uprawy roli, co oddali zagrożenie głodem. Wyż demograficzny był przyczyną migracji i atomizacji.
c) Do zjednoczenia Niemiec dążyły Prusy na czele z premierem Otto von Bismarckiem. Do zjednoczenia doszło w 1871 roku dzięki temu, że Francja w 1870 r. została pokonana przez Prusy w bitwie pod Sedanem i nie zagrażała już Prusom.

4. a) Thomas Edison żarówka elektryczna
b) Alexander Bell telefon
c) Juliusz Verne “Tajemnicza wyspa”
d) Claud Monet “Impresja - wschód słońca”
e) Lew Tołstoj “Wojna i pokój”
f) Karol Dickens “Olivier Twist”
g) Pablo Picasso “Panny z Awinionu”
h) Henryk Sienkiewicz “Trylogia”
i) Maria Konopnicka “Rota”
j) Maria Skłodowska - Curie odkrycie pierwiastków polon i rad

5. Impresjonizm charakteryzował się tym, że malarze posługiwali się kolorem i światłem, obrazy musiały być oglądane z daleka, aby można było dojrzeć ich istotę. Claude Monet
Fowizm charakteryzował się używaniem przez malarzy nienaturalnych kolorów, zerwaniem z tradycyjnym malarstwem. Henri Matisse

6. PPS, czyli Polska Partia Socjalistyczna; Józef Piłsudski
SDKPiL, czyli Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy, Róża Luksemburg.
Liga Narodów, inaczej endecja, Roman Dmowski

7. Obóz narodowy, na czele z Romanem Dmowskim, w dążeniu do niepodległej Polski w wielkiej wojnie mocarstw europejskich chciał stanąć po stronie Rosji i przeciwko Niemcom, uważając, że po wygranej Rosji i zagarnięciu przez nią ziem zaboru pruskiego nie będzie potrafiła ich zrusyfikować, tak jak nie potrafiła zrusyfikować Kongresówki.
Obóz niepodległościowy, na czele z Józefem Piłsudskim, w wojnie chciał poprzeć Austrię i po jej wygranej utworzyć Austro-Węgro-Polskę, ze względu na życzliwość Austrii wobec sprawy polskiej ukazywanej przez wiele lat. Opowiadał się przeciwko Rosji.

8. Polityka germanizacyjna było to wynarodowianie Polaków i wpajanie im kultury i języka niemieckiego. Polegała ona m.in.. na zakazie używania języka polskiego w szkołach, urzędach, w Kościele. W zaborze pruskim przejawiała się ona także wykupem ziem polskich i oddawaniu ich Niemcom, co prowadziła Komisja Kolonizacyjna, a także na bojkocie wszystkiego, co polskie przez Niemców mieszkających w Wielkopolsce, co propagowała Hakata. Prusy prowadziły też Kulturkampf, czyli walkę o kulturę, która polegała na niszczeniu Kościoła katolickiego - ostoi polskości.
Polacy stawiali opór niezbrojny, przede wszystkim jednocząc się (czytelnie i biblioteki ludowe, kółka rolnicze), upowszechniając oświatę, rozwijając polską kulturę. Dzieci języka polskiego, historii polskiej, uczone były w domu , przez rodziców, Kościół organizował pielgrzymki do Częstochowy, Ostrej Bramy, zrzeszające Polaków. Pamiętano, że Matce Boskiej należy się tytuł Królowej Korony Polskiej. Tworzono instytucje kulturalne , takie jak Akademia Umiejętności w Krakowie, czy Zakład Narodowy im. Ossolińskich.