profil

Hrabia Henryk - przedstawiciel ginącej arystokracji "Nie-Boska komedia".

poleca 85% 107 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

Początkowo dramat Zygmunta Krasińskiego miał nosić tytuł „Mąż” i skupić tym samym uwagę czytelnika na konstrukcji losów głównego bohatera oraz na problematyce związanej z człowiekiem, z dylematami jego duszy. Autor jednak nadał swojemu dziełu tytuł: „Nie – Boska komedia”, zmierzając raczej w kierunku rozważań historiozoficznych. Zmianę tytułu tłumaczy wybuch powstania listopadowego, który głęboko poruszył poetę. Udziału w powstaniu nie wziął z zakazu ojca i może dlatego nie znał jego prawdziwego oblicza.

Głównym bohaterem dramatu Krasińskiego jest Mąż – Hrabia Henryk. Jest przywódcą obozu arystokracji. Obóz ten umieszczony jest w Okopach św. Trójcy – ostatnim bastionie feudalizmu. Oglądamy ludzi, którzy schodzą ze sceny historycznej. Upadek moralny, degeneracja, prywata, strach, brak jakichkolwiek wartości to cechy określające arystokracje. Postacią wyraźnie odmienną jest hrabia Henryk, który broni honoru arystokracji, ale jednocześnie pogardza klasą ludzi małych i tchórzliwych. W dyskusji z Pankracym hrabia Henryk wskrzesza mit przeszłości, docenia rolę arystokracji w tworzeniu tradycji narodowej, podtrzymywaniu tożsamości, kultywowaniu wiary katolickiej, obronie granic Rzeczypospolitej. Nie wierzy w raj na ziemi jaki zapowiada Pankracy, ostrzega go przed lekceważeniem Boga, w którego Pankracy wątpi. Broni wartości chrześcijańskich, wiary. Hrabia nie wierzy w możliwość postępu, widzi, że klęska świata jest nieuchronna. Wskazuje na zasługi jakie dla ludzkości dokonała arystokracja. To ona, będąc klasą wykształconą, znającą prawa historii, dzierżyła i dzierży w sobie pamięć o praojcach, historię i tradycję narodu.

Szlachta organizowała i organizuje jego życie, broni jego obyczajów, dbała i dba o jego kulturę oraz rozwój duchowy. Jej zasługą jest też krzewienie i obrona religii chrześcijańskiej, którą hrabia wyznawał. Zrobiła i robi dla narodu wiele. Hrabia Henryk wie jednak , że to jej postępowania z biednymi ludźmi nie usprawiedliwia. Pankracy w rozmowie z hrabia przytacza kontrastujące z opiniami Henryka, opinie o ich działalności, wytykając im zbrodnie, kłamstwa, oszustwa, wyzysk, rozpustę, głupotę i jeszcze wiele niegodziwości, których się dopuścili i wad, które posiadają.

Hrabia Henryk jest reprezentantem racji częściowych, obrońcą zasług swojej sfery dla narodu, wiary, tradycji. Jest jednak świadom współczesnej nicości arystokracji i szlachty.
Hrabia Henryk reprezentuje postawę wybitnie estetyczną. Do udziału w walce nie skłania go umiłowanie żadnej idei, mówi wyraźnie:

„Bądź co bądź, fałsz czy prawda, zwycięstwo czy zguba, uwierzę tobie posłanniku chwały”.

Chce reprezentować do końca zaprzepaszczoną przez arystokracje dumę szlachecką, nawet w obliczu śmierci.
Hrabia Henryk jest człowiekiem czasu przejściowego, który potrafi wskrzesić w wyobraźni dawne wieki i marzyć o innym, nieznanym świecie, życiu.

Hrabia Henryk różni się zasadniczo od bohaterów romantycznych innych utworów tej epoki. Jego działaniom na arenie historii nie tylko towarzyszą wyższe motywacje, takie jak walka o wolność, dobro ogółu, hrabia staje się po prostu obrońcą własnej warstwy.

Hrabia Henryk jest postacią tragiczną. Staje na czele obrońców św. Trójcy, co można traktować jak próbę odkupienia grzechów (tragedia rodzinna) i odnalezienia w sobie człowieczeństwa. Jest postawiony w niezwykle dramatycznej sytuacji. Z jednej strony przewodzi arystokratom, z drugiej zaś nie odnajduje w sobie innych uczuć dla przeciwnika jak nienawiść. Jest jedynym, który dotrzymuje przysięgi, że raczej zginie walcząc za przegraną sprawę niż się podda. Henryk popełnia samobójstwo, obwiniając poezję o klęskę swojego życia:

„Poezjo bądź mi przeklęta, jako ja sam będę na wieki”.

Przekleństwo rzucone na poezję w chwili klęski dowodzi, że marzenia o sławie, które go pchnęły do podjęcia walki, traktuje Henryk jako jeden z pomysłów poetyckich. Uważa, że poezja doprowadziła go do upadku.

Śmierć bohatera jest rzeczywista, jednoznaczna, z nie symboliczna, niejasna jak w przypadku np. Gustawa.

Hrabia Henryk ginie śmiercią samobójczą, wierzy do końca swojej klasie, czynami, a nie myślą, bowiem nią zawładnęła chęć przyznania części racji wrogom.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 3 minuty