Praca

Oświadczam, że pracę niniejszą przygotowałam samodzielnie. Wszystkie dane, istotne myśli i sformułowania pochodzące z literatury (przytoczone dosłownie lub niedosłownie) są opatrzone odpowiednimi odsyłaczami. Praca ta nie była w całości ani w części, która by zawierała znaczące fragmenty przedstawione w pracy jako oryginalne (wyniki badań empirycznych, obliczenia, spostrzeżenia, oceny, wnioski, propozycje, itp.), przez nikogo przedłożona do żadnej oceny i nie była publikowana.


..........................................................
podpis


SPIS TREŚCI:

WSTĘP 3
ROZDZIAŁ 1
CHARAKTERYSTYKA OBROTU TOWAROWEGO 5
1.1. Szczeble obrotu towarowego 5
1.2. Obrót magazynowy i tranzytowy 6
Rys. 1 6
Rozliczenie obrotu magazynowego 6
Rys. 2 7
Rozliczenie obrotu tranzytowego rozliczanego 7
Rys. 3 7
Schemat ewidencji obrotu tranzytowego rozliczanego 7
Rys. 4 8
Rozliczenie obrotu tranzytowego organizowanego 8
Rys. 5 8
Schemat ewidencji prowizji pośrednika w obrocie tranzytowym organizowanym 8
1.3. Ceny i marże stosowane w obrocie towarowym 9
Rys. 6 9
Struktura ceny detalicznej brutto 9
CENA DETALICZNA NETTO 10
ROZDZIAŁ 2
DOKUMENTACJA OBROTU TOWAROWEGO 12
2.1. Dokumentacja zakupów i przyjęcia towarów 12
2.2. Dokumentacja sprzedaży i rozchodów towarów 13
2.3. Inwentaryzacja i jej udokumentowanie 13
Tabela nr 1 15
Zasady określające prawidłowe przeprowadzenie inwentaryzacji 15
ROZDZIAŁ 3
EWIDENCJA OBROTU TOWAROWEGO 18
3.1. Zasady ewidencji obrotu towarowego 18
Tabela nr 2 19
Ceny i koszty stosowane do wyceny towarów 19
3.2. Ewidencja obrotu towarowego w hurcie 20
Oz + Op 23
Zp + Pw 23
3.3. Ewidencja obrotu towarowego w jednostkach handlu detalicznego 24
Rys. 11 25
Schemat ewidencji utargu ze sprzedaży w jednostce handlu detalicznego 25
Rys. 12 26
Schemat ewidencji rozchodu sprzedanych towarów w detalu
(cena ewidencyjna – cena sprzedaży brutto) 26
3.4. Kasy fiskalne jako forma ewidencji sprzedaży towarów 26
ZAKOŃCZENIE 31
SPIS LITERATURY 32
SPIS RYSUNKÓW 32
SPIS TABEL 32
SPIS ZAŁĄCZNIKÓW 32


WSTĘP

Tematem pracy licencjackiej jest Dokumentacja i ewidencja obrotu towarowego, a jej celem udzielenie odpowiedzi na pytania:
jaka jest istota obrotu towarowego?
jak dokumentuje się transakcje obrotu towarowego?
jak ewidencjonuje się operacje sprzedaży i zakupu towarów?

Dla tak sformułowanego celu badań przyjęto następującą konstrukcje pracy:
wstęp, trzy rozdziały, zakończenie.

We wstępie określono cel badań oraz konstrukcję pracy.

W rozdziale pierwszym scharakteryzowano obrót towarowy, jego istotę i rodzaje
oraz omówiono system cen i marż występujących w handlu.

W rozdziale drugim przedstawiono dokumentację związaną z obrotem towarowym,
a więc dokumenty przychodów i rozchodów towarów oraz opisano istotę, rodzaje, zasady i przebieg inwentaryzacji wraz z jej udokumentowaniem.

W rozdziale trzecim omówiono zasady ewidencji obrotu towarowego
oraz przedstawiono ewidencję towarów w detalu i w hurcie. Scharakteryzowano również kasy fiskalne jako formę ewidencji sprzedaży towarów.

W zakończeniu podsumowano treść pracy, a co za tym idzie zrealizowano założony wcześniej cel pracy.

Wszystkie opisane w pracy zasady i procedury dotyczące obrotu towarowego, jego udokumentowania i ewidencji uwzględniają obowiązujące w tym zakresie przepisy prawne oraz powszechnie uznane standardy.


ROZDZIAŁ 1
CHARAKTERYSTYKA OBROTU TOWAROWEGO

Towary to rzeczowe składniki aktywów obrotowych, które stanowią przedmiot działalności handlowej, polegającej na ich nabywaniu (od producentów krajowych
i z własnej produkcji lub z importu i innych źródeł) oraz odsprzedaży w stanie nieprzetworzonym (przez jednostki handlu hurtowego, detalicznego lub punkty skupu).

Obrotem towarowym są określone czynności związane z ruchem towarów (ze strefy produkcji lub importu do strefy konsumpcji), realizowane w formie aktów kupna sprzedaży. Na akty kupna sprzedaży składają się następujące elementy: złożone zamówienie, dostawa towarów, przekazanie faktury, zapłata. Operacja zakupu najogólniej oznacza przyjęcie towarów oraz dokumentów rozrachunkowych (faktury, rachunku uproszczonego). Te dwa elementy mogą wystąpić równocześnie, może też być pewna rozbieżność w czasie. Sprzedaż towarów oznacza ich wydanie dla kontrahenta, bądź pozostawienie towarów do ich dyspozycji. Ze sprzedażą wiąże się także wystawienie faktury dla odbiorcy towarów. Operacje te są przeprowadzane na różnych szczeblach obrotu towarowego.
Szczeble obrotu towarowego to ogniwa, które organizują przemieszczenie towarów
z produkcji do konsumpcji. Obrót towarowy przebiega na dwóch szczeblach: hurtu
i detalu.
Obrót hurtowy dotyczy transakcji handlowych obejmujących duże ilości towarów. Najczęściej wymaga posiadania odpowiednio zorganizowanych powierzchni magazynowych, wyposażonych w urządzenia zapewniające m.in. odpowiednią temperaturę wilgotność powietrza, wentylacje oraz konserwację towarów.
W magazynach mogą być również przeprowadzane określone czynności związane
z przygotowaniem towarów do sprzedaży, np. sortowanie, paczkowanie, które określa się jako przerób handlowy. Towary w hurcie obrotowym sprzedawane są w cenach hurtowych, tj. takich, które pozwalają na odzyskanie kwot wyłożonych na ich zakup
i pokrycie marży hurtowej, tj. kosztów działalności handlowej i osiągnięcie odpowiedniego poziomu zysku.
Handel detaliczny występuje w postaci różnych sklepów, stoisk, kiosków i innych form sprzedaży. Jego podstawowym celem jest dotarcie z towarem bezpośrednio do klienta. Różni się więc, na pierwszy rzut oka, od działalności hurtowej skalą sprzedawanych jednorazowo towarów i tym, że dokonywany jest głównie za gotówkę, bez uprzedniego zawierania umów o dostawę. Drugi rzut oka pozwoli dostrzec także inne różnice,
np. cenę wyższą od ceny hurtowej, po której sprzedawane są towary. Ceny sprzedaży
w handlu detalicznym nazywane są cenami detalicznymi. Cena detaliczna musi być tak skalkulowana, aby pokryć cenę zakupionych towarów w hurcie i marżę detaliczną,
z której pokryte zostaną koszty działalności handlowej i która pozwoli na zrealizowanie założonego zysku (A. Zysnarska, 2004, s.138,139).
W obrocie towarowym występują również szczeble: zbytu, skupu i gastronomii, jednak
w niniejszej pracy skupiono się na handlu detalicznym.


Ze względu na organizacje dostaw obrót towarowy dzieli się na:
magazynowy,
tranzytowy.
Obrotem magazynowym nazywa się fizyczne przemieszczanie towarów pomiędzy magazynami jednostek (od producenta do detalisty), uwzględniające magazyn jednostki pośredniczącej - hurtu (Rys. 1).

Rys. 1
Rozliczenie obrotu magazynowego


Źródło: opracowanie własne na podstawie A. Zysnarska, 2004, s.137

Obrót tranzytowy różni się od obrotu magazynowego tym, że organizuje go pośrednik, który zajmuje się przeprowadzeniem transakcji handlowej między dostawcą i odbiorcą; towar bezpośrednio trafia z magazynu dostawcy (producenta) do magazynu odbiorcy (detalisty). Wyróżnia się obrót tranzytowy rozliczany i obrót tranzytowy organizowany.
W obrocie tranzytowym rozliczanym dostawca wystawia fakturę dla pośrednika, który organizuje dostawę od dostawcy dla odbiorcy, a ten z kolei wystawia refakturę dla odbiorcy i realizuje przy tym określoną część marży (Rys. 2).
Rys. 2
Rozliczenie obrotu tranzytowego rozliczanego

Źródło: opracowanie własne na podstawie A. Zysnarska, 2004, s.137
Ewidencję obrotu tranzytowego rozliczanego przedstawia Rys. 3.
Rys. 3
Schemat ewidencji obrotu tranzytowego rozliczanego

Rozrachunki z dostawcami Rozliczenie zakupu Wartość sprzedanych towarów
i odbiorcami towarów w cenach zakupu

4 1 2

3



Rozrachunki z tytułu
podatku VAT Sprzedaż towarów

3 4b 4a



Źródło: A. Zysnarska, 2004, s. 157

W obrocie tranzytowym organizowanym pośrednik organizuje dostawę towarów od dostawcy do odbiorcy, jednakże faktura za sprzedane towary wystawiana jest przez dostawcę dla odbiorcy towarów. Pośrednik za zorganizowanie transakcji otrzymuje określone wynagrodzenie w postaci prowizji (od odbiorcy albo od odbiorcy
i dostawcy).
Rozliczenie obrotu tranzytowego organizowanego przedstawia rys. 4.
Rys. 4
Rozliczenie obrotu tranzytowego organizowanego

Źródło: opracowanie własne na podstawie A. Zysnarska, 2004, s.137


Ewidencję prowizji pośrednika w obrocie tranzytowym organizowanym przedstawia poniższy schemat (Rys. 5)

Rys. 5

Schemat ewidencji prowizji pośrednika w obrocie tranzytowym organizowanym


Rozrachunki z tytułu podatku VAT Rozrachunki z dostawcami i odbiorcami
1b

1c
Sprzedaż towarów
1a


Źródło: A. Zysnarska, 2004, s.159

Podstawową różnicą pomiędzy tranzytem organizowanym a rozliczanym jest sposób fakturowania dostawy. Faktura wystawiona przez dostawcę przekazywana jest bezpośrednio odbiorcy towarów. Pośrednik za zorganizowanie transakcji handlowej otrzymuje wynagrodzenie w postaci prowizji i wyłącznie ten fakt ujmowany jest
w ewidencji księgowej. Prowizja może być zapłacona przez obie strony, tj. dostawcę
i odbiorcę albo przez jedną z tych stron (A. Zysnarska, 2004, s.158-159).

W sferze handlu stosowany jest system cen i marż wzajemnie ze sobą powiązanych. Przez cenę rozumie się wartość towaru lub usługi wyrażoną w pieniądzu, którą kupujący płaci sprzedawcy za określony towar lub usługę. Rozróżnia się ceny: zbytu, hurtową i detaliczną.
Cena zbytu netto to cena sprzedaży towarów ustalana przez jednostki produkujące, importujące lub skup, na którą składają się koszt własny i zysk. Dla firm handlu hurtowego jest ona jednocześnie ceną zakupu towarów.
Cena hurtowa netto to cena sprzedaży oferowana przez przedsiębiorstwa handlu hurtowego dla przedsiębiorstw handlu detalicznego; obejmuje cenę zbytu powiększoną o marżę hurtową.
Cena detaliczna netto to cena sprzedaży towarów przez jednostki handlu detalicznego. Jednocześnie jest ceną zakupu dla klientów indywidualnych. Składają się na nią cena hurtowa i marża detaliczna.
Ceny netto powiększone o kwotę podatku VAT tworzą ceny brutto (Rys. 6).

Rys. 6
Struktura ceny detalicznej brutto

+ marża hurtowa
=

+ marża detaliczna
=

+ podatek VAT należny
=


Źródło: opracowanie własne

Marża najprościej mówiąc to różnica między kosztem własnym a ceną zakupu,
która służy do pokrycia kosztów handlowych oraz do wygospodarowania zysku
na danym szczeblu obrotu towarowego. Rozróżnia się marże:
hurtową,
detaliczną,
handlową.

Marża hurtowa stanowi różnicę między ceną hurtową a ceną zbytu. Marża detaliczna stanowi różnicę między ceną detaliczną a ceną hurtową. Marża handlowa stanowi sumę marży hurtowej i detalicznej, czyli innymi słowy mówiąc różnicę między cena detaliczną a ceną zbytu. Marża handlowa może być wyrażona: kwotowo i procentowo.

Marża wyrażona kwotowo to marża doliczana do ceny zakupu lub odliczana od ceny sprzedaży.

Csn = Czn + M
Czn = Csn - M
Powyższe dwa wzory pokazują pewną zależność. Na ich podstawie stwierdzić należy, że cena sprzedaży netto jest równa cenie zakupu netto plus marży. Odwrotnie wygląda sprawa w pojęciu ceny zakupu netto. Ten ostatni to różnica ceny sprzedaży netto i marży.

Marża wyrażona procentowo to stosunek marży kwotowej do ceny sprzedaży lub kosztu towaru. Występują dwa sposoby procentowego ustalania marży: kalkulacja „w stu” oraz kalkulacja „od sta”. Przy wyliczaniu marży metodą „w stu” jako wartość odniesienia wykorzystujemy cenę sprzedaży. Nazwa „w stu” oznacza, że marża jest zawarta w wartości wykorzystanej jako odniesienie, czyli w 100%.
cena sprzedaży netto =
100 – M%

cena zakupu netto x 100

gdzie:
M% - stawka procentowa marży
kwota marży =
cena sprzedaży netto x M%

100

albo
kwota marży = cena sprzedaży netto – cena zakupu netto

Przy wyliczaniu marży metodą „od sta”, jako wartość odniesienia wykorzystujemy koszt. Nazwa „od sta” oznacza, że marża nie jest zaliczona do 100% wartości wykorzystywanej jako odniesienie, czyli do kosztu. Marża „od sta” nazywana jest często „narzutem”.
kwota marży =
cena zakupu netto x M%

100

Marża wyrażona procentowo jest bardzo popularnym miernikiem, ponieważ pokazuje ona rentowność sprzedaży. Pozawala ona na łatwe porównywanie ze sobą zyskowności sprzedaży towarów o różnych cenach. Przy wyliczaniu marży bierze się pod uwagę jedynie bezpośrednie koszty związane ze sprzedawanym towarem. Dopiero z uzyskanej marży przedsiębiorstwo pokrywa koszty pośrednie związane z działalnością.

ROZDZIAŁ 2
DOKUMENTACJA OBROTU TOWAROWEGO

Miejscem w przedsiębiorstwie, w którym przechowuje się towary jest magazyn. Informacje uzyskiwane z magazynu o bieżącym stanie zapasów są sygnałem dla działu zakupu w związku z uzupełnieniem stanu zapasów oraz dla działu sprzedaży mającym na celu zlikwidowanie nadmiaru stanu zapasów towarów. W tym celu prowadzi się dokumentację magazynową (księgową).

Każdy z dokumentów obrotu towarowego powinien zawierać następujące informacje (Padurek B., 2008, s. 46):
określenie rodzaju dowodu,
określenie dostawcy, odbiorcy oraz podanie stron dokonujących operacji gospodarczej,
nazwę towaru oraz jego wartość i ilość,
datę dokonania operacji,
numer identyfikacyjny w księgach rachunkowych,
podpis wystawcy dokumentu oraz osoby, od której przyjęto lub której wydano towar.

Dowodami związanymi z zakupem i przyjęciem towarów na magazyn są:
dowód PZ,
faktura VAT i rachunek,

Dowód PZ – przyjęcie zewnętrzne – dokument wystawiany przy przyjęciu zakupionych towarów do magazynu, po wcześniejszym sprawdzeniu ich stanu (zał. nr 1).
Faktura VAT i rachunek – podstawowe dokumenty związane z zakupem oraz sprzedażą towarów, wystawiane przez: w przypadku faktury VAT - dostawców będących płatnikiem podatku VAT (zał. nr 2), w przypadku rachunków - dostawców nie będących płatnikiem podatku VAT (zał. nr 3).

Po dotarciu towarów do jednostki handlowej następuje ich komisyjne przyjęcie
do magazynu, polegające na ustaleniu ilości, jakości i wartości. Zarówno przy zakupie jak i przy sprzedaży towarów może się zdarzyć, że faktura VAT zawiera pomyłki czy błędy. Dokumentem, który koryguje te niezgodności jest faktura VAT korekta (zał. nr 4), która dodatkowo powinna zawierać przyczynę korekty oraz prawidłowo naniesione zmiany.

Wydanie towarów z magazynu, a także ich sprzedaż również wiążą się ze zmianą stanu ilościowego oraz wartościowego i muszą być odpowiednio udokumentowane. Dowody związane za sprzedażą i rozchodem towarów to:
dowód WZ,
faktura VAT i rachunek.

Dowód WZ – wydanie zewnętrzne – dokument wystawiany przy sprzedaży i wydaniu towarów z magazynu lub przy zwrocie do dostawcy reklamowanych towarów
(zał. nr 5).
Faktura VAT i rachunek to dokumenty, które stanowią podstawę przeprowadzenia rozrachunków z odbiorcami i rozliczenia sprzedaży towarów. Faktury zakupów
i sprzedaży podlegają wpisowi do rejestru zakupu i sprzedaży VAT. Na ich podstawie dokonuje się ustalenia ogólnej kwoty podatku VAT (różnica pomiędzy VAT należny – przy sprzedaży a VAT naliczony - przy zakupie).

Firmy posiadające kilka magazynów, między którymi następuje przepływ towarów, tzw. przesunięcia międzymagazynowe, dokumentują te operacje dowodami Mm
(zał. nr 6). Są to dokumenty przychodowo – rozchodowe, które również mają wpływ
na stan zapasów towarów.

Stan zapasów towarów, który z różnych przyczyn ulega zmianom, musi być poddany kontroli i weryfikacji. Służy do tego inwentaryzacja, która ma na celu
(B. Padurek, 2008, s. 110):
ustalenie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów danej jednostki gospodarczej,
porównanie stanu rzeczywistego składników majątkowych ze stanem ewidencyjnym (księgowym),
ujawnienie różnic inwentaryzacyjnych (niedoborów i nadwyżek) oraz wyjaśnienie przyczyn ich powstania,
rozliczenie osób materialnie odpowiedzialnych lub współodpowiedzialnych za powierzone im mienie,
ocenę przydatności gospodarczej składników majątkowych (ujawnienie nieprzydatnych towarów),
skorygowanie stanu ewidencyjnego.

Inwentaryzacja dotycząca obrotu towarowego dla zapasów towarów i materiałów (opakowań) objętych ewidencją wartościową w punktach obrotu detalicznego jednostki powinna być przeprowadzona raz w roku; dla zapasów materiałów, towarów, produktów gotowych i półproduktów znajdujących się w strzeżonych składowiskach
i objętych ewidencją ilościowo-wartościową – raz na dwa lata. (UoR art. 26.).

Inwentaryzację rzeczowych składników majątkowych przygotowuje i przeprowadza specjalnie powołana do tego celu komisja inwentaryzacyjna, w skład której powinny wchodzić co najmniej 2-3 osoby, dobrze obeznane z gospodarką magazynową i znające przepisy dotyczące inwentaryzacji. Z zespołu powołanego do przeprowadzenia spisu kierownik jednostki (lub osoba odpowiedzialna) powołuje przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej, który powinien czuwać nad rzetelnym przeprowadzeniem spisu
z natury i nad przebiegiem innych czynności związanych z inwentaryzacją. Przewodniczący lub inna upoważniona osoba otrzymuje arkusze spisu, odpowiednio oznakowane w sposób umożliwiający kontrolę ich wykorzystania zgodnie
z przeznaczeniem.

Wyróżnia się następujące rodzaje inwentaryzacji: inwentaryzacja okresowa, inwentaryzacja ciągła, inwentaryzacja zdawczo-odbiorcza, inwentaryzacja nadzwyczajna (Małkowska D., 2008, s . 14). Inwentaryzacja okresowa polega na tym, że weryfikacji stanu składników majątkowych dokonuje się w terminach ustalonych w planie inwentaryzacji zatwierdzonym przez kierownika jednostki, a głównym jej zadaniem jest rozliczenie osób odpowiedzialnych materialnie.
Inwentaryzację ciągłą poszczególnych aktywów przeprowadza się w wyznaczonym dniu (dniach), dzięki czemu jest ona odpowiednio rozłożona w ciągu całego roku
i umożliwia częstsze rozliczanie osób materialnie odpowiedzialnych. Inwentaryzacja zdawczo-odbiorcza przeprowadzana jest, gdy następuje zmiana na stanowisku osoby materialnie odpowiedzialnej. Biorą w niej udział osoby zdające i przyjmujące,
a kontroli podlegają wszystkie zasoby majątkowe. Inwentaryzacja nadzwyczajna – jak sama nazwa wskazuje – występuje w nadzwyczajnych okolicznościach, które uzasadniają konieczność jej przeprowadzenia, a są nimi, np. pożar, powódź, kradzież
z włamaniem. Kontrolę obejmuje wówczas całość lub część zasobów majątkowych.

Aby kontrola i weryfikacja składników majątkowych przebiegały prawidłowo należy korzystać z określonych zasad, które prezentuje tabela nr 1.
Tabela nr 1
Zasady określające prawidłowe przeprowadzenie inwentaryzacji
ZASADA
CHARAKTERYSTYKA - OPIS
zasada kompletności
oznacza, że w dokumentacji inwentaryzacji powinny zostać ujęte wszystkie składniki podlegające kontroli
zasada dokładności
polega na dokładnym ustaleniu stanu rzeczywistego składników inwentaryzowanych poprzez identyfikację nazwy, symbolu, ceny
i ilości w jednostkach naturalnych
zasada zamkniętych drzwi
zakłada, że należy uniemożliwić ewentualną zmianę stanu inwentaryzowanych towarów
zasada jednokrotności
oznacza, że dany składnik majątkowy powinien zostać wykazany
w dokumentacji inwentaryzacyjnej tylko jeden raz
zasada uczestnictwa osób materialnie odpowiedzialnych
zakłada, że osoba materialnie odpowiedzialna za powierzone mienie powinna być obecna i brać udział w inwentaryzacji, ale nie może być członkiem komisji inwentaryzacyjnej
zasada ograniczonego zaufania
oznacza, że stan rzeczywisty weryfikowanych zasobów majątkowych (ustalony podczas inwentaryzacji) powinien być porównany ze stanem wynikającym z dokumentacji księgowej;
nie wolno stanu faktycznego dopasowywać do ilości zasobów wykazanych w dokumentacji
zasada zaskoczenia
stosowana jest w wyniku braku zaufania do osób materialnie odpowiedzialnych i polega na przeprowadzeniu inwentaryzacji poza ustalonymi wcześniej terminami, "z zaskoczenia"
Źródło: opracowanie własne na podstawie B. Padurek, 2008, s.111, 112

Występują trzy metody przeprowadzania inwentaryzacji:
uzgadnianie sald aktywów,
porównanie danych księgowych z odpowiednimi dokumentami,
spis z natury.
Uzgadnianie sald aktywów polega na potwierdzeniu przez kontrahentów i banki prawidłowości sald wykazanych w księgach rachunkowych. Porównanie danych księgowych z odpowiednimi dokumentami polega na weryfikacji dokumentów w celu stwierdzenia istnienia określonych składników aktywów i pasywów oraz określenia ich realnej wartości i kompletności. W obrocie towarowym wykorzystuje się metodę spisu z natury, która polega na ujęciu składników objętych inwentaryzacją w arkuszach spisu z natury (zał. nr 7) po ich wcześniejszym przeliczeniu, zmierzeniu, zważeniu. Po zakończeniu spisu z natury porównuje się dane spisu z danymi ksiąg rachunkowych, ustala się różnice inwentaryzacyjne, wyjaśnia przyczyny powstałych różnic oraz ustala się sposób ich rozliczenia.
Różnice inwentaryzacyjne to rozbieżności między stanem rzeczywistym a stanem
księgowym składników majątkowych objętych inwentaryzacją. Różnice te mogą wystąpić jako niedobory, nadwyżki, szkody. Niedobory pojawiają się, gdy stan faktyczny inwentaryzowanych zasobów jest mniejszy niż stan ewidencyjny
tych składników. Niedobory nazywa się brakami ilościowymi, wartościowymi. Nadwyżki występują, gdy stan rzeczywistych składników majątkowych ustalony podczas spisu z natury jest większy niż stan księgowy. Są to nadmiary ilościowe, wartościowe. Natomiast o szkodach mówi się, gdy ma miejsce całkowita lub częściowa utrata początkowej wartości danego towaru (różnice jakościowe).
Różnice inwentaryzacyjne nie powstają bez przyczyny. Najczęstszymi powodami niezgodności stanu rzeczywistego z ewidencyjnym mogą być błędy popełniane przez pracowników w ewidencji księgowej (błędne księgowanie), pomyłki dotyczące przyjmowania i wydawania towarów, celowe działania pracowników (np. kradzież),
a także przyczyny wynikające z właściwości naturalnych oraz fizyko-chemicznych
danych zasobów majątkowych. Ujawnione różnice inwentaryzacyjne towarów ewidencjonuje się według cen zakupu na następujących kontach:
niedobory i szkody – konto „Rozliczenie niedoborów i szkód”; po stronie Dt,
nadwyżki – kont „Rozliczenie nadwyżek”; po stronie Ct.

Prawidłowe udokumentowanie inwentaryzacji, jej przebieg i rozliczenie wiążą
się z następującymi dokumentami (B. Padurek, 2008, s. 138):
1.plan inwentaryzacji,
2.arkusz spisu z natury,
3.rozliczenie spisu z natury,
4.protokół z inwentaryzacji gotówki w kasie,
5.sprawozdanie opisowe komisji inwentaryzacyjnej zawierające, np. informacje
o zabezpieczeniu fizycznym majątku,
6.protokół weryfikacji różnic inwentaryzacyjnych,
7.potwierdzone zgodności sald.
Zapisy nazw zapasów spisywanych, ich ilości, ceny oraz wartości powinny być dokonywane na arkuszach spisu z natury, które od momentu opieczętowania
i ponumerowania stron stają się drukami ścisłego zarachowania. Po zakończeniu inwentaryzacji arkusze te powinny być podpisane przez osobę materialnie odpowiedzialną, a także przez przewodniczącego i członków komisji inwentaryzacyjnej. Sporządzane są w dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzymuje osoba materialnie odpowiedzialna, a drugi dział księgowości, który rozlicza inwentaryzację. Jej rozliczenie odbywa się na druku rozliczenie spisu z natury i polega na porównaniu ilości i wartości poszczególnych towarów ujętych w arkuszach spisu
z natury z tymi samymi danymi wynikającymi z zapisów w księgach rachunkowych.

ROZDZIAŁ 3
EWIDENCJA OBROTU TOWAROWEGO

Do ewidencji przychodów i rozchodów towarów zarówno w hurcie jak i w detalu służy konto syntetyczne „Towary”. Na koncie tym ujmuje się po stronie Dt wszelkie przychody towarów, m.in. z zakupu, z własnej hurtowni, z innych placówek handlowych, z własnej produkcji, nadwyżki inwentaryzacyjne, zwiększenia cen ewidencyjnych oraz zwroty towarów uprzednio sprzedanych i koszty ich przerobu, natomiast po stronie Ct – rozchody towarów, a więc sprzedaż, przekazanie do własnych placówek handlowych, do przerobu, niedobory inwentaryzacyjne, obniżkę cen ewidencyjnych czy też protokoły zniszczenia materiałów. Ewidencja na tym koncie prowadzona jest tylko w ujęciu wartościowym. Natomiast do ewidencji ilościowej,
a także ilościowo - wartościowej służą konta analityczne (konta księgi pomocniczej), gdzie obroty i stany poszczególnych towarów ujmowane są w jednostkach naturalnych (w przypadku ewidencji ilościowej) oraz naturalnych i pieniężnych (przy ewidencji ilościowo – wartościowej).

Towary mogą być wyceniane według: cen zakupu netto, cen sprzedaży netto,
cen sprzedaży brutto. Dla jednostek handlu hurtowego są to ceny zakupu netto
i sprzedaży netto, a dla jednostek handlu detalicznego – cena sprzedaży netto oraz cena sprzedaży brutto. Gdy ceną ewidencyjną towarów jest cena sprzedaży netto wiąże się to z powstaniem różnic między cena sprzedaży netto, a ich cena zakupu, które rachowane są na koncie „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów”. Z kolei jeżeli towary ewidencjonowane są w cenach sprzedaży brutto, różnią się od cen zakupu
o zarezerwowane marże oraz zarezerwowany podatek VAT i do zaksięgowania tych różnic służą konta: „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu marży” (zarezerwowanej marży), „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu podatku VAT” (zarezerwowanego podatku VAT). Natomiast gdy cena ewidencyjna towarów równa się cenie zakupu towarów, wówczas rozchód towarów wycenia się jedną
z następujących metod:
FIFO – „pierwsze przyszło, pierwsze wyszło”; według cen (kosztów) tych składników majątku, które jednostka nabyła najwcześniej,
LIFO – „ostatnie przyszło, pierwsze wyszło”; według cen (kosztów) tych składników majątku, które jednostka nabyła najpóźniej,
cen przeciętnych – czyli ustalonych w wysokości średniej ważonej cen (kosztów) danego składnika majątku,
szczegółowej identyfikacji rzeczywistych cen (kosztów) każdej partii dostaw,
według cen ewidencyjnych z korektą o odchylenia od cen ewidencyjnych.
Tabela nr 2
Ceny i koszty stosowane do wyceny towarów
RODZAJ CENY LUB KOSZTU
CHARAKTERYSTYKA
UWAGI
Cena zakupu


Cena nabycia

Rzeczywista cena zakupu składnika majątku należna sprzedającemu,
a w przypadku importu powiększona
o obciążenia o charakterze publiczno-prawnym (np. cła i opłaty).

Cena zakupu powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem, składowaniem lub wprowadzaniem do obrotu, przystosowaniem składnika do stanu zdatnego do używania
i pomniejszona o upusty, rabaty, odzyski.
Gdy nie można jej ustalić, (np. gdy jest to składnik otrzymany w formie darowizny), to dokonuje się wyceny według ceny takiego samego lub podobnego przedmiotu.
Koszty wytworzenia
Koszty bezpośrednie produktów
i przypadająca na okres ich wytworzenia uzasadniona część kosztów pośrednich
(z wyłączeniem kosztów zarządu, kosztów sprzedaży, kosztów magazynowania, chyba że ich poniesienie jest niezbędne w procesie produkcji,
a także kosztów będących konsekwencją niewykorzystanych zdolności produkcyjnych), oraz pozostałych kosztów operacyjnych, kosztów operacji finansowych i kosztów strat; do uzasadnionej części kosztów pośrednich zalicza się zmienne koszty pośrednie produkcji oraz część stałych kosztów pośrednich produkcji, które odpowiadają normalnemu wykorzystaniu zdolności produkcyjnych
Gdy nie można ich ustalić, to wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży takiego samego
lub podobnego przedmiotu, pomniejszonej o zysk przeciętnie osiągany przy sprzedaży
Cena sprzedaży netto
Cena sprzedaży możliwa do uzyskania
w dniu bilansowym, bez należnego podatku VAT i podatku akcyzowego:
a) pomniejszona o:
- rabaty i upusty, a także inne zmniejszenia,
- koszty związane z przystosowaniem składnika majątku do sprzedaży
i doprowadzenia jej do skutku,
b) powiększona o należną dotację przedmiotową;
ceną sprzedaży jest również kurs giełdowy
Jeżeli nie można jej ustalić, to należy w inny sposób ustalić wartość godziwą składnika na dzień bilansowy
Cena ewidencyjna
Cena stała lub zmienna ustalana na poziomie cen nabycia, zakupu
lub kosztu wytworzenia materiałów,
a w przypadku towarów - na poziomie cen sprzedaży, np. cen detalicznych
W ewidencji muszą być równolegle wykazane odchylenia od cen ewidencyjnych
Źródło: K. Sawicki, 2004, s.173

Dostawa zakupionych towarów jest dokonywana na podstawie złożonego wcześniej przez odbiorcę zamówienia, zgodnie z zawartą z dostawcą umową,
w którym określona jest ilość, gatunki lub techniczne parametry poszczególnych rodzajów towarów, terminy ich dostaw, itp. warunki.
Przy zakupie towarów występują dwa momenty:
1.moment otrzymania faktury VAT (rachunku) od dostawcy za zakupione towary,
2.moment odbioru i fizycznego przyjęcia towarów do magazynu na podstawie dokumentu Pz.
Jednoczesne nadejście faktury i dostawy zakupionych towarów nie zdarza się zbyt często. Wystąpienie takich różnic między fakturami i dowodami przyjęcia towarów przez jednostkę gospodarczą wymaga konieczności ewidencyjnego rozliczania zakupu towarów. Służy do tego konto: „Rozliczenie zakupu”, dzięki któremu możliwe jest bieżące niezależne od siebie księgowanie otrzymanych faktur i dostaw towarów. Konto to na koniec okresu sprawozdawczego może wykazywać jednocześnie dwa salda końcowe: saldo debetowe, saldo kredytowe. Saldo debetowe oznacz wartość towarów
w drodze (gdy zaksięgowana została faktura VAT zakupu, a towary nie zostały jeszcze przyjęte do magazynu).
Saldo kredytowe z kolei oznacza wartość dostaw nie fakturowanych (gdy zaksięgowano przyjęcie towarów, ale nie potwierdzone fakturą VAT zakupu).

Rys. 6
Ewidencja zakupu i przyjęcia towarów do magazynu w jednostce handlu hurtowego będącej podatnikiem VAT (cena ewidencyjna- cena zakupu netto)


Rozrachunki z dostawcami Rozliczenie zakupu Towary
1c 1a 2

Rozrachunki z tytułu
podatku VAT
1b


Na powyższym schemacie widać, jak odbywa się ewidencja zakupu i przyjęcie towarów.

Źródło:
Rys. 7
Ewidencja zakupu i przyjęcia towarów do magazynu w jednostce handlu hurtowego będącej podatnikiem VAT (cena ewidencyjna- cena sprzedaży netto)

Rozrachunki z dostawcami Rozliczenie zakupu Towary
1c 1a 2



Odchylenia od cen
ewidencyjnych towarów
3

Rozrachunki z tytułu
podatku VAT

1b


Źródło:

Sprzedaż towarów odbywa się na podstawie faktury VAT lub rachunku i jest ewidencjonowana na koncie niebilansowym, wynikowym „Przychody ze sprzedaży towarów” po stronie Ct.. Konto to rejestruje przychód w cenie sprzedaży netto
(bez VAT) z równoczesną ewidencją powstania należności (łącznie z VAT-em)
i rozrachunku z tytułu należnego VAT od sprzedaży. Do przychodów ze sprzedaży nie zalicza się wartości wydanych towarów na własne potrzeby jednostki oraz przesunięć towarów między własnymi placówkami handlowymi. Wydanie towarów potwierdza dowód Wz, który jest podstawą do ewidencji wartości towarów sprzedanych z magazynu w cenach zakupu na koncie niebilansowym, wynikowym „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu” po stronie Dt.

Rys. 8
Ewidencja sprzedaży towarów w jednostce handlu hurtowego będącej podatnikiem VAT (cena ewidencyjna- cena zakupu netto)

Przychody ze sprzedaży towarów Rozrachunki z odbiorcami
1a 1c



Wartość sprzedanych
Rozrachunki z tytułu podatku VAT Towary towarów w cenach zakupu
1b Sp. 2





Rys. 9
Ewidencja sprzedaży towarów w jednostce handlu hurtowego będącej podatnikiem VAT (cena ewidencyjna- cena sprzedaży netto)


Przychody Rozrachunki Wartość sprzedanych
ze sprzedaży towarów z odbiorcami Towary towarów w cenach zakupu
1a 1c Sp. 2


Rozrachunki z tytułu Odchylenia od cen
podatku VAT ewidencyjnych towarów 1b 3a

3b


Aby obliczyć odchylenia przypadające na sprzedane towary , należy skorzystać
z następujących wzorów:

WSPÓŁCZYNNIK ODCHYLEŃ


Wo = X 100%

Objaśnienia do wzoru:
Wo – współczynnik odchyleń
Oz – odchylenia od zapasu początkowego towarów
Op – odchylenia od przychodu towarów
Zp – wartość zapasu początkowego towarów według cen sprzedaży
Pw – wartość przychodu towarów według cen sprzedaży

No = Wo x Wr
Powyższy wzór opisuje narzut odchyleń. Jak widać powyżej, jest to iloczyn wartości rozchodu towarów według cen sprzedaży i

Proces zakupu towarów jest ewidencjonowany i rozliczany analogicznie jak
w jednostkach hurtowych. Zakup towarów udokumentowany fakturą lub rachunkiem oraz dowodem przyjęcia jest podstawą do zaksięgowania zobowiązania wobec dostawcy oraz obciążenia konta „Towary”. Dane wynikające z faktury VAT, rachunku
i dowodu przyjęcia wykazuje się w raporcie sklepowym (raporcie obrotu).
Rys. 10
Ewidencja zakupu towarów w jednostce handlu detalicznego będącej podatnikiem VAT (cena ewidencyjna- cena sprzedaży brutto)


Rozrachunki z dostawcami Rozliczenie zakupu Towary 1c 1a 2d

Odchylenia od cen ewidencyjnych
towarów z tytułu marży

3a

Odchylenia od cen ewidencyjnych
towarów z tytułu podatku VAT

3b


Rozrachunki z tytułu
podatku VAT

1b


Operacje sprzedaży towarów w jednostkach detalicznych mają inny charakter niż
w jednostkach hurtowych. Sprzedaż odbywa się głównie za gotówkę, a utargi dzienne wpłacane są do kasy przedsiębiorstwa, bezpośrednio na jej rachunek w banku, bądź za pośrednictwem poczty lub inkasentów. Do ewidencji utargu ze sprzedaży w jednostce handlu detalicznego podobnie jak w jednostce handlu hurtowego służy konto „Przychody ze sprzedaży towarów”. Podstawą ewidencji tych przychodów są raporty sklepowe lub taśmy odczytu kas fiskalnych weryfikowane z wielkością dokonywanych wpłat przez punkty sprzedaży (Rys.)


Rys. 11
Schemat ewidencji utargu ze sprzedaży w jednostce handlu detalicznego

Rozrachunki z tytułu Przychody
podatku VAT z sprzedaży towarów Kasa Rachunek bieżący

5 1 2

Inne środki pieniężne
lub Środki pieniężne w drodze
3 4



Źródło: B. Padurek, 2008, s.66


Rys. 12
Schemat ewidencji rozchodu sprzedanych towarów w detalu
(cena ewidencyjna – cena sprzedaży brutto)

Wartość sprzedanych towarów Odchylenia od cen ewidencyjnych
Towary w cenach zakupu towarów z tytułu marży

1

2a

Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu podatku VAT

2b


Źródło: B. Padurek, 2008, s. 67

Ze względu na to, że ewidencja towarów w detalu jest prowadzona w cenach sprzedaży brutto, w końcu okresu sprawozdawczego dokonuje się korekty odchyleń kredytowych od cen sprzedaży obejmujących marżę handlową oraz kwotę zarezerwowanego podatku VAT.

Przedstawione księgowania dotyczą ewidencji syntetycznej obrotu towarowego
w detalu, wspólnej dla wszystkich punktów magazynowania i sprzedaży towarów.
Dla uzyskania szczegółowej informacji o obrocie towarowym oraz rozliczania
go prowadzi się ewidencję analityczną dla konkretnych punktów sprzedaży.


Kwestie prawne użytkowania kas fiskalnych określa ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535), rozporządzenie Ministra Finansów z 23 grudnia 2004 r. (Dz. U. Nr 273, poz. 2706) oraz rozporządzenie Ministra Finansów z 4 lipca 2002 roku w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy fiskalne (Dz.U. Nr 108, poz. 948 z późn. zm.). Ustawy te określają osoby, które są obowiązane do użytkowania takiej kasy oraz warunki użytkowania takich kas.

Osoby, które zobowiązane są do ewidencjonowania swojej sprzedaży dzięki kasie fiskalnej ustanawia art. 111 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku, mówiący o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535). Przepis ten określa, że kasy fiskalne użytkować muszą osoby, które dokonują sprzedaż na rzecz osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Istnieją jednak zwolnienia od tej reguły.

Każdy sprzedawca, który jest podatnikiem podatku od towarów i usług oraz którego przychody ze sprzedaży towarów na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej, na rzecz osób fizycznych – przedsiębiorców dokonujących zakupów prywatnie, nie na rzecz swojego przedsiębiorstwa oraz na rzecz rolników ryczałtowych (zakup dla gospodarstwa i prywatne) przekroczyły wartość określoną przez Ministerstwo Finansów, jest zobowiązany do ewidencji sprzedaży detalicznej
za pomocą kasy fiskalnej. Kasa fiskalna to urządzenie elektroniczne wyposażone
w pamięć fiskalną, zaprogramowane listą wszystkich towarów znajdujących się
w jednostce gospodarczej. Kasa pamięta co najmniej kod towaru (kod kreskowy), nazwę, cenę, stawkę PTU (podatku od towarów i usług) każdego towaru.
Po wprowadzeniu z klawiatury kodu towaru lub po zeskanowaniu kodu kreskowego
z towaru, kasa znajduje go w swojej bazie, drukuje na paragonie i rejestruje
w licznikach fakt sprzedaży tego towaru.
Kasa fiskalna służy do rejestracji obrotu towarowego oraz kwot podatku należnego
ze sprzedaży detalicznej. Ceną ewidencyjną towarów w jednostkach handlu detalicznego są ceny detaliczne. Za takim rozwiązaniem przemawiają względy praktyczne. Upraszcza ono prowadzenie ewidencji oraz rozliczenie osób materialnie odpowiedzialnych. W jednostkach handlowych, w których struktura asortymentowa jest zróżnicowana, a liczba transakcji duża, prowadzenie ewidencji ilościowej rozchodu
i stanu zapasów jest bardzo utrudnione. Ponieważ suma środków uzyskanych ze sprzedaży odpowiada wartości rozchodu towarów po cenach ewidencyjnych, na tej podstawie można bieżąco ustalać wartość zapasów towarów i rozliczać osoby materialnie odpowiedzialne. I właśnie kasa fiskalna jest takim urządzeniem ewidencyjnym, które ułatwia dokonywanie kontroli osób prowadzących sklepy.

Przed rozpoczęciem ewidencjonowania za pomocą kasy fiskalnej podatnik powinien:
złożyć oświadczenie o liczbie kas rejestrujących i miejscu ich używania
(przed powstaniem obowiązku ewidencjonowania)
złożyć zawiadomienie o miejscu instalacji kasy rejestrującej (w terminie
7 dni od dnia fiskalizacji),
złożyć zawiadomienie serwisu o miejscu instalacji kasy rejestrującej (w terminie
7 dni od dnia fiskalizacji),
złożyć książkę serwisową do nadania numeru ewidencyjnego (w terminie
7 dni od dnia fiskalizacji).

Wysokość obrotu to obecnie podstawowe kryterium zwolnienia. Zasadą jest, że urządzeń fiskalnych nie muszą instalować firmy, których sprzedaż detaliczna nie przekracza 40.000 zł. U podatników VAT chodzi o sprzedaż netto. Zwolnienie to traci moc po upływie dwóch miesięcy – licząc od pierwszego dnia miesiąca następnego
po miesiącu, którym sprzedaż przekroczyła ten limit. Niższy limit obowiązuje nowe firmy, czyli w pierwszym roku prowadzenia działalności. Wynosi on 20.000 zł,
a zwolnienie obowiązuje tylko do dnia przekroczenia tej kwoty.

Bez względu na wysokość obrotów zwolnieni z obowiązku posiadania kas
są przedsiębiorcy działający w niektórych branżach. Firmy, w których ponad 70% przychodów pochodzi np. z działalności; medycznej, prawniczej, kurierskiej, ochroniarskiej i detektywistycznej lub sprzątania obiektów, nie muszą instalować urządzeń fiskalnych. Kasy nie muszą także posiadać niektórzy podatnicy opłacający podatek dochodowy w formie karty podatkowej (np. ślusarze, mechanicy maszyn rolniczych, szewcy), o ile nie zatrudniają pracowników (z wyjątkiem małżonka).
Także firmy sprzedające towary w systemie wysyłkowym (pocztą lub przesyłkami kurierskimi). Za które zapłata w całości następuje za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika,, ni maja obowiązku stosowania urządzeń fiskalnych.
Z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcje powinno jednak wynikać, jakiej konkretnie dostawy zapłata dotyczyła. Ponadto powinny one pozwalać na ustalenie danych osoby kupującej. Paragonów nie muszą także drukować automaty do sprzedaży towarów.

Prowadząc ewidencję przy zastosowaniu kas rejestrujących należy:
rejestrować na niej każdą sprzedaż i drukować do każdej sprzedaży paragon fiskalny,
wydawać oryginał paragonu nabywcy, a na życzenie kupującego wystawić fakturę (pod warunkiem zwrotu oryginału paragonu, który należy dołączyć do kopii faktury),
po zakończeniu sprzedaży za dany dzień, nie później jednak niż przed dokonaniem pierwszej transakcji sprzedaży w dniu następnym, sporządzić raport fiskalny dobowy,
sporządzać raporty fiskalne za poszczególne miesiące po zakończeniu sprzedaży
w ostatnim dniu miesiąca, nie później jednak niż przed rozpoczęciem sprzedaży
w następnym miesiącu,
zlecać serwisowi wykonanie przeglądu technicznego kasy,
przechowywać w odpowiednich warunkach raporty i kopie paragonów
(przez okres 5 lat od zakończenia roku podatkowego).
Paragon powinien zawierać następujące informacje: nazwisko (nazwę) podatnika,
adres punktu sprzedaży, numer identyfikacji podatkowej (NIP), nazwy sprzedawanych towarów i usług, ceny jednostkowe towarów i usług, wartość sprzedaży,
stawki podatku, kwotę należności. Jeżeli klient rezygnuje z zakupu, to przed zakończeniem sprzedaży należy wycofać wybraną pozycję lub anulować cały paragon.
Po zakończeniu sprzedaży i wydrukowaniu paragonu kasa nie pozwala na korekty. Można jednak klientowi zamienić towar na pełnowartościowy (gdy był uszkodzony),
a jeżeli konieczny jest zwrot gotówki to należy spisać tzw. „protokół zwrotu towaru” dołączając oryginał paragonu do klienta, na odwrocie którego umieszczamy dane osobowe klienta i podpis.
Obowiązkami podatnika w zakresie użytkowania kas są:
rejestrowanie każdej sprzedaży, wykorzystując kasę fiskalną i wydając paragon bądź fakturę VAT nabywcy;
sporządzenie raportu dziennego po zakończeniu ostatniej i przed rozpoczęciem kolejnej sprzedaży w dniu następnym,
sporządzenie raportu miesięcznego po zakończeniu sprzedaży w ostatnim dniu danego miesiąca,
drukowanie wszystkich „przechodzących” przez kasę operacji,
przechowywanie dokumentów kasowych przez okres nie mniejszy niż 7 lat,
używanie kas do ewidencji własnej i tylko własnej sprzedaży.
Firmy instalujące kasy w odpowiednim czasie i dochowujące wszelkich wymogów, otrzymują zwrot połowy poniesionych wydatków. Ulga ta przysługuje tylko na zakup kas zgłoszonych przed rozpoczęciem ich stosowania.
Warunkiem skorzystania z ulgi jest złożenie do urzędu skarbowego pisemnego zgłoszenia o liczbie kas rejestrujących, które podatnik zamierza stosować oraz miejscu (adresie) ich stosowania. Należy to zrobić przed terminem rozpoczęcia ewidencjonowania.



ZAKOŃCZENIE

Cel niniejszej pracy został osiągnięty poprzez przedstawienie istoty obrotu towarowego, opisanie związanych z nim dokumentów i omówienie ewidencji towarów.

Obrót towarowy charakteryzują określone czynności związane z ruchem towarów, realizowane w formie aktów kupna sprzedaży. Operacje te są przeprowadzane na różnych szczeblach obrotu towarowego: zbyt, hurt, detal, skup, gastronomia. W niniejszej pracy szczegółowo opisano hurt i detal. Ponadto omówiono dwa rodzaje obrotu towarowego: magazynowy i tranzytowy oraz przedstawiono system cen i marż stosowanych w handlu (rozdział I).

Miejscem, w którym przechowuje się towary jest magazyn. Aby gospodarka magazynowa sprawnie funkcjonowała, a towary były w ciągłej rotacji, prowadzi się dokumentację magazynową (rozdział III). Dokumenty związane z zakupem towarów to: Pz, Zw, faktura VAT i rachunek, faktura VAT korekta; dokumenty rozchodowe to: Wz, Rw, faktura VAT i rachunek, faktura VAT korekta, dokumenty przychodowo-rozchodowe: Mm. Występują jeszcze dokumenty związane z inwentaryzacją,
którą przeprowadza się w celu weryfikacji i kontroli stanu zapasu towarów
(m.in. arkusz spisu z natury).

Z dokumentacją obrotu towarowego wiąże się ewidencja towarów. Wszelkie przychody towarów ujmuje się na koncie „Towary” po stronie Dt, natomiast po stronie Ct ujmuje się rozchody towarów. Ewidencja na tym koncie prowadzona jest tylko w ujęciu wartościowym. Do ewidencji ilościowej oraz ilościowo- wartościowej służą konta analityczne. Towary mogą być wyceniane według ceny zakupu, ceny nabycia, kosztu wytworzenia, ceny netto, ceny ewidencyjnej. Dodatkową formą ewidencji sprzedaży towarów są kasy fiskalne, które podlegają odpowiednim regulacjom prawnym (o czym pisano w rozdziale III).


SPIS LITERATURY

1.Gmytrasiewicz M., Karmańska A., Olchowicz I., Rachunkowość Finansowa, Difin 2000
2.Małkowska D., Inwentaryzacja od A do Z, Oddk, Gdańsk 2008
3.Messner Z., Rachunkowość finansowa z uwzględnieniem MSSF, PWN 2008
4.Padurek B., Rachunkowość handlowa, Wrocław 2008
5.Sawicki K., Rachunkowość finansowa, PWE, Warszawa 2004
6.UoR - Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.)
7.Zysnarska A., Rachunkowość bez tajemnic, Oddk, Gdańsk 2004


SPIS RYSUNKÓW

SPIS TABEL

SPIS ZAŁĄCZNIKÓW

1.Przyjęcie zewnętrzne
2.Zwrot wewnętrzny
3.Faktura VAT
4.Rachunek uproszczony
5.Faktura VAT korekta
6.Wydanie zewnętrzne
7.Rozchód wewnętrzny
8.Przesunięcie międzymagazynowe
9.Arkusz spisu z natury
10.Zamówienie


Załącznik nr 1

 
Dostawca
Pz
Przyjęcia towarów z zewnątrz
Nr bieżący Pz
Egz.
 
  
Przeznaczenie
Nr magazynowy Pz
Data wystawienia
 
 
Nr zamówienia
Środek transportu
 
Data otrzymania
Nr i data faktury
    
Nr indeksu towarowego
Nazwa towaru

Ilość

Otrzymana Jedn. Przyjęta

Cena

zł gr

Wartość


zł gr
Konto syntet. tow.
Zapas Ilość
 
 
Uwagi kontroli przyjęcia
Przyjął Data
Ewidencja ilośc. wartośc.
Wystawił
Zatwierdził
 
Załącznik nr 2


FAKTURA VAT NR:
ORYGINAŁ/KOPIA

Miejscowość: Forma płatności:
Data wystawienia: Termin płatności:
Data sprzedaży: Data płatności:

Sprzedawca: Nabywca:


NIP: NIP:
REGON:
TEL. FAX:
BANK:
NR KONTA:

Lp.
Nazwa towaru PKWiU
Typ/symbol
Ilość/jm.
Cena netto
Rabat
Wartość netto
VAT %
Kwota VAT
Wartość
z podatkiem VAT
1

Do zapłaty złotych:
Słownie:
Razem:
 
 
w tym:
 
Forma odbioru towaru:
Uwagi:


....................................... .......................................
Podpis i pieczęć osoby Podpis i pieczęć osoby
uprawnionej do uprawnionej do
wystawienia faktury odbioru faktury


Załącznik nr 3

Rachunek nr ……………………………..
Oryginał/Kopia


Data wystawienia: ....................................
Data sprzedaży: .......................................
Miejsce wystawienia: ................................

SPRZEDAWCA: NABYWCA:
Nazwa: ..................................................... Nazwa: ......................................................
Adres: ....................................................... Adres: ........................................................
.............................................. ...............................................


L.p.
Nazwa towaru lub usługi
PKWiU
J.m.
Ilość
Cena
Rabat
Wartość
Razem:


Do zapłaty słownie: ...................................................................................................................


.............................................................. ........................................................
Osoba upoważniona do wystawienia rachunku Osoba upoważniona do odbioru rachunku


Załącznik nr 4

FAKTURA VAT KOREKTA NR:
ORYGINAŁ/KOPIA

Miejscowość: Forma płatności:
Data wystawienia: Termin płatności:
Data sprzedaży: Data płatności:

Sprzedawca: Nabywca:


NIP: NIP:
REGON:
TEL. FAX:
BANK:
NR KONTA:


Kwota zwiększenia/zmniejszenia wartości..............zł Kwota zwiększenia/zmniejszenia podatku.........zł
Uwagi:

....................................... .......................................
Podpis i pieczęć osoby Podpis i pieczęć osoby
uprawnionej do uprawnionej do
wystawienia faktury odbioru faktury

Załącznik nr 5

Załącznik nr 6

 Skąd
Mm Przesunięcie między-magazynowe
Nr magazynowy Mm przekazującego
Egz.
 
 
 
Dokąd
Nr magazynowy Mm przyjmującego
 
Data
 
 
 
Nr indeksu towarowego
Nazwa towaru
Ilość Zadyspon. j.m. Przyjęta
Cena
zł gr
Wartość zł gr
Konto syntet. tow.
Zapas w magaz.
przekazu- przyjmu- jącego jącego
 
Magazyn
Ewidencja ilośc. wartośc.
Wystawił
Zatwierdził
Wydał
data
Pobrał
 
Załącznik nr 7

ARKUSZ SPISU Z NATURY
 
Numer arkusza spisowego:
 
Spis na dzień:
 
Spis rozpoczęto dnia............o godz. ............Spis zakończono dnia............o godz. ...........
Komisja spisowa
1
Przewodniczący
2
Członek
3
Członek
Lp
Nr inwentarzowy (indeks)
Nazwa
Ilość
Użytkownik
Uwagi
1
 
 
Podpis komisji spisowej
1
Przewodniczący
2
Członek
3
Członek