„Romantyczność” A. Mickiewicza – manifest programowy romantyków.

„Romantyczność” pochodzi z tomu „Ballady i romanse” powstałego w okresie przełomowym – na początku nowej epoki, zawiera więc wszystkie elementy, które były najważniejsze we wkraczającej epoce.
1) CZAS: - w świecie realnym dzień, w świecie Karusi panuje noc
2) OSOBY: - Karusia – główna bohaterka, dziewczyna, która straciła ukochanego 2 lata temu, ale wciąż jej towarzyszy i rozmawia z nią.
- Jasieńko – wcześniej wspomniany, nie żyjący ukochany
- tłum – prości ludzie
- starzec ze szkiełkiem
3) AKCJA I OMÓWIENIE:
W świecie Krusi panuje noc – pora, gdy przybywają duchy. Przybywa tez dusza Jasieńka, którego wciąż kocha główna bohaterka. Nie zwraca uwagi na otaczający ją świat, ludzi i ich uwagi. Podczas rozmowy odkrywa wszystkie swoje uczucia. Prócz miłości jest to niedowierzanie, że jaj ukochany nie żyje (mimo upływu czasu wciąż nie pogodziła się z tym faktem), strach (zarówno przed śmiercią, jak i przed zyciem bez Jasieńka) i chęć zakończenia ziemskiej egzystencji. Gdy jej ,kochanek chce odejść dziewczyna go zatrzymuje, pragnie odejść razem z nim. Zachowuje się jak niepoczytalna, ale, jak przekonujemy się czytając dalszą część, nie jest to odbierane jako coś dziwnego. Trzeba wziąć pod uwagę fakt, że romantycy byli zafascynowani ludźmi chorymi umysłowo – traktowali ich jako osoby wyjątkowe, widzące więcej i sięgające wyżej. Podobnie było z postrzeganiem ludu prostego, wiejskiego. Nie był widziany już jako biedota i „gorsza” warstwa społeczna. Twórców romantycznych zauroczyły wierzenia, poglądy i sposób postrzegania świata ludzi prostych. Odzwierciedlenie tego odnajdujemy również w tym utworze – zachowanie Karusi spotyka się ze zrozumieniem tłumu. Wiedzą, że do niej przychodzi jej ukochany i jest to dla nich naturalne, że miłość jest ponad grób (kolejna cecha charakterystyczna dla romantyzmu). Modli się, wierząc, że taka jest wola boska. Narrator podziela opinię tłumu. Występuje jednak postawa odmienna – reprezentowana przez starca, według którego duchy nie istnieją, ponieważ czego nie widać to nie istnieje. Według romantyków to „prawdy martwe”, albowiem świat poznać możemy tylko w połączeniu patrzenia oczami i sercem, czyli istnieje świat realny i świat uczuć. Właśnie ten drugi reprezentuje „prawdy żywe”.
4) PODSUMOWANIE – Program romantyków:
- prawda i wiara – świat jest dualistyczny – poznawany za pomocą oczu i serca
- nieszczęśliwa miłość, ale trwalsza niż śmierć
- typowy bohater romantyczny – zawieszony w świecie pomiędzy ziemią i sferą marzeń
- ludowy punkt widzenia.