Gospodarka turystyczna Meksyku

Gospodarka turystyczna Meksyku
GOSPODARKA TURYSTYCZNA MEKSYKU

SPIS TREŚCI
WSTĘP 3
ROZDZIAŁ 1
CHARAKTERYSTYKA MEKSYKU
1.1. Informacje ogólne 4
1.2. Położenie kraju 5
1.3. Warunki klimatyczne 6
1.4. Informacje demograficzno- społeczne 9
ROZDZIAŁ 2
TURYSTYKA MEKSYKU
2.1. Główne walory turystyczne 12
2.2. Obszary docelowe turystyki 21
ROZDZIAŁ 3
ANALIZA POSZCZEGÓLNYCH SEKTORÓW GOSPODARKI TURYSTYCZNEJ MEKSYKU
3.1. Dostępność komunikacyjna 27
3.2. Infrastruktura hotelarska 30
3.3. Infrastruktura gastronomiczna 32
3.4. Informacja turystyczna 33
3.5. Organizacje turystyczne działające na terenie kraju 34
ZAKOŃCZENIE I WNIOSKI 35
BIBLIOGRAFIA 36

WSTĘP
Ze względu na swoje położenie geograficzne, atrakcje środowiska przyrodniczego a przede wszystkim ogromne bogactwo zabytków archeologicznych wielu starożytnych cywilizacji, Meksyk jest jednym z najbardziej atrakcyjnych turystycznie krajów świata. Meksyk jest dynamicznie rozwijającym się krajem przemysłowo-rolniczym., jednym z najlepiej rozwiniętych w Ameryce Łacińskiej. Ustabilizowanie sytuacji gospodarczej po wielkim kryzysie oraz silna pozycja w rejonie Ameryki Łacińskiej dało dla kraju możliwość wstąpienia do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Celem tej organizacji jest wspieranie państw członkowskich w osiągnięciu jak najwyższego poziomu wzrostu gospodarczego i stopy życiowej obywateli. Dużą rolę w rozwoju gospodarki Meksyku odegrał prezydent Carlos Salinas de Gortari. Odnowił on wiarę w gospodarkę. Był zagorzałym zwolennikiem utworzenia Północnoamerykańskiego Obszaru Wolnego Handlu (NAFTA) przez Meksyk, Stany Zjednoczone i Kanadę. Podpisanie tego układu włączyło kraj do gospodarki globalnej . Od momentu wejścia do porozumienia o wolnym handlu ze Stanami Zjednoczonymi i Kanadą (NAFTA) w 1994 gospodarka Meksyku wkroczyła na ścieżkę dynamicznego rozwoju gospodarczego .
Gospodarka kraju w dużej części opiera się na dochodach z turystyki, która jest najszybciej rozwijającym się sektorem gospodarki meksykańskiej, po wydobyciu ropy naftowej stanowi ona największe źródło dochodów. Turystyka w Meksyku posiada długie tradycje rozwoju, stanowiąc jednocześnie ważny czynnik równoważenia bilansu płatniczego.

ROZDZIAŁ 1
CHARAKTERYSTYKA MEKSYKU
1.1. Informacje ogólne

Flaga Meksyku Godło Meksyku

Miejsce Meksyku na świecie

MEKSYK (Stany Zjednoczone Meksyku, Estados Unidos Mexicanos)
Stolica: Meksyk; Mexico City (pop. 9,875,344).
Populacja: 108 701 000
Powierzchnia: 1958,2 tys. km2
Gęstość zaludnienia: 57 osób/km2
Klimat: Północna i środkowa część – zwrotnikowy, część południowa –podrównikowy wilgotny
Ustrój polityczny: republika federacyjna
Główne wyznania: katolicy 90%, protestanci 5%
Języki: hiszpański (urzędowy), nahuatl
Jednostka monetarna: peso (MXN)
PKB: 11,249 USD/1 mieszk. (2006)
Święto narodowe: 16 września (rocznica rozpoczęcia wojny o niepodległość 1810)
Podział administracyjny: 31 stanów i stołeczny dystrykt federalny
1.2. Położenie kraju
Meksyk leży w południowej części Ameryki Północnej, w jednym z najaktywniejszych tektonicznie obszarów na świecie. Według kryteriów historycznych (historia odkryć geograficznych), kulturowych i społeczno-ekonomicznych Meksyk należy do Ameryki Środkowej, będącej subregionem Ameryki Łacińskiej. Od północy graniczy z USA, od południa z Gwatemalą i Belize . Oblewane jest ciepłymi wodami Oceanu Spokojnego oraz wodami Morza Karaibskiego, Zatoki Meksykańskiej i Zatoki Kalifornijskiej.
Rys.1 Mapa Meksyku (Estados Unidos Mexicanos)
Źródło: Z. Kruczek (red.), Kraje Pozaeuropejskie. Zarys Geografii Turystycznej, Proksenia, Kraków 2008, s.109
Ogólna powierzchnia wysp, należących do Meksyku wynosi 6006 km2, z czego na wyspy Oceanu Spokojnego przypada ok. 86%, a na wyspy w Zatoce Meksykańskiej i na Morzu Karaibskim 14%. Granica meksykańsko-amerykańska na Rio Bravo del Norte (Rio Grande) ogranicza od pn. region Ameryki Łacińskiej, od tzw. Ameryki Anglosaskiej .
Meksyk leży na zachodnim krańcu Płyty Północnoamerykańskiej, która spotyka się z Płytą Pacyficzną i Karaibską. Na styku tych form geologicznych doszło do znacznego wypiętrzenia się terenu, którego efektem są liczne pasma górskie. Prawie połowa kraju leży na wysokości ponad 1500 m n.p.m. a jego stolica- Mexico City na imponujących 2240 m. W środkowej części Meksyku znajduje się Wyżyna Meksykańska, otoczona od zachodu górami Sierra Madre Zachodnia a od wschodu Sierra Madre Wschodnia. Najwyższym szczytem Sierra Madre Zachodniej jest Cerro Agua Caliente (3315 m), opada stopniowo ku Zatoce Kalifornijskiej. Sierra Madre Południowa graniczy z malowniczą "Riwierą Meksykańską" (m.in. Acapulco), która jest chętnie odwiedzana przez turystów. Wyżyna Meksykańska swój początek bierze na przesmyku Tehuantepec i dochodzi do granicy ze Stanami Zjednoczonymi. Po zewnętrznej stronie gór występują wąskie niziny nadmorskie. Wyżynę Meksykańską od południa otacza Kordyliera Wulkaniczna. Składa się ona z setek stożków wulkanicznych, wśród których znajdują się najwyższe góry Meksyku, osiągające w szczycie Orizaba 5747 m n.p.m., Popocatepetl – 5462 m, Iztaccihuatl (Biała Pani)- 5286 m, Nevado de Toluca – 4558 m . Na obszarze tej Kordyliery znajdują się potężne wulkany: Popocatépetl, Iztaccíhuatl (5 286 m) i Toluca (4 558 m). Na wschód i zachód od Wyżyny Meksykańskiej rozciągają się nadbrzeżne równiny. Równina nad Zatoką Meksykańską rozpościera się na długości ponad 1400 km, począwszy od amerykańskiego stanu Teksas aż po wybrzeża Jukatanu. Równina nad Pacyfikiem jest dużo węższa, swój początek bierze przy Dolinie Mexicali a kończy się na południu, niedaleko miejscowości Tuxpan. Większość jej obszaru przylega do Zatoki Kalifornijskiej.
1.2. Warunki klimatyczne
Ze względu na dużą rozciągłość szerokości geograficznej oraz zróżnicowanie topograficzne Meksyk cechuje się dużą różnorodnością klimatyczną. Klimat Meksyku, podobnie jak indyjskiej części Ameryki Południowej, uwarunkowany jest wzniesieniem nad poziom morza.
Wydziela się cztery podstawowe strefy klimatyczno-roślinne:
gorącą do wysokości 900-1000 m. (tierra caliente), umiarkowaną do 2000-2400 m (tierra templada), chłodną do 4500-4700 m (tierra fria) oraz mroźną (tierra helada), obejmującą najwyższe szczyty górskie. Ponad połowa kraju znajduje się pod zwrotnikiem Raka. W rejonach tych wilgotne i morskie masy powietrza znad Zatoki Meksykańskiej, Morza Karaibskiego i Pacyfiku są ściągane przez niskie ciśnienie atmosferyczne. Północna część kraju, ze swoimi pustyniami i półpustyniami, nie obfituje w opady.
Klimat w północnej i środkowej części Meksyku jest zwrotnikowy, w południowej podrównikowy, wilgotny, silnie zróżnicowany w zależności od wyniesienia n.p.m., ekspozycji stoków i zboczy.
Tab.1 Wykaz średnich temperatur, wilgotność powietrza, temperatura wody, godziny słońca, dni deszczowe w Meksyku
Miesiąc I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
temperatura w dzień 27 28 29 31 33 32 32 32 32 31 28 27
wilgotność powietrza % 53 48 46 41 49 62 63 65 67 64 55 53
temperatura wody 25 25 26 27 28 28 28 28 28 28 27 26
godziny słońca dziennie 6 6 7 7 8 7 7 7 6 6 6 6
dni deszczowych w mc 5 3 3 4 8 14 15 15 15 11 6 5
Źródło: http://www.tui.pl/meksyk/index.php
Różnice temperatur w wilgotniejszych i tropikalnych częściach Meksyku są niewielkie. Okres zimowy można tu raczej zdefiniować jako porę deszczową. Im bardziej na północ od rejonów tropikalnych, tym większa staje się temperatura, która najwyższe poziomy osiąga w środkowej części Mesy Północnej. Amplitudy temperatur pomiędzy zimą i latem są tutaj znaczące. W Kalifornii Dolnej oraz w północnej części pustyni Sonora nierzadko w lipcu i sierpniu powietrze rozgrzewa się do nawet 43°C.
Meksyk jest krajem, w którym opady są w większości rejonów przeważnie niewystarczające. Pod względem warunków opadowych Meksyk dzieli się na część północną- posuszną, gdzie spada 400-500 mm deszczu rocznie (ok. 60% pow. kraju), oraz południową - wilgotną , z opadami do 3000-4000 mm .
Jedynie obszary obejmujące równinę nad Zatoką Meksykańską oraz przyległe tereny od Tampico po Villahermosa oraz Chiapas i półwysep Jukatan dysponują obfitymi całorocznymi opadami.
Rys.2 Średnia roczna suma opadów i temperatura w stolicy kraju- Mexico City
Źródło: http://meksyk.geozeta.pl/pogoda
Największymi opadami cechują się południowe krańce Meksyku, gdzie wynoszą od 2 500 do 4 000 mm rocznie. Nad Oceanem Spokojnym i Zatoką Meksykańską wynoszą 500 - 1 000 mm, na obszarze środkowego Meksyku 200 - 500 mm, a na północnym-zachodzie spadają do 50 - 100 mm.
Charakterystycznym zjawiskiem zjawiskiem Meksyku są częste trzęsienia ziemi i wulkanizm. Tylko w XX w. zanotowano na terenie tego kraju blisko 1800 epicentrów sejsmicznych, co stanowi ok. 10% tych zjawisk w skali całego globu ziemskiego. Najbardziej aktywna strefa sejsmiczna znajduje się na południu kraju, w nadpacyficznej części stanów Oxaca i Guerrero .
Najsłynniejszymi wulkanami są Pico de Orizaba - 5700 metrów n.p.m.- położony na Kordylierze Wulkanicznej, jest najwyższą górą Meksyku, a także najwyższym aktywnym wulkanem Ameryki Północnej oraz Popocatepetl - 5452 metry n.p.m, góra wulkaniczna.

1.4. Informacje demograficzno- społeczne
Meksykanie są najliczniejszym hiszpańskojęzycznym narodem na świecie. Liczba ludności wynosi 110 mln (2007), a przyrost naturalny (nadal wysoki 20 %o) ma tendencje malejące .
Pod względem populacji Meksyk zajmuje 11 miejsce na świecie. 15 największych populacji świata w roku 2008 przedstawia tab.2.
Tab.2 Największe populacje świata 2008
Miejsce na świecie Kraj Populacja [mln]
1 Chiny 1330
2 Indie 1148
3 Stany Zjednoczone 303,8
4 Indonezja 237,5
5 Brazylia 191,9
6 Pakistan 167,8
7 Bangladesz 153,5
8 Rosja 140,7
9 Nigeria 138,3
10 Japonia 127,3
11 Meksyk 110
12 Filipiny 92,7
13 Wietnam 86,1
14 Niemcy 82,4
15 Egipt 81,7
Źródło: Opracowanie własne na podstawie http://pl.wikipedia.org/wiki/Ludność_świata
Przyrost demograficzny kraju jest bardzo wysoki, co przyczynia się do stałego wzrostu liczby ludności.
Ludność Meksyku cechuje wielkie zróżnicowanie etniczne. Około 60% mieszkańców stanowią Metysi, 30% Indianie (głównie: Majowie, Aztekowie, Otomi, Zapotekowie i Mistekowie), a około 10% ludność pochodzenia europejskiego.
Ludność jest rozmieszczona bardzo nierównomiernie. Najgęściej zaludnione są południowe obszary Wyżyny Meksykańskiej, a do najrzadziej – południowa część Półwyspu Kalifornijskiego, Półwysep Jukatan oraz północne obszary kraju. Średni wskaźnik gęstości zaludnienia równa się 51 osób/km2 (2001).
Około 75% mieszkańców Meksyku skupia się w miastach (73%). W ośrodkach miejskich, które mają więcej niż milion mieszkańców żyje około 45% wszystkich mieszkańców miast. Piętnaście miast liczy ponad 500 tys. mieszkańców, a wśród nich Meksyk – 21 mln, Guadalajara – 5 mln, Monterrey – 3,1 mln, Puebla – 2 mln, Tijuana, Acapulco i Ciudad Juarez liczą 1-1,5 mln mieszkańców . Stolica Meksyku -Meksyk- tworzy wraz z całym miejskim zespołem największą na świecie aglomerację 20,2 miliona ludzi.
Gęstość zaludnienia obszarów Meksyku pokazuje rys. 4.
Rys.4 Gęstość zaludnienia rejonów Meksyku
Źródło: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Mexico_estados_densidad.svg
Meksyk to kolebka wielu kultur, min. Majów, Azteków i Olmeków. To jednocześnie kraj bardzo katolicki, pełen ciekawych zwyczajów, wynikających z nakładania się kultur.
Przykładem może być choćby, znajdujący się w Mexico City, w dzielnicy Tlatelolco, Plac Trzech Kultur - tu sąsiadują ze sobą: ruiny świątyni azteckiej oraz kościół katolicki. Podobną mieszankę przedstawia mariaż najwyższej piramidy świata w Choluli z wieńczącym ją kolonialnym kościołem. Wiekszosc spoleczenstwa Meksyku, prawie 90%, to katlolicy, okolo 8% to protestanci i ewangelicy, 2% to wyznawcy innych religii, m.in. judaizmu, islamu i buddyzmu. Deklarowany ateizm, szacowany na ponizej jednej dziesiatej procenta, praktycznie w Meksyku nie wystepuje.

ROZDZIAŁ 2
TURYSTYKA MEKSYKU
2.1. Główne walory turystyczne
Biorąc pod uwagę położenie geograficzne Meksyku, atrakcje środowiska przyrodniczego oraz wielkie bogactwo zabytków cywilizacji prekolumbijskich a także zabytków z hiszpańskiego okresu kolonialnego, kraj ten jest jednym z najbardziej atrakcyjnych turystycznie krajów na świecie, zajmuje drugie miejsce (po USA, a przed Kanadą) w Ameryce pod względem liczby przyjezdnych a dziesiąte na świecie. Najczęściej odwiedzane kraje na świecie przedstawia tab. 3
Tab.3 Piętnaście najczęściej odwiedzanych krajów świata w roku 2007
Top international tourism destinations 2007 by country
Ranking
Country International tourist arrivals (millions)
1. France 81.9
2. Spain 59.2
3. United States 56.0
4. China 54.7
5. Italy 43.7
6. United Kingdom 30.7
7. Germany 24.4
8. Ukraine 23.1
9. Turkey 22.2
10. Mexico 21.4
11. Malaysia 21.0
12. Austria 20.8
13. Russia 20.2
14. Canada 17.9
15. Hong Kong 17.2
Źródło: Światowa Organizacja Handlu (ang. World Trade Organization (WTO))
Meksyk jest krajem, który zachwyci zarówno miłośników relaksującego urlopu nad morzem, jak również osoby zainteresowane kulturą i historią. Ten kraj urzeka pięknem krajobrazu naturalnego tworzonym w głównej mierze poprzez pustynie porośnięte kaktusami, tropikalne lasy, malownicze laguny, wodospady oraz łańcuchy górskie pochodzenia wulkanicznego. Ogromnym walorem kraju są fascynujące ślady
dawnych kultur prekolumbijskich - Majów, Azteków, Olmeków, Tolteków oraz indiańskich rolników składających ofiary, praktykujących modlitwy o deszcz i urodzaj. Walorem Meksyku są również indiańskie wioski, tajemnicze piramidy i malownicze kolonialne miasta. Imponujące są kaniony oraz zróżnicowana flora i fauna. Meksyk charakteryzują także piękne plaże i kurorty położone nad Oceanem Spokojnym.
Na terenie Meksyku można wydzielić pięć kategorii obszarów chronionych: I – 6 ścisłych rezerwatów przyrody, o łącznej powierzchni 316,5 tys. ha; II – 33 parki narodowe (różne źródła podają też 40, a nawet 50), o powierzchni 1597,8 tys. ha; III – 3 pomniki przyrody, o powierzchni 9,6 tys. ha; IV – 12 rezerwatów przyrodniczych (siedlisk fauny i flory), o powierzchni 3918,2 tys. ha; V – 11 krajobrazów chronionych o powierzchni 3797,4 tys. ha. Aż 10,2% powierzchni kraju znajduje się obecnie pod ochroną.
W kraju znajduje się dwadzieścia osiem obiektów wpisanych na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. Dwadzieścia cztery wchodzi w skład kategorii dziedzictwa kultury, a cztery są obiektami w kategorii dziedzictwo natury. Meksykańskie obiekty z listy UNESCO przedstawia tab. 4
Do głównych walorów przyrodniczych Meksyku należą mdzi:
 Wodospady Misol- Ha oraz Agua Azul - najpiękniejsze zespoły kaskad rzecznych w Meksyku
Rys.5 Agua Azul
Źródło: http://imgpe.trivago.com/uploadimages/49/07/4907934_l.jpeg
Tab.4 Meksykańskie obiekty z listy Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO
Meksykańskie obiekty z listy Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO
Data Nazwa Rodzaj
1987 Rezerwat biosfery Sian Ka'an (P)
1987 Miasto prekolumbijskie i Park Narodowy Palenque (K)
1987 Meksyk – zespół zabytkowy i Xochimilco (K)
1987 Miasto prekolumbijskie Teotihuacán (K)
1987 Zespół zabytkowy w Oaxaca i strefa archeologiczna w Monte Albán (K)
1987 Zespół zabytkowy w Puebla (K)
1988 Miasto prekolumbijskie Chichén Itzá (K)
1991 Zespół zabytkowy w Morelii (K)
1992 Miasto prekolumbijskie El Tajin (K)
1993 Rezerwat pływaczy szarych "El Vizcaino" (P)
1993 Zespół zabytkowy w Zacatecas (K)
1993 Malowidła naskalne w Sierra de San Francisco (K)
1994 Pierwsze XVI-wieczne klasztory na zboczach wulkanu Popocatépetl (K)
1996 Uxmal – miasto prekolumbijskie (K)
1996 Dzielnice zabytkowe w Querétaro (K)
1997 Przytułek Cabañas w Guadalajara (K)
1998 Strefa archeologiczna Paquimé w Casas Grandes (K)
1998 Zespół zabytkowy w Tlacotalpan (K)
1999 Zabytkowe miasto warowne Campeche (K)
1999 Obszar zabytków archeologicznych Xochicalco (K)
2002 Dawne miasto Majów Calakmul w Campeche (K)
2003 Misje franciszkańskie Sierra Gorda w Querétaro (K)
2004 Dom i pracownia architekta Luisa Barragána w Meksyku (K)
2005 Wyspy i obszary chronione Zatoki Kalifornijskiej (P)
2006 Plantacje agawy i tradycyjne wytwórnie tequili w stanie Jalisco (K)
2007 Kampus uniwersytecki przy Universidad Nacional Autónoma de México w Meksyku (K)
2008 Rezerwat biosfery Mariposa Monarca (P)
2008 Warowne miasto San Miguel i Sanktuarium Jezusa z Nazaretu w Atotonilco (K)
(P) – przyrodniczy, (K) – kulturowy
Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Meksyk
Pico de Orizaba - 5700 metrów n.p.m.- położony na Kordylierze Wulkanicznej. Jest zarówno najwyższą górą Meksyku, jak również najwyższym aktywnym wulkanem Ameryki Północnej
 Góry Sierra Madre- łańcuch górski w Kordylierach (Pena Nevada - 4054 m n.p.m), wspaniałe punkty widokowe
 Popocatepetl - 5452 metry n.p.m, góra wulkaniczna
 Jeziora Chapala, Texcoco
Morze Corteza i położone na nim setki małych wysp będących siedliskiem wielu zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt.
Jeziora Ptzcuaro, droga wokół jeziora wiedzie między wzgórzami, mija prekolumbijskie i kolonialne perły architektury oraz miasteczka słynące z rękodzielniczej tradycji.
 Wyspy i obszary chronione Zatoki Kalifornijskiej
Barranca del Cobre (Miedziany Kanion)- słynny kanion rzeki Urique (głęboki na blisko 2 km) wraz z całym systemem połączonych ze sobą 20 mniejszych kanionów w górach Sierra Madre Occidental, jest jednym z cudów natury Ameryki Północnej. Słabo zaludnione kaniony są siedzibą Indian Tarahumara i kryją relikty dawnej, dobrej koniunktury w górnictwie.
Kanion Sumidero- jego część leży na terenie parku narodowego- ekoturystycznego, ściany wąwozu osiągają w niektórych miejscach wysokość 1300 m.
Rezerwat biosfery Sian Ka'an - kryje w sobie niezwykłe bogactwo ekosystemów, jak np. rafy koralowe, lasy namorzynowe i tropikalną dżunglę
Rys.6 Sian Ka'an
Źródło:http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Sian_Ka'an_biosphere_reserve.jpg?uselang=pl
 Rezerwat pływaczy szarych "El Vizcaino" na półwyspie Baja California
 Rezerwat biosfery Mariposa Monarcha
Park Narodowy Cumbres de Monterrey (246 500 ha) - największy park narodowy na terenie Meksyku, leży w stanie Nuevo Leon, utworzony w 1939r.
 Park Narodowy Nevado de Toluca (51 tys. ha)
Park Narodowy Orizaba - obejmuje najwyższe partie wulkanicznego masywu Orizaba (Citlaltepétl), wznoszącego się na wys. 5700 m n.p.m.
Do głównych walorów kulturowych Meksyku należą mdzi :
Ruiny miasta El Tajn, ruiny zespołu administracyjno-religijnego Totonaków poświęconego bogowi deszczu i gromu. Centralne miejsce zajmuje tam siedmiokondygnacyjna piramida poświęcona Bogowi Czasu Major 365 niszami symbolizującymi liczbę dni Major roku. Obok niej wznosi się bardzo zrujnowana piramida poświęcona Bogowi Świata Zmarłych - Mictlantecutli .
Miasto prekolumbijskie Chichén Itzá - jej budowę rozpoczęto w IX w. Najokazalszą tam budowlą jest dziewięcioczłonowa, schodkowa piramida Kukulkan o wysokości ponad 55 m. i 365 schodach prowadzących na szczyt, skąd rozpościera się przepiękny widok na inne piramidy, ścianę trupich czaszek, Świątynię Tysiąca Wojowników z licznymi elementami tolteckimi, boisko do gry w pelotę oraz wiele innych obiektów sakralnych i użytkowych.
Rys. 7 Świątynia wojowników Chichén Itzá. Na pierwszym planie posąg boga deszczu Chac-Mola.
Źródło: A.Koliba, Meksyk, Meksykańskie Stany Zjednoczone, Estados Unidos Mexicanos, (w: ) J. Warszyńska (red.), Geografia turystyczna świata, część 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, s.306
Copan - ruiny miasta uważanych za jedno z najbardziej mistycznych miast Majów. Położone na terenie 30 tys. ha mogło liczyć nawet 200 tys mieszkańców. Do najbardziej okazałych i znanych zabytków należą Schody Hieroglifów, będące najdłuższym świadectwem piśmiennictwa Majów, centrum ceremonialne z piramidami schodkowymi i boisko do gry w pelotę oraz dobrze zachowane stelle np. Dymiącej Muszli czy Boga Pauhatun.
Miasto prekolumbijskie Teotihuacán – święte miasto Azteków sięgające 200 r.p.n.e. Aztekowie wierzyli, że właśnie tu powstały Słońce i Księżyc. Teotihuacán funkcjonował jako ważne centrum handlowe, rozwijała się sztuka: szlifierze z Guerro tworzyli tu naturalnej wielkości maski z serpentynów lub jadeitu, misterne kadzielnice,, naczynia ceramiczne na trójnogach (rzeźbione lub przyozdobione stiukiem, prezentujące motywy mitologiczne), ceramikę polichromowaną i figurki, czasem nawet z ruchomymi kończynami . Teotihuacán jest jednym Tuluz najlepiej zachowanych stanowisk archeologicznych w Meksyku.
Tulum - Ruiny w Tulum należące do najcenniejszych obiektów kultu Indian na półwyspie Jukatan. Wewnątrz dobrze zachowanych murów obronnych o wysokości ok. 5 m znajdują się obiekty pochodzące z tamtych czasów takie jak El Castillo, Świątynia Fresków, Świątynia Zstępującego Boga.
 Templo Mayor –ogromna świątynia zbudowana przez Azteków w XIV i XV w., znajdowała się w centrum Tenochtitlanu.
Tikal- kompleks 16 świątyń oraz około 3 tys. budynków (m.in. pałaców, dworków, dziedzińców, tarasów, platform uroczystościowych), w którym mogło zamieszkiwać nawet do 45 tysięcy mieszkańców. Centralnym punktem miasta jest plac otoczony świątyniami i akropolem. Największa z nich Świątynia Dwugłowego Węża (Świątynia IV) ma prawie 65 m. wysokości.
Miasto prekolumbijskie Palenque – dawna stolica Majów, położona na skraju wzgórz i równin, opuszczona z nieznanych powodów przez Indian w X wieku, na nowo odkryte dopiero XVIII w. W VI - VII wieku miasto osiągnęło swój szczyt rozwoju. Z tamtych czasów pochodzą budowle świadczące o potędze i świetności kultury Majów, takie jak Świątynia Inskrypcji, z dobrze zachowanymi płaskorzeźbami dawnych notabli oraz grobowiec króla Majów Pakala, Pałac Królewski z licznymi komnatami i korytarzami pokrytymi płaskorzeźbami, świątynie Słońca i Krzyża (datowane na VII wiek) z licznymi inskrypcjami oraz boisko do gry w pelotę (gra przypominała trochę piłkę nożną - uważa się, że miała jakieś znaczenie religijne). Budowle są pokryte płaskorzeźbami przedstawiającymi sceny z życia Majów.
Villahermosa - Park LaVenta - pozostałości kultury Olmeków, ludu żyjącego na obrzeżach Zatoki Meksykańskiej ponad 2000 lat temu. Są tutaj słynne olmeckie głowy o negroidalnych rysach twarzy
Uxmal – miasto prekolumbijskie- centrum religijne Majów z Pałacem Gubernatora (największa budowla prekolumbijska w Ameryce), Piramida Wróżbity o wysokości 35 metrów oraz Czworokąt Mniszek (zespół budowli przypominających klasztor, w stylu Puuc, w której podstawowy element stanowi chata Majów, skomplikowana kamieniarka- jej elementy zazębiają się, tworząc trójwymiarową układankę), Pałac z Maskami, Arco de Kabah- porównywany z rzymskim łukiem triumfalnym.
Rys. 8 Piramida Wróżbity, Uxmal
Źródło: Zaborowska J. (red.), Podróże Marzeń. Meksyk, Biblioteka Gazety Wyborczej, Astra, Warszawa 2005, s. 323
 Meksyk – zespół zabytkowy i Xochimilco
 Yaxchilan nazwa w języku Majów oznacza „Zielone Kamienie” znany jest przede wszystkim z pięknych i dobrze zachowanych rzeźb
Tula- stolica Tolteków, ważne ogniwo w łańcuchu cywilizacji panujących w środkowej części kraju, założone na początku X w. Spośród ocalałych budowli można wyróżnić Piramidę Tlahuizcalpantecuhtli, czyli Świątynię Gwiazdy Porannej z posągami atlantów w wojennych strojach, Ścianę Węża z reliefami węży pożerających ludzkie ciała, Spalony Pałac a obok niego figura leżącego kapłana z naczyniem na ofiary przeznaczone dla bogów.
 Bonampak, słynący ze ściennych malowideł (przedstawiających m.in. wyprawę po jeńców ze sceną bitwy i śmierć jeńców)
Rys. 9 Malowidła ścienne, Bonampak
Źródło: http://img479.imageshack.us/img479/2204/4bonampak7bb.jpg
Zespół zabytkowy w Puebla – czwarte co do wielkości miasto Meksyku, założone w okresie kolonialnym; wśród cennych dzieł sztuki i architektury majestatyczna katedra, druga co do wielkości w kraju, z wysokimi dzwonnicami, Biblioteca Palafoxiana- najstarsza na kontynencie amerykańskim, kościół San Cristóbal, z alabastrowymi oknami i rzeźbionym sufitem, Klasztor Santa Monica, Opactwo Santa Rosa, kościół Santo Domingo
Zespół zabytkowy w Oaxaca i strefa archeologiczna w Monte Albán
 Zespół zabytkowy w Moreli
Zespół zabytkowy w Zacatecas- eleganckie kamienne rezydencje, katedra o delikatnie rzeźbionej różowej fasadzie, rezydencje Palacio de la Mala Noche i Palacio de Gobierno, XIX- wieczny Teatro Calderon i Mercado Gonzales Ortega, kościół Santo Domingo z pozłacanymi rzeźbami wokół ołtarza, klasztor Convento de Guadelupe, Teatro Hinojosa w kształcie podkowy będący repliką teatru Forda w Waszyngtonie
 Malowidła naskalne w Sierra de San Francisco
 Pierwsze XVI-wieczne klasztory na zboczach wulkanu Popocatépetl
 Dzielnice zabytkowe w Querétaro
 Przytułek Cabañas w Guadalajara
 Strefa archeologiczna Paquimé w Casas Grande
Zespół zabytkowy w Tlacotalpan- na brzegu szerokiej Rio Papaloapan (dosł. rzeka motyli)zachowany w nienaruszonym stanie port Tlacotalpan, jaskrawo malowane domy i portale w stylu arabskim
Zabytkowe miasto warowne Campeche – zabytkowe Portales z fasadą i arkadami, Catedral de la Concepcion z prostą fasadą i dwiema wieżami charakterystyczne dla pierwszych kościołów w Meksyku
 Misje franciszkańskie Sierra Gorda w Querétaro
 Dom i pracownia architekta Luisa Barragána w Meksyku
 Plantacje agawy i tradycyjne wytwórnie tequili w stanie Jalisco
 Kampus uniwersytecki przy Universidad Nacional Autónoma de México w Meksyku
 Warowne miasto San Miguel
 Sanktuarium Jezusa z Nazaretu w Atotonilco

2.2. Obszary docelowe turystyki
Podział regionów turystycznych lub rejonów koncentracji ruchu turystycznego w Meksyku mija się z celem, gdyż nie ma w tym kraju miejsc gdzie nie występuje ruch turystyczny. W każdym stanie znajdują się atrakcyjne obiekty, zarówno przyrodnicze, jak i kolonialne. Indiańskie obiekty kultury materialnej są zróżnicowane, zarówno, jeśli chodzi o czas ich tworzenia, jak i formę: od imponujących i unikatowych na skalę światową, po bardzo prymitywne. Można wiec tylko mówić o miejscach lub miejscowościach z większą lub mniejszą frekwencją turystów.
Dawniej turyści odwiedzali głównie stolicę i przyległe kolonialne miasteczka na Mesie Centralnej a także starożytne miasta Majów na Jukatanie, gdzie zaczyna się (lub kończy) druga pod względem długości na świecie rafa.
Najczęściej odwiedzane przez turystów są rejony Mexico City i miejscowości ja otaczające, co wiąże się z największymi dochodami z tej branży w tym miejscu, co pokazuje tabela 5.
Tab. 5 Wpływy z turystki w poszczególnych rejonach Medyku w latach 2000-2005
Źródło: http://datatur.sectur.gob.mx/pubyrep/rev/2005/m11/Rev112005.pdf
W ostatnich latach w siłę rosną ośrodki położone nad piaszczystymi plażami Zatoki Meksykańskiej i Oceanu Spokojnego. Szczególną popularnością cieszą się takie kurorty jak: Puerto Vallarta, Acapulco, Cancún, Cozumel, Ixtapa-Zihuatanejo, Mazatlán czy Cabo San Lucas. W głębi kraju najwięcej turystów zagranicznych i krajowych odwiedza stolice kraju Meksyk, Guadalajarę i Monterrey. Ponadto, takŜe m.in.: Taxco, Pueblę, Irapuato, Meridę, Leon, Saltillo, San Luis Potosi.
Jak pokazuje rys.10 ruch turystyczny w Meksyku koncentruje się na: północnym zachodzie 38,3%, południowym wschodzie 24,5%, centrum 20,1%, północnym wschodzie 9% oraz południowym zachodzie 8,1%.
Rys.10 Koncentracja ruchu turystycznego Meksyku
Źródło: http://datatur.sectur.gob.mx/pubyrep/rev/2005/m11/Rev112005.pdf
Literatura przedmiotu wyróżnia osiem ośrodków turystycznych:
 MIASTO MEKSYK
Najczęściej odwiedzanym przez turystów jest ogromna, przeludniona największa aglomeracja świata- Mexico City. Założona została przez Hiszpanów na ruinach starożytnego państwa Azteków - Tenochtitlan. Charakteryzuje się ogromnym dziedzictwem historycznym, zarówno prekolumbijskim jak i kolonialnym. Jest to miasto kolonialnych pałaców i zielonych parków. Na turystów żądnych wiedzy i niezapomnianych przygód, czekają światowej klasy zabytki, w dużej części wpisane na listę światowego dziedzictwa narodowego UNESCO: Muzeum Antropologiczne ( Museo Nacional de Antropologia), które jest skarbnicą meksykańskich znalezisk antropologicznych, pałace oraz monumentalne świątynie. Warte uwagi są również przedmieścia Coyoacan i San Angel, utrzymane w kolonialnym charakterze, pełne pamiątek po niezwykłej parze artystów Diego Riverze i Fridzie Kahlo.
Najważniejszymi zabytkami są tutaj :
o Plaza de la Consitucion, powszechnie znany jako Zocalo- jeden z największych placów na świecie. Na środku rozległego, wyłożonymi płytami placu powiewa ogromna flaga narodowa. Górują tu dwie budowle: katedra i Palacio Nacional, ale mieszczą się też tutaj budynki publiczne, restauracje, sklepy i hotele.
o Katedra w mieście Meksyk, największy kościół Ameryki Łacińskiej, stanowi serce najbardziej rozległej diecezji na świecie. Wieże wznoszą się 67 m. ponad poziom Zocalo, a ich budowa trwała trzy stulecia.
o Palacio Nacional – Plac Narodowy stoi w miejscu pałacu Montezumy, w którym po podboju Meksyku rezydował Hernan Cortes. Dzisiaj mieszczą się tutaj urzędy prezydenckie.
 CANCUN
Cancun jest typowo meksykańskim turystycznym miastem o pięknym położeniu pomiędzy laguną, a Morzem Karaibskim. Leży w stanie Quintana Roo na wybrzeżu Morza Karaibskiego. Jego nazwa pochodzi prawdopodobnie od słowa Kankan, które w języku Majów oznacza „gniazdo węży”. Obecnie Cancun to żywe i lubiane miasto, z przepięknymi, przyległymi wysepkami, piaszczystymi plażami i krystalicznie czystą wodą. Jest prawdziwym rajem dla miłośników sportów wodnych i plażowiczów a także ośrodkiem nocnych rozrywek. Cancun pełne jest udogodnień dla turystów nowoczesnych postaci nowoczesnych hoteli, restauracji, dyskotek oraz wypożyczalni sprzętu wodnego i innych rozrywek.
 ACAPULCO
Ten najpopularniejszy a zarazem najstarszy kurort Meksyku położony jest na jednej z najpiękniejszych zatok Pacyfiku, na wąskiej, nadmorskiej równinie, ciągnącej się wzdłuż Bahía de Acapulco przez 11 km około 400 km od stolicy.
Rys.11 Łuk zatoki Acapulco
Źródło: http://www.mexicopackages.com/acapulco.jpg
Symbolem tego miejsca jest La Quebrada, czyli imponujące skały wznoszące się nad oceanem. Acapulco jest atrakcyjne dla koneserów zabytków architektury, położonych malowniczo pośród pięknych ogrodów.
Charakteryzuje się przede wszystkim białymi plażami – Hornos, Hornitos, Condesa, Icanos, gigantycznymi hotelami oraz bardzo bogatym, rozrywkowym życiem nocnym. Acapulco jest ważnym ośrodkiem turystyki kongresowej, ponadto odbywają się tu liczne imprezy międzynarodowe.
Warto zobaczyć tutaj:
o Fuerte de San Diego- najbardziej charakterystyczny budynek Acapulco
o Kaplicę Pokoju,
o Costera Miguel Aleman- szeroki 11-kilometrowy bulwar wiodący wzdłuż brzegu zatoki
o zakątki Starego Miasta oraz najwyższy punkt w porcie, z którego można podziwiać wspaniałą panoramę zatoki.
 PUERTO VALLARTA
Rozciąga się wzdłuż brzegu Bahia de Bandera, jednej z największych zatok na świecie i ekskluzywny kurort. Ten nadmorski kurort ciągnie się aż 40 km wzdłuż zatoki. Charakterystyczne są tu białe gliniane domy z czerwonymi dachówkami. Vallarta jest prawdziwym rajem dla turystów uprawiających turystykę wodną. Najpopularniejszym sportem jest tutaj latanie na lotni za łodzią motorową a także wszelkie odmiany nurkowania, jazdę na skuterach wodnych, windksurfing, żeglarstwo. Najbardziej zatłoczonymi zakątkami Vallarty są plaże Olas Altas i Playa de los Muertos.
Warto zobaczyć tutaj:
o Templo de Guadalupe – najbardziej charakterystyczna budowla Puerto Vallarty na malowniczym rynku głównym, czerwona ceglasta dzwonnica uwieńczona jest koroną wzorowana na noszonej przez Meksykańską królową w XVIII wieku.
o Muzeum Archeologiczne
 MAZATLAN
Mazatlan (w języku nahuatl „Miejsce Jelenia”) to doskonałe prosperujący kurort, leżący 15 km na południe od zwrotnika raka. Jest to jednocześnie najważniejsza przystań na zachodnim wybrzeżu Meksyku i macierzysty port największej floty krewetkowej kraju . To znakomite miejsce do wędrówek, dla turystów szczególnie interesujące są przyprawiające o zawrót głowy gardziele Miedzianego Kanionu.
 COZUMEL
Wyspa Cozumel jest miejscem docelowym dla turystów zainteresowanych nurkowaniem. Posiada ona dobrze rozwiniętą infrastrukturę turystyczną. Istnieje tu ponad 100 restauracji, wiele hoteli, niektóre z nich posiadają duże baseny, a nawet przystanie jachtowe. Cozumel odwiedzają turyści bardziej zainteresowani sportami wodnymi, zwłaszcza nurkowaniem, niż wylegiwaniem się na plaży.
 GUADALAJARA
Leżąca na wysokości 1524 m n.p.m. Guadalajara, drugi co do wielkości ośrodek kraju (ponad 4 mln mieszkańców), była niegdyś nazywana „największym z małych miasteczek Meksyku”. Dziś jest to ruchliwa metropolia z atmosferą prowincji . Guadalajara leży w jednym z przesmyków wiodących przez góry do wybrzeża Pacyfiku. Zwana jest “Perłą Zachodu”, a także “Miastem Róż”. Duszą Guadalajary są place zabudowane majestatyczną architekturą epoki kolonialnej. Większość miejsc wartych odwiedzin skupia się w śródmieściu.
o Katedra- otoczona czterema placami, jest najbardziej charakterystycznym zabytkiem Guadalajary. W jej budowie połączono style- od neogotyku do baroku i neoklasycyzmu.
o Fontanna na Plaza de los Laureles- upamiętniająca założenie miasta
o Ratusz Presidencia Municipal z portykami
o Rotunda de los Hombres Ilustres- budowla w greckim stylu otoczona doryckimi kolumnami
o Museo Regional zajmujące ciekawą XVIII- wieczną budowlę-byłe seminarium
o Plaza de Armas- pierwotnie główny plac targowy, na którym odbywały się egzekucje
o Palacio de Gobierno- późnobarokowy ozdobiony muralem Jose Clemente Orozca- zadziwiającym malowidłem, które było hołdem złożonym Miguelowi Hidalgo y Costilli- „ojcu niepodległości Meksyku”
o Teatro Degollado- XIX w teatr zdobiony aksamitem i złoceniami, na suficie widnieją sceny z Boskiej Komedii Dantego
o Kolonialne kościoły franciszkanów- San Francisco i Aranzazu
o Parque Agua Azul
o Świątynie Santa Monica i San Felipe Neri
o Katedra Expiatorio- we włoskim stylu
 IXTAPA
Ixtapa powstała w latach 70. XX w. Co roku przyciąga prawie pół miliona turystów, z czego trzy czwarte to Meksykanie. Luksusowe hotele kurortu skupiają się wzdłuż Playa del Palmar i Punta Ixtapa. Sąsiaduja tu ze sobą restauracje i butiki z drobiazgami, sklepy, stoiska, trzy targi z rękodziełem. Oprócz tego są luksusowe rezydencje, dwa pola golfowe. Ixtapa zapewnia doskonałe warunki do kąpieli i nurkowania.

ROZDZIAŁ 3
ANALIZA POSZCZEGÓLNYCH SEKTORÓW GOSPODARKI TURYSTYCZNEJ MEKSYKU
3.1. Dostępność komunikacyjna
Ze względu na ukształtowanie geograficzne Meksyku, jego wyniosłość n. p.m budowa zintegrowanej sieci transportowej napotykała w Meksyku od zawsze na duże trudności. Mimo tego Meksyk był jednym z pierwszych krajów Ameryki Łacińskiej, który rozpoczął budowę linii kolejowych. Wysoki przyrost naturalny wywiera wielką presję na rząd federalny w celu rozbudowy infrastruktury transportowej. Realizacja tego przedsięwzięcia stwarza problemy w niektórych trudno dostępnych regionach, takich jak chociażby tereny pomiędzy zachodnimi równinami nadbrzeżnymi a centralnie położoną wyżyną.
Sieć komunikacyjną Meksyku przedstawia tab.6
Tab. 6 Komunikacja w Meksyku
Sieć kolejowa 26, 4 tys km
Sieć drogowa 300 tys km, w tym 4,5 tys km autostrad
Porty lotnicze 45 międzynarodowych portów lotniczych, 38 wewnętrznych oraz 1600 prowizorycznych i prywatnych
Drogi wodne 2 900 km
Porty morskie 140
Źródło: Opracowanie własne
Głównymi problemami miejskich sieci transportowych są korki oraz duże zanieczyszczenie powietrza przez pojazdy spalinowe. Mimo istnienia w wielu miastach publicznych środków transportu (metro, autobusy) wielu Meksykanów preferuje poruszanie się prywatnymi samochodami.
Obecnie największą rolę odgrywa transport samochodowy. Większość dróg meksykańskich jest dwupasmowa. Sieć międzymiastowych dróg i połączeń autobusowych stale się rozwija i oferuje coraz wyższy standard. Autobusy dalekobieżne kursują często i dojeżdżają niemal wszędzie. W czasie rządów prezydenta Carlosa Salinasa Gortariego (1988-1994) zachęcano prywatnych przedsiębiorców do budowy płatnych autostrad. Inwestycje te nie spełniły jednak swojej roli ze względu na dużo wyższe koszty budowy niż w przypadku podobnych dróg budowanych przez sektor publiczny. W okresie ostatnich kilku lat występował w Meksyku dynamiczny rozwój autostrad (4,5 tys. km). Większość szlaków komunikacyjnych ma układ południkowy.
Transport samochodowy – Przebieg głównych szlaków drogowych, łączących stolicę kraju ze Stanami Zjednoczonymi, jest na ogół zbliżony do przebiegu linii kolejowych. Ze stolicy, na południowy wschód, do granic Gwatemali prowadzi Szosa Panamerykańska. W latach 70 ukończono budowę 1700-kilometrowej szosy Carretera Transpenisular, biegnącej wzdłuż Płw. Kalifornijskiego. Była to jedna z największych inwestycji drogowych ostatnich lat.
Transport lotniczy – Podróżowanie po Meksyku samolotem jest popularne i wygodne Istnieje 45 międzynarodowych portów lotniczych i 38 wewnętrznych, oraz około 1600 prowizorycznych i prywatnych lądowisk. Wewnątrz kraju, główne połączenia łączą stolicę z Płw. Kalifornijskim, z rejonem uprzemysłowionym na północnym wschodzie oraz Płw. Jukatan. W Meksyku są dwa wielkie międzynarodowe lotniska - w Benito Juarez w stolicy państwa, które jest krajowym centrum podróży lotniczych i jednym z najruchliwszych lotnisk w Ameryce Łacińskiej i na świecie (znajduje się w pierwszej trzydziestce pod względem obsługi) oraz Cancun na Yucatanie. Międzynarodowy port lotniczy w Meksyku obsługują między innymi następujące linie lotnicze: Click Mexicana, Mexicana De Aviacion, Aviacsa, Interjet, Aviateca, Aerolineas Argentinas, Air France, KLM, Northwest, Nova Air, Air Canada, Alaska Airlines, Lufthansa, United Airlines, American Airlines, Avianca, British Airways, Cubana de Aviacion, Iberia, Japan Airlines, Lacsa, US Airways, Aeromexico, Aeromexico Connect, Continental Airlines, Copa Airlines, Delta Airlines, LAN Chile i Magnicharter . Mniejsze lotnisko międzynarodowe znajduje się w Cuzumelu (5 min. od San Miguel) oraz w miejscowości Mérida. Poza tym lotniska Miguel Hidalgo w Guadalajara i Juan N. Alvarez w Acapulco. Poza kilkoma liniami krajowymi (Aeromexico, Mexicana i Taesa), połączenia zapewnia 30 linii zagranicznych 21 państw. Jeśli idzie o lotniska krajowe, to ich sieć, na terenie całego kraju jest bardzo gęsta i stanowi dogodny sposób poruszania się po całym kraju. W większych miastach Meksyku, a także w wielu mniejszych, znajdują się pasażerskie porty lotnicze.
Transport kolejowy – Długość sieci kolejowej wynosi 26,4 tys. km (2000) i w zasadzie nie zmienia się w ciągu ostatnich dwudziestu lat. Podstawą sieci kolejowej są trzy główne szlaki, łączące stolicę kraju ze Stanami Zjednoczonymi:
1) Meksyk-Zelaya-Irapuato-Guadalajara-Hermosillo-Mexicali;
2) Irapuato-Torreon- Chihuahua-Ciudad Juarez;
3) Zelaya-San Luis Potosi-Monterrey-Nuevo Laredo.
Na południowy wschód prowadzi ze stolicy tylko jedna linia: Meksyk-Veracruz-Coatzacoalcos-Merida, z odgałęzieniem przez przesmyk Tehuantepec, do portu Salina Gruz i do Tapachula, przy granicy z Gwatemalą. Atrakcją turystyczną jest podróż koleją Chihuahua-Los Mochis w poprzek Sierra Madre Zachodniej, przez malowniczy Wąwóz Miedzi (Barranca del Cobre) . Można podziwiać tu piękne kaniony i wąwozy. To właśnie tutaj spada największy wodospad w Meksyku, 300- metrowa Cascada de Basaseachi. Trasa kolejowa na Yucatán, przecinająca pasmo górskie Sierra Tarahumara przeznaczona jest dla transportu pasażerskiego. Każdego dnia kursuje tam „Copper Canyon Express“, który pokonuje trasę pomiędzy Los Mochis a Chihuaha w 15 godzin
Kilka położonych w wysokich górach tras zasługuje na uwagę ale raczej ze względu na rozpościerające się z okien pociągu widoki niż na poziom usług państwowych kolei. Pociągi jeżdżą wolno a rozkład jest przestrzegany umownie.
.
Transport wodny – Ten rodzaj transportu nie odgrywa w Meksyku większej roli. Położenie kraju między dwoma oceanami, warunkuje natomiast znaczną rolę transportu morskiego. Kraj posiada 140 portów morskich, ale są to na ogół małe porty rybackie, o znaczeniu lokalnym. Do największych należą: Acapulco, Altamira, Manzanillo, Coatzacoalcos położone nas Zatoką Meksykańską, Ensenada, Tampico, Topolobampo, Guaymas nad Pacyfikiem, La Paz, Lazaro Cardenas, Mazatlan, Morro Redondo, Progreso, Salina Cruz, Tuxpan i Veracruz. Pod względem rozmiarów przeładunków, do dużych portów należy też port solny Isla de Cedru, służący do wywozu soli. Z półwyspu Yucatán, precyzyjniej z portu Puerto Juárez, który znajduje się 10 min. od centrum Cancún, co pół godziny odpływają promy do Isla Mujeres. Promy pasażerskie i samochodowe zapewniają połączenia Płw. Kalifornijskiego z resztą kraju
3.2. Infrastruktura hotelowa
Baza noclegowa Meksyku jest dobrze rozwinięta, jednak problemem jest jej wyjątkowo nierównomierne rozmieszczenie. Koncentruje się ona głównie w stolicy kraju, Regionie Środkowym, na Wybrzeżu Pacyficznym (głównie w stanie Guerrero), dużych miastach typu Guadalajara, Monterrey oraz w strefie przygranicznej ze Stanami Zjednoczonymi. Bazę typu hotelowego tworzą hotele (od najbardziej ekskluzywnych po bardzo skromne i tanie), luksusowe apartamenty w ekskluzywnych dzielnicach, zajazdy, pensjonaty, pokoje gościnne, kempingi, schroniska, mieszkania wczasowe. Pod względem liczby miejsc (łóżek) w hotelach i w innych obiektach, Meksyk zajmuje drugie miejsce w amerykach (po USA a przed Kanadą) i jest w pierwszej dziesiątce na świecie .
Hotele- Noclegi w Meksyku są stosunkowo niedrogie. Zależne jest to od regionu, w jakim chcielibyśmy zamieszkać jak również typu bazy noclegowej. Tanie hotele można znaleźć w każdym meksykańskim mieście. Za nocleg w przyzwoitym pokoju dwuosobowym z osobnym prysznicem i ciepłą wodą płaci się 10-15 $, a nawet mniej. Jednak w Baja California i na Wybrzeżu Karaibskim ceny są dwukrotnie wyższe. Meksyk specjalizuje się w dobrych hotelach średniej klasy, gdzie znajdują się pokoje dwuosobowe z łazienką, TV, klimatyzacją, w cenie 20-40 $. Często w hotelu działa restauracja, bar i winda. Najprzyjemniejszą atmosferę turysta znajdzie w hotelach, które powstały w starych rezydencjach, gospodach, a nawet klasztorach z czasów kolonialnych. W dużych miastach i ośrodkach turystycznych działają wielkie, nowoczesne hotele. Najbardziej luksusowe znajdują się w: Cancun, Playa del Carmen, Isla Cozumel, Playa Paraiso, Tulum, Xpu Ja, Playa Kantenah, Akumal, Puerto Aventuras.
Kempingi- W Meksyku popularna w ostatnich latach stała się turystyka samochodowo-autokarowa, dlatego też turyści często odwiedzają kempingi. W niemal każdym meksykańskim mieście są pola karawaningowe lub motele z pralniami, barami, prysznicami, sklepami spożywczymi a nawet stacjami benzynowymi. Również w parkach narodowych są obecne parkingi dla samochodów karawaningowych lub pola namiotowe strzeżone całą dobę. Niektóre kempingi są wyposażone tylko w najbardziej podstawowe urządzenia, inne oferują warunki niemal luksusowe. Za rozbicie namiotu płaci się 3-5 $, a korzystanie z wszystkich urządzeń kosztuje 8-15 $ od 2 osób.
Kwatery prywatne- Meksykanie często oferują tanie i miłe noclegi w swoich prywatnych domach. Takie pensjonaty są zazwyczaj prowadzone przez rodziny i panuje w nich swobodna, sympatyczna atmosfera. Nocleg w pokoju dwuosobowym kosztuje zazwyczaj 8-12 $, chociaż w bardziej komfortowych pensjonatach ceny mogą być wyższe. Niektóre posadas (zajazdy) przypominają casas de huéspedes, inne wyglądają jak małe hotele.
Apartamenty- w niektórych miejscowościach Meksyku istnieje możliwość wynajęcia przez turystę apartamentów z dobrze wyposażoną kuchnią. Często są one bardzo komfortowe i stanowią dobre rozwiązanie dla 3 lub 4 osób.
Schroniska młodzieżowe- znajdują się w ok. 20 miastach uniwersyteckich i miejscowościach wypoczynkowych. Wiele z nich działa przy ośrodkach sportowych. Opłata wynosi ok. 4 $ od łóżka. W miejscowościach takich jak Oaxaca, Palenque i San Miguel de Allende, znajdują się schroniska nastawione na zagranicznych turystów.
Turyści oprócz noclegów w w/w bazie noclegowej często korzystają z możliwości noclegu, jaki proponują małe miejscowości nad morzem na południu kraju. Są to hamaki i cabalas. Zazwyczaj hamaki rozwieszane są pod palmowym dachem przy małym pensjonacie lub restauracji na plaży. Taki nocleg kosztuje na ogół 2 $. Cabalas to pokryte strzechą domki o różnorodnych warunkach. Na ogół za wynajęcie skromnych cabalas płaci się 6-20 $. Najdroższe są chatki nad Morzem Karaibskim, gdzie ceny za luksusowe domki sięgają nawet 100 $!
Infrastruktura hotelowa Meksyku to ponad 13 tys. hoteli z ponad 515 tys miejsc noclegowych. Jednak w szczycie sezonu ciężko jest znaleźć wolne miejsca w tych najatrakcyjniejszych regionach kraju i cieszących się szczególną popularnością, dlatego też zalecana jest wcześniejsza ich rezerwacja.
Tab.7 Oferta hotelowa Meksyku 2005 r
Źródło: http://datatur.sectur.gob.mx/pubyrep/rev/2005/m11/Rev112005.pdf
W Meksyku brak jest urzędowego systemu kategoryzowania obiektów hotelowych kategorii krajowej (lokalnej). W związku z tym kategorie nadawane są przez hotelarzy, sieci hotelowe lub organizacje turystyczne wg subiektywnych kryteriów.
Ilość hoteli w poszczególnych rejonach kraju i ich kategorie przedstawia tab.7
Tab.7 Liczba hoteli z kategoriami oraz bez kategorii w poszczególnych rejonach Meksyku
Źródło: http://datatur.sectur.gob.mx/pubyrep/rev/2005/m11/Rev112005.pdf

3.3. Infrastruktura gastronomiczna
Meksyk posiada bogatą infrastrukturę gastronomiczną w postaci barów, kawiarni, restauracji i innych punktów gastronomicznych. Meksykańska gastronomia jest kombinacją kuchni Starego i Nowego Świata. Kontrasty i odmienności klimatyczne są podstawą zróżnicowania upraw oraz kuchni. Restauracje w nadmorskich regionach cieszą podniebienie smakoszy wyrafinowanymi sposobami przyrządzania ryb i innych owoców morza. Północ z kolei specjalizuje się w potrawach mięsnych. W centrum kraju przeważają restauracje serwujące potrawy z warzyw i zbóż. Miasto Meksyk to kulinarny tygiel. Wiele restauracji specjalizuje się w potrawach regionalnych, ale tak jak większość ośrodków, stolica obfituje również w lokale serwujące kuchnię międzynarodową i restauracje wegetariańskie . W centrum kraju w restauracji „Specie” podawane są tradycyjne potrawy kuchni polskiej.
Poza barami hotelowymi i miejskimi lokalami o międzynarodowym charakterze są również bary typowo meksykańskie. Pulquerias to specyficzne lokale przywodzące na myśl nieformalne kluby tylko dla mężczyzn, gdzie pije się pulque. Turyści nie są tu mile widziani, lecz jeśli ktoś ma meksykańskiego znajomego, może go poprosić o wspólne wyjście . Istnieją również specjalne bary dla kobiet. W dużych miastach cały czas powstają nowe kawiarnie. Popularne w Meksyku są restauracje serwujące typowe dania krajowej kuchni na patio. Turyści często kupują jedzenie na ulicznych straganach. Alternatywą są dla nich tanie bary: cafes, fondas, merenderos, comedores lub loncherias, specjalizujące się w kanapkach i tortas. Bary typu fondas mają tę przewagę, iż istnieje możliwość obserwowania procesu przygotowania posiłku a także zjeść śniadanie w czasie, gdy inne jadłodajnie są jeszcze zamknięte.
W Meksyku często odbywają się Festiwale Sztuki Kulinarnej organizowane przez Stowarzyszenie Restauratorów i Gastronomów obu Ameryk AREGALA.
3.4. Informacja turystyczna
W centrum miasta znajdują się trzy biura informacji turystycznej, a czwarte mieści się na lotnisku. W żadnym z nich nie ma co liczyć na otrzymanie wielu broszur i ulotek, a dostępne tam mapy miasta zawierają jedynie podstawowe informacje.
Biuro informacji turystycznej należące do SECTUR-u, czyli Ministerstwa Turystyki jest niedogodnie zlokalizowane przy Avenida Presidente Masaryk 172, na rogu ulicy Hegel w dzielnicy Polanco, około 700 m na północ od parku Chapultepec (stacja metra: Polanco). Pracownicy biura znają kilka języków obcych i chętnie udzielają informacji o stolicy i innych obszarach kraju, a w razie potrzeby oferują wydruki komputerowe z informacjami na określony temat. Można tam uzyskać niezbędne informacje turystyczne, uzyskać poradę w trudnych sytuacjach oraz zgłosić nagłe wypadki.
Znacznie łatwiej jest trafić do Oficina de Turismo de la Ciudad de México przy Amberes 54 w Londres, Zona Rosa (stacja metra: Insurgentes), jednak można tam uzyskać informacje dotyczące tylko stolicy kraju. Pracownicy biura znają podstawy języka angielskiego.
Inne punkty informacji turystycznej to :
Mexico Tourism w mieście Meksyk
National Geographic Visitor Center – Gra- w stanie Arizona
Casa Helga- w Bridgeport
Vallarta Online- Puerto Vallarta
Secretary Of Tourism- w Michoacan
Universidad Autonoma de Baja California w Baja California
3.5. Organizacje turystyczne działające na terenie kraju
Meksyk należy do Światowej Organizacji Turystyki UNWTO, zajmującą się kwestiami związanymi z turystyką, m.in. statystykami ruchu turystycznego. Powstała w 1975 z przekształcenia Międzynarodowego Związku Oficjalnych Organizacji Turystycznych (UIOOT). UNWTO odgrywa ważną rolę w promowaniu rozwoju odpowiedzialnej, zrównoważonej i uniwersalnie dostępnej turystki, poświęcając szczególną uwagę interesom krajów rozwijających się.
Politykę turystyczną kraju poza UNWTO realizuje OECD- Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju. Jej zadaniem jest wspieranie rozwoju gospodarczego państw członkowskich i koordynacja handlu światowego, wzrost zatrudnienia i poziomu życia, udziela pomocy krajom słaborozwiniętym. Jest głównym ośrodkiem opiniotwórczym w sprawach polityki gospodarczej.
Wszystkimi sprawami związanymi z turystyką w kraju zajmuje się Sekretariat Turystyki (Secretaria de Turismo).
W Meksyku działają takie organizacje turystyczne jak:
 Konfederacja Krajowych Izb Handlu, Usług i Turystyki (Confederacion de Comaras Nacionales de Comercio, Servicios y Turismo)
 Meksykański Związek Hoteli i Moteli

ZAKOŃCZENIE I WNIOSKI
Wyjątkowość Meksyku wynika z faktu, iż jest to kraj o różnorodnej kulturze i urozmaiconych krajobrazach, zachwyca zabytkami, dźwiękami, smakami i zapachami. W żadnym innym miejscu obu Ameryk historia i magiczne obrzędy nie splatają się tak mocno z współczesną codziennością. Turystyka w Meksyku jest działem gospodarki, zbudowanym i rozwijanym przy znacznie wyższym, niż w innych dziedzinach, kapitale zagranicznym. Dochody z turystyki w 2004 r. wyniosły 10,7 mld USD i ciągle rosną.Liczba turystów, przybywających zagranicy z każdym rokiem wzrasta – z 4,2 mln na początku lat osiemdziesiątyh, do ponad 21,7 mln w roku 1996. Po spadku w 1997 r., Meksyk odzyskał swoją pozycję, w 2004 r. przyjechało tu 20,6 mln osób . Ruch turystyczny na terenie państwa z roku na rok się zwiększa.
Meksyk jest też cenny z innych względów. Stanowi pierwszorzędną atrakcję dla turystyki, zarówno w skali krajowej, jak i światowej. Potwierdzają to statystyki opracowane przez międzynarodowe organizacje turystyczne. Meksyk znajduje się w ścisłej czołówce na tle innych państw świata. Zajmuje dziesiąte miejsce w rankingu najczęściej odwiedzanych państw świata (tab.3).
Meksyk jest krajem bardzo atrakcyjnym o ogromnym bogactwie nie tylko kulturowym ale również przyrodniczym. Jego walory turystyczne dobrze rokują na przyszłość. Kraj wymaga jedynie poprawy jego infrastruktury turystycznej.

BIBLIOGRAFIA
Literatura zwarta:
1. Koliba A., Meksyk, Meksykańskie Stany Zjednoczone, Estados Unidos Mexicanos, (w: ) J. Warszyńska (red.), Geografia turystyczna świata, część 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, s.299
2. Kruczek Z. (red.), Kraje Pozaeuropejskie. Zarys Geografii Turystycznej, Proksenia, Kraków 2008.
3. Zaborowska J. (red.), Podróże Marzeń. Meksyk, Biblioteka Gazety Wyborczej, Astra, Warszawa 2005.
Witryny internetowe:
1. http://pl.wikipedia.org/wiki/Meksyk
2. http://www.sectur.gob.mx/wb2/secturing/sect_2_home data 06.05.2009
3. http://datatur.sectur.gob.mx/pubyrep/rev/2005/m11/Rev112005.pdf
4. http://www.tanie-loty.com.pl/lotnisko-meksyk-benito-juarez.html
5. http://www.supertravelnet.com/list/meksyk.Informacja+turystyczna/polsku