Procesy prywatyzacyjne – mechanizm, korzyści dla sfery gospodarczej kraju.”

Zewsząd dochodzą do nas informacje o prywatyzacji polskich przedsiębiorstw i zakładów. Często, nie rozumiejąc tego pojęcia, opowiadamy się przeciwko zmianom jakie mogą one spowodować w gospodarce krajowej. Czy słusznie obawiamy się tych zmian?

Prywatyzacja jest procesem odwrotnym do powojennej nacjonalizacji. Idea prywatyzacji polega na wyprzedawaniu udziałów zakładów i przedsiębiorstw skarbu państwa prywatnym inwestorom. Proces ten normuje ustawa o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych. Aby rozpocząć procesy prywatyzacyjne dana firma winna być spółką akcyjną bądź spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, czyli powinna zostać skomercjonalizowana. W wyniku komercjalizacji tworzy się jednoosobową spółkę Skarbu Państwa, której jedynym właścicielem jest właśnie Skarb Państwa. Tylko w takiej sytuacji możliwa jest sprzedaż udziałów inwestorom. Formami prywatyzacji są: sprzedaż udziałów inwestorom strategicznym - zewnętrznym, pracownikom czy poprzez giełdę.
Jedną z ciekawszych form prywatyzacji jest sprzedaży danego przedsiębiorstwa pracownikom, przekształcając je w spółkę pracowniczą. W ten sposób pracownicy identyfikują się z miejscem pracy i czują się jego współwłaścicielami. Jest to możliwe w stosunkowo niewielkich zakładach, posiadających niewielki majątek. Dlatego spółka pracownicza przybiera formę spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która jest prostsza w zarządzaniu i mniej kosztowna, ponieważ posiada mniej organów zarządzających. Przykładami tej formy prywatyzacji są toruńskie przedsiębiorstwa: „Kopernik”, TZMO i Apator.

Skomercjonalizowane przedsiębiorstwo można poddać procesowi prywatyzacji. Realna wartość danego przedsiębiorstwa zależy od sposobu jego wyceny. Wyspecjalizowane firmy zajmujące się szacowaniem wartości przedsiębiorstw przeprowadzają audyt, czyli wycenę i ocenę danego przedsiębiorstwa. Na jego podstawie określa się wartość rynkową danego zakładu. Nie jest powiedziane, że przedsiębiorstwo zarządzające dużym majątkiem, wykorzystujące najnowsze technologie, uzyska wartość rynkową równą wartości księgowej. Pod uwagę bierze się wiele aspektów, takich jak: markę firmy, wielkość rynku, na jakim funkcjonuje wytworzony produkt, zaufanie klientów do jakości produktu i firmy oraz rodzaj danego produktu.

Pracownicy zatrudnieni na dzień przekształcenia się (zgłoszenia w sądzie) przedsiębiorstwa w jednoosobową spółkę skarbu państwa, mają zagwarantowane nieodpłatne nabycie akcji firmy. Ilość akcji przeznaczonych dla pracowników wynosi 15%. Warunkiem otrzymania, przez zatrudnionych w prywatyzowanej firmie przysługujących im akcji jest zbycie przez Skarb Państwa co najmniej jednej akcji. Pracownicy nie mogą zbyć swoich udziałów prędzej, niż przed upływem 2 lat od ich uzyskania. Dodatkowo pracownicy mają prawo delegować swoich przedstawicieli do struktur władzy w przedsiębiorstwie – rady nadzorczej (1/3 składu) i w dużych firmach, powyżej 500 pracowników nabywają prawo do delegowania jednego członka zarządu. Wybranie przez pracowników przedstawiciele mogą być odwołani tylko i wyłącznie przez tych, którzy oddelegowali ich na dane stanowisko (przez pracowników).

Prywatyzacja stawia przed przedsiębiorstwem wiele możliwości. Zakład będący własnością Skarbu Państwa nie jest dofinansowany adekwatnie do potrzeb, stąd problemy finansowe, zadłużenia. Inwestor prywatny, zewnętrzny znacznie bardziej dba o potrzeby nowo nabytego zakładu, aby ponieść jego pozycję i czerpać z niego jak największe korzyści. Ponadto prywatyzacja coraz częściej staje się sposobem wejścia na polski rynek inwestorów zagranicznych. Taka sytuacja może się stać realna w Toruniu, za pośrednictwem Zakładu Energetycznego, którego udziałami interesuje się niemiecka firma E.ON.

Być może dzięki zagranicznym udziałowcom polskie wyroby zyskają w niedalekiej przyszłości wysokie notowania w Świecie, co zmieni wizerunek naszej gospodarki. Ponadto sprzedaż przedsiębiorstw, własności Skarbu Państwa zagranicznym udziałowcom będzie dużym zastrzykiem finansowym dla państwa. Większość obywateli obawia się, iż wyprzedając majątek narodowy dobrowolnie sprzedajemy siebie i nasz kraj. Według mnie obawy te są nieuzasadnione i mocno przesadzone. Ludzie nadinterpretują wiele spraw tworząc katastroficzna wizję przyszłości. Ale przecież wcale nie musi tak być. Powinniśmy poszukać pozytywnych aspektów. Wiele zakładów chyli się obecnie ku bankructwu, inwestor strategiczny, zarządzający dużym majątkiem, mający spore doświadczenie jest w stanie podźwignąć upadającą firmę i przywrócić jej dawną świetność. Istnieje też możliwość fuzji kilku przedsiębiorstw o podobnym charakterze, która wykreuje jedną, profesjonalną firmę. Zakład działający na terenie wielu państw, wytwarzający produkty o znanej i cenionej marce cieszy się większym zaufaniem klientów, a co za tym idzie przynosi duże dochody. Mentalność Polaków powoduję, iż wszelkie zmiany przyjmuje się niechętnie, a decyzje i osądy podejmuje się bez podłoża merytorycznego danego problemu, jak chociażby w sprawie prywatyzacji. Warto jest najpierw zapoznać się z problemem, rozważyć wszelkie za i przeciw, i dopiero wówczas zajmować pozycję zwolennika lub przeciwnika.