To zjawisko polegające na zatrzymywaniu przez substancje obecne w atmosferze części promieniowania cieplnego emitowanego przez Ziemię i odbijanego od jej powierzchni. Naturalny efekt cieplarniany wywołuje para wodna obecna w dolnej części atmosfery. Para wodna przepuszcza promieniowanie kosmiczne docierające do Ziemi i zatrzymuje część promieniowania emitowanego przez Ziemię. Dzięki temu na Ziemi możliwe są dodatnie temperatury. Istnieje także inny rodzaj efektu cieplarnianego – sztuczny, spowodowany działalnością człowieka. Za powstanie antropogenicznego efektu cieplarnianego odpowiedzialne są gromadzące się w atmosferze gazy cieplarniane– głównie tlenek węgla(IV), ale także metan, freony i tlenki azotu. Gazy te, występujące w podwyższonym stężeniu w atmosferze, pochłaniają promieniowanie cieplne, którego nie pochłania para wodna. Efektem tego jest zatrzymywanie większej ilości ciepła w pobliżu powierzchni Ziemi. Skutki efektu cieplarnianego to np. topnienie lodowców, podnoszenie się poziomu mórz i oceanów, wzrost temperatury i ilości opadów na Ziemi.
