1. ‘mieć nadzieję, być przekonanym, że na kimś można polegać’; 2. ‘spodziewać się spełnienia czegoś’.
1. ‘mieć nadzieję, być przekonanym, że na kimś można polegać’; 2. ‘spodziewać się spełnienia czegoś’.
Od XV w.; ogsłow. (por. stczes. úfati, úfaju ‘mieć zaufanie, polegać na kimś, wierzyć; mieć nadzieję’, czes. doufat ‘mieć nadzieję, spodziewać się’, ros. upováť ‘pokładać w kimś nadzieję, być przekonanym o czymś, niezachwianie wierzyć komuś’) < psłow. przedrostkowy czasownik *u-pъvati pochodzący od *pъvati ‘być o czymś przekonanym, mieć nadzieję’ (por. stpol. (XIV-XV w.) pwać ‘ufać, mieć nadzieję’ i pwa ‘nadzieja’).
W stpol. od XV w. występował również czasownik przedrostkowy doufać ‘ufać, wierzyć; oczekiwać, spodziewać się’.
W XVI w. ze ściągnięcia czasownika doufać został utworzony czasownik dufać ‘ufać, mieć nadzieję’ – od tego powstał przymiotnik zadufany ‘pewny siebie, zarozumiały, pyszny’.
Źródło
Dobrze jest pwać w Boga, niż pwać we człowieka. Jiż imają w nim pwę.
Psałterz floriański, XIV/XV w.
Kto swej radzie dufa, niemądry.
Piotr Skarga (1536-1612)
‘pokładanie nadziei w kimś’
‘pokładający nadzieję w kimś’
od XVIII w.; wyraz utworzony od przymiotnika zaufały przez ściągnięcie się dwóch samogłosek w jedną (au > u) oraz zinterpretowanie samogłoski f jako uproszczenia chw (pod wpływem wyrazów chwała, chwila).
Od czasowników przedrostkowych 1. ‘ten, któremu zaufano’; 2. ‘zażyły, familiarny’; od XIX w.
Od czasowników przedrostkowych 1. ‘oparty na zaufaniu; 2. ‘sekretny, tajny’; od XVIII w.; słowo oparte na nieużywanym dziś czasowniku przedrostkowym poufać (XVI w.) ‘powierzyć, powiedzieć w zaufaniu’
Od czasowników przedrostkowych ‘pycha, zarozumiałość’
Od czasowników przedrostkowych ‘zawierzyć, odnieść się z ufnością’; dzisiejszy czasownik przedrostkowy
Materiał opracowany przez eksperta