profil

Kultura masowa

poleca 17% 43 głosów

Prosto w nicość – co za odlot odlotowy
(nic innego nie przychodzi mi do głowy)

Co za odlot – w super dobro w super trwanie
Bóg jest dobry – ja to piszę na kolanie

Bóg jest super – idę w jego okolicę
Moje życie wsparte o tę tajemnicę

(Jarosław Marek Rymkiewicz, Kosz na śmieci przy stacji kolejki WKD w Milanówku pod Warszawą)

Czasami wyobrażam sobie Amerykę jako gigantyczny pochłaniacz, maszynę przetwórczą, która wsysa wszystko, co popadnie, a wyrzuca atrakcyjne bele śmieci.
(Dubravka Ugrešić, Amerykański fikcjonarz; tłum. Danuta Cirlić-Straszyńska)

Już Cyprian Kamil Norwid zauważył w wierszu Klaskaniem mając obrzękłe prawice, iż oczekiwania ambitnych twórców i nastawionych na masową, popularną kulturę czytelników, rozmijają się. Pośpiech i zainteresowanie tłumów nie sprzyjają tworzeniu ponadczasowych, uniwersalnych dzieł, choć sprzyjają tworzeniu dzieł popularnych:

Syn – minie pismo, lecz ty spomnisz, wnuku,
Co znika dzisiaj (iż czytane pędem)
Za panowania Panteizmu-druku,
Pod ołowianej litery urzędem –
I jak zdarzało się na rzymskim bruku,

Mając pod stopy katakomb korytarz,
Nad czołem słońce i jaw, ufny w błędzie,
Tak znów odczyta on, co ty dziś czytasz,
Ale on spomni mnie... bo mnie nie będzie!

(Cyprian Kamil Norwid, Klaskaniem mając obrzękłe prawice)

W XX wieku, wraz z zalewem superprodukcji filmowych, bestsellerów książkowych,hitów muzycznych, u filozofów i autorów tekstów kultury pojawiła się refleksja na temat zjawiska kultury masowej.

poleca 64% 90 głosów

Ostatnia scena Tanga

Ostatnia scena sztuki Tango Sławomira Mrożka ukazuje zwycięstwo kultury masowej nad wysoką. Nie dzieło muzyki poważnej, nie eksperyment Stomila, lecz popularna melodia tanga La Cumparsita pojawia się w finale jako symbol zwycięstwa prymitywa Edka nad inteligentami. Tango jest też symbolem władzy Edka nad Eugeniuszem. Niewątpliwie woli on popularny taniec od jakiegoś innego, ambitniejszego przekazu kultury, który byłby dla niego niedostępny. Kultura tworzona dla Edka musi być prostacka jak...

poleca b/d

Kartoteka

W innym dramacie współczesnym – Kartotece Tadeusza Różewicza króluje język gazety, doraźny, bełkotliwy, spłaszczający rzeczywistość i ludzkie uczucia: NAUCZYCIEL (...) Niech mi pan powie, co pan ostatnio czytał? STARZEC I Gazetę. NAUCZYCIEL A w tej gazecie? STARZEC I Porady NAUCZYCIEL Proszę mi opowiedzieć swoimi słowami. STARZEC I Jedna Marysia zakochała się na wczasach w Wacku, potem ze sobą chodzili, ale przedtem Wacek, którego Marysia pokochała pierwszą gorącą miłością, chodził...

poleca b/d

Gazetowe kreacje

Podobną kreacją „papierowego człowieka”, „gazetowego człowieka” jest jedna z dziewczyn bohatera budzącej kontrowersje powieści Doroty Masłowskiej Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną . Dziewczyna ta jest czytelniczką „Filipinki” wcielającą w życie wszelkie gazetowe porady dotyczące urody i... życia.

poleca 20% 25 głosów

Drogi kąciku porad

Również w wierszu Stanisława Barańczaka Drogi kąciku porad znajdziemy kpinę z pragmatycznego podejścia kultury masowej do egzystencjalnych problemów. Osobie, którą przeraża świat wiadomości telewizyjnych pełnych okrucieństwa, przemocy, „aktów terroru”, „trupów dzieci”, zaleca się kilka wizyt u psychoterapeuty... Również do Boga pytania kierowane są w konwencji mailowo-gazetowej: „Drogie niebiosa, nie śmiem pytać. (PYTAJ i NIE MIEJ OBAW)”. Innym sposobem komunikacji z Bogiem jest popularna...

poleca 60% 10 głosów

Kultura śmiecia

Coraz częstsze są też skojarzenia kultury masowej z kulturą śmietnika. Śmietnik jest paradoksalnie coraz częstszym motywem tekstów współczesnych. Powtarza się on i w pisanych w Ameryce wierszach Stanisława Barańczaka, i w spostrzeżeniach emigrantki z Bałkanów – Dubravki Ugrešić w Amerykańskim fikcjonarzu , i w wierszach metafizycznych Jarosława Marka Rymkiewiczaz nagrodzonego Nike tomu Zachód słońca w Milanówku . To właśnie na śmietniku, na którym są „puszki, plastik, dwa psie gówna i...

Podoba się? Tak Nie

Materiał opracowany przez eksperta

Czas czytania: 1 minuta