przym.
- odnoszący się do dawnych czasów, minionych epok.
- (pot., przen.) przestarzały, nieaktualny, nienowoczesny.
(w zn. 1.) Marek i Krzysiek odwiedzili Muzeum Militariów, gdzie można zobaczyć wiele ciekawych eksponatów, w tym egzemplarze archaicznej broni. Chłopcy dłużej zatrzymali się przy starych karabinach skałkowych, z których bardzo trudno było celnie strzelać. Takie archaiczne elementy uzbrojenia już dawno wyszły z użycia i spotkać je można tylko w muzeum lub u kolekcjonerów.
(w zn. 2.) Pan Kowalik ma małą firmę budowlaną. Towary przewozi 20-letnim zardzewiałym żukiem, choć doskonale wie, że jego archaiczny samochód niedługo przestanie mu służyć.
Pochodzenie:
Wyrazami spokrewnionymi ze słowem archaiczny są np.: rzecz. archaizm – wyraz, który wyszedł z użycia, np. chędogi – schludny, czysty; waćpan – wyraz grzecznościowy (waszmość pan) znaczący tyle, co szanowny pan; rzecz. archaizacja – celowy zabieg postarzenia języka, używany np. przez pisarzy tworzących powieści historyczne, pomagający w stworzeniu atmosfery epoki, zwłaszcza dla oddania sposobu mówienia bohaterów książki, posługujących się językiem właściwym dla danego czasu historycznego; archaizację szeroko stosował Henryk Sienkiewicz (zob. cytat).
Pierwotna postać
– Dalibóg, im więcej patrzę, tym większa ochota do żeniaczki, żeby choć i jutro! Już tę brew to chyba waćpanna korkiem przypalonym malujesz?
– Słyszałam, że tak płoche czynią, ale jam nie taka.
– A oczy jakoby z nieba! Od konfuzji słów mnie brakuje.
– Nie bardzoś waćpan skonfundowany, gdy tak obcesem na mnie nastajesz, aż mnie i dziwno.
(Henryk Sienkiewicz, Potop)
