profil

Pieniądz

poleca 58% 14 głosów

Korowiow natychmiast wyrwał z kieszeni notes i zamaszyście wypisał prezesowi kartkę na dwa bilety w pierwszym rzędzie. Tę karteczkę tłumacz lewą ręką zwinnie wręczył prezesowi, a prawą włożył w drugą dłoń prezesa grubą szeleszczącą paczkę. Bosy rzucił na nią okiem, zapłonił się po uszy i zaczął odpychać paczkę od siebie.
– Nie uchodzi – wymamrotał.
– Nie chcę o tym nawet słyszeć – szepnął wprost w prezesowe ucho Korowiow. – U nas nie uchodzi, a u cudzoziemców wręcz przeciwnie. Pan go obrazi, a to po prostu nie wypada.Pan się przecież fatygował...
– Najsurowiej wzbronione – cichuteńko zaszemrał prezes i rozejrzał się wokół.
– A gdzież są świadkowie? – szepnął mu w drugie ucho Korowiow. – Gdzie świadkowie, pytam? Co też pan...
I w tym momencie stał się, jak później twierdził prezes, cud – paczka sama wślizgnęła mu się do teczki.

(Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata; tłum. Irena Lewandowska i Witold Dąbrowski)

Pieniądz bywa przyczyną zabawnych nieporozumień, ale przede wszystkim tragedii. To głównie zdaje się nam mówić literatura. Różna pozycja majątkowa oraz stosunek bohaterów do pieniądza jest jednym z ważnych elementów charakterystyki postaci. A czym bywa pieniądz w tekstach kultury?

poleca 63% 8 głosów

Pieniądz, który daje pozycję i siłę

Niektórym pieniądz daje siłę, władzę nad innymi, potęgę w środowisku. Ogromne połacie ziemi, znajdujące się w rękach magnatów, pałace, gromady służby, a nawet całe oddziały wojska decydują np. o potędze Radziwiłłów opisanych w Potopie Henryka Sienkiewicza. Ambicją królewiąt jest nawet sięgnięcie po koronę; niejednokrotnie wysługują się też oni obcym dworom i władcom, licząc na prywatne korzyści. Pieniądz daje też potęgę w mieszczańskim środowisku. Tak jest w przypadku łódzkich i...

poleca b/d

Ogromny zarobek, który umożliwia awans

Niekiedy pieniądz umożliwia awans społeczny. Bohater Lalki Bolesława Prusa,Stanisław Wokulski, kupiec, nigdy nie starałby się o względy dobrze urodzonej panny Izabeli Łęckiej, gdyby nie miliony zarobione w czasie wojny. Fortuna pozwala też bohaterowi komedii Moliera Mieszczanin szlachcicem – panu Jourdain, udawać szlachcica... Niekiedy też możliwe są małżeństwa bogatych, ale niżej urodzonych z należącymi do wyższej klasy społecznej, np. baron Krzeszowski żeni się dla pieniędzy ze...

poleca 88% 8 głosów

Złoto, które odbiera radość życia i zasady

Czasem jednak przywiązanie do pieniądza gubi ludzi – odbiera im radość życia i wszelkie wartości, zasady moralne. Miłość do złota zgubiła mitologicznego króla Midasa, który prosił Dionizosa, by wszystko, czego dotknie, zamieniało się w złoto. W efekcie chciwy władca omal nie umarł z głodu, na szczęście Dionizos cofnął, na prośbę króla, swój dar. Miłość do złota gubi nie tylko bohaterów baśni czy mitów, jest to często spotykany w literaturze pięknej motyw. Żyd Shylock, bohater Kupca...

poleca b/d

Pieniądze – źródłem nieszczęść utracjuszy, hazardzistów, żon modnych

Uzależnienie od wydawania pieniędzy to poważny nałóg, który prowadzi od bogactwa do biedy barona Krzeszowskiego z powieści Lalka Bolesława Prusa. Gdyby nie żona, baron kochający się w wyścigach konnych, hulankach i ekstrawaganckich zakupach, utrzymujący również kobiety, nie miałby prawdopodobnie gdzie mieszkać i za co żyć. Powraca bowiem po wyprowadzce z domu do żony bez żadnych bagaży, kompletnie zrujnowany. Naturę utracjusza mają także inni bohaterowie: syn Barbary i Bogumiła...

poleca b/d

Bankructwo – brak pieniędzy uniemożliwiający dalszą egzystencję

Niektórym hazardzistom i utracjuszom grozi bankructwo. Pani Bovary, nie mogąc spłacić swych długów u lichwiarza, popełnia samobójstwo. Podobnie postępuje ojciec młodzieńca, którego kocha Eugenia Grandet, czy ojciec Wicia z Kroniki wypadków miłosnych Tadeusza Konwickiego. O panach skaczących „z okien na Wall Street”, gdy trzeba „frak zamienić na łach” „z powodu jednej giełdowej sesji”, śpiewa w swej piosence Marek Andrzejewski.

poleca b/d

Wysadzenie z siodła – swoista odmiana bankructwa i deklasacja

Swoistą odmianą bankructwa jest utrata własnego majątku i praca na cudzym (lub rezydowanie u krewnych). Taki los spotyka pana Orzelskiego z Nad Niemnem ojca doktora Piotra, Dominika Cedzynę z opowiadania Stefana Żeromskiego Doktor Piotr , oboje Niechciców ( Noce i dnie ), Waleriana Ziembiewicza– ojca Zenona (Granica). Niechcicowie i Ziembiewicz administrują majątkami, ojciec doktora Piotra czuwa nad robotnikami w cegielni, a pan Orzelski mieszka wraz z córką Justyną u litościwych krewnych...

poleca 62% 13 głosów

Godne pogardy sposoby zarabiania pieniędzy – lichwa, dochody z nierządu i... uczciwa praca

Literatura rejestruje rozmaite niegodne sposoby zarabiania pieniędzy. Uczciwy kupiec wenecki, bohater sztuki Williama Szekspira, pogardza lichwą. I sam nie pożycza na procent. Dlatego tak nienawidzi go zarabiający w ten sposób Żyd Shylock. Pogarda dla lichwy łączy się często z antysemityzmem. Za niegodny sposób zarabiania uchodzi w kręgach mieszczańskich prostytucja. Pani Dulska, bohaterka Moralności pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej, brzydzi się pieniędzmi otrzymywanymi od kokoty –...

poleca b/d

Łatwe pieniądze – łapówki

Budzić obrzydzenie mogą także łapówki. Branie ich stanowi jednak smutną normę w wielu środowiskach: królują w carskiej Rosji, opisanej prześmiewczo przez Mikołaja Gogola w Rewizorze , królują także w Rosji radzieckiej – groteskowo opisuje łapowników Michaił Bułhakow w Mistrzu i Małgorzacie . Budzącym szczególny sprzeciw moralny jest opisywany wielokrotnie w literaturze proceder wyłudzania pieniędzy od Żydów przez tzw. szmalcowników. Ten, kto ich nie opłacił, często bywał wydawany w ręce...

Podoba się? Tak Nie