Geneza utworu i okoliczności powstania
*Mała powieść* (albo *obszerne opowiadanie*) *Jądro ciemności* uchodzi (obok *Lorda Jima*) za jedno z najlepszych dzieł w dorobku Josepha Conrada – i to nie tylko w literaturze angielskiej, ale również w światowej. *Jądro ciemności* opublikowano po raz pierwszy w 1899 roku, a powstawało przez kilka lat (przypuszcza się, że Conrad pisał je w latach 1897–1899). W książce tej można dopatrywać się elementów autobiograficznych. Pisarz odbył bowiem osobiście podróż rzeką Kongo, co wywarło niemały wpływ na jego psychikę oraz ukształtowało jego dalsze życie i działalność twórczą.
Znaczenie tytułu
Tytuł powieści jest wieloznaczny. Można powiedzieć wręcz, że jest on jednym wielkim symbolem. W trakcie akcji dzieła wielokrotnie przewija się owe tytułowe sformułowanie w różnych kontekstach, nabierając przez to wielu znaczeń. Początkowo nazywa się nim dzicz w sercu Afryki – najmniej zbadane i rozpoznane, najbardziej pierwotne regiony świata. W znaczeniu przenośnym – bardziej eksponowanym przez Conrada – chodzi jednak o najbardziej elementarne pierwiastki ludzkiej psychiki. W każdym człowieku bowiem, o czym dowiaduje się Marlow, kryją się pierwotne właściwości – dzikość, zło, okrucieństwo. Otoczka cywilizacyjna może je jedynie stłumić, natomiast nigdy nie da się ich całkowicie wyzbyć (dowodem tego jest postać Kurtza).
Gatunek literacki
*Jądro ciemności* można traktować jako małą powieść lub obszerne opowiadanie. Bardziej uprawomocnione jest określanie utworu mianem powieści z racji dosyć rozbudowanej fabuły, wyrazistych wizerunków postaci oraz zastosowanej techniki punktów widzenia. Niektóre fakty poznaje bowiem czytelnik, niejako układając w całość fragmenty wypowiedzi różnych osób, niekiedy nawet sprzeczne (tak Marlow wyobraża sobie postać Kurtza – ze strzępów rozmów i fragmentarycznych wypowiedzi).