Komisja Edukacj Narodowej.
Komisja Edukacji Narodowej została powołana w 1773 roku i była jednym z pierwszych ministerstw oświatowych w Europie. Powstała po rozwiązaniu zakonu jezuitów, miała przejąć prowadzone przez ten zakon szkoły i opracować zasady programowe nowego...
Oświecenie epoką kształtowania się dojrzałej państwowości.
Oświecenie jako nowa epoka literacka pojawia się w Europie Zachodniej pod koniec drugiej połowy XVII w. i trwa do końca wieku XVIII. W Polsce z kolei w związku z pewną izolacją kulturową Rzeczpospolitej rozpoczyna się w latach trzydziestych XVIII...
Bajki i satyry - dwa narzędzia poprawy świata.
Bajki i satyry należą do gatunków literatury dydaktycznej. W okresie oświecenia ukształtowały się dwie formy bajek. Bajki epigramatyczne albo ezopowe i bajki narracyjne lub lafontenowskie. W satyrach natomiast wyróżniamy: satyry obyczajowe o...
Satyryczna prawda o szlachcie polskiej w twórczości I. Krasickiego.
Krasicki często zajmuje się krytyką zachowań szlachty; najwyraźniej widać to w jego satyrach krytykuje wiele aspektów sprawy: marnotrawstwo, lenistwo, hazard, lekkomyślność, zachwycenie cudzoziemszczyzną, konserwatyzm szlachecki (w tym sarmatyzm),...
Epoka Oświecenia - pojęcia, filozofie, utwory.
RAMY CZASOWE W POLSCE: 1740-faza wstępna (do 1764) przed panowaniem Stanisława Augusta Poniatowskiego (ostatni król polski) 1764-1795-faza dojrzała 1795-1822-faza schyłkowa - III rozbiór polski -A.Mickiewicz wydaje "Ballady i...
Franciszek Karpiński "Laura i Filon" - miłość w ujęciu nurtu sentymentalnego.
Franciszek Karpiński „Laura i Filon” - miłość w ujęciu nurtu sentymentalnego. Czyli jak wyglądała miłość Laury i Filona, głównych bohaterów jednej z sielanek. Poświęcę najpierw na charakterystykę sytuacji lirycznej, czyli tego...
Czy współczesny fircyk ma coś wspólnego z fircykiem oświeceniowym? Przedstaw przykłady współczesnych fircyków.
Historia paru ludzi, lub nawet większego grona członków jednej z polskich partii politycznych, ukazuje nam współczesnych fircyków. Ludzi z zewnątrz eleganckich, wykształconych, obytych, umiejących przemawiać do tłumu i znających podstawy dobrych...
Praca oddala od nas 3 wielkie nieszczęścia: nudę, ubóstwo i występek - przemówienie odwołujące się do słów Woltera
Dzień dobry Państwu zapraszam na dzisiejszy program poświęcony pracy- tak ważnej w czasach, w których żyjemy. Praca - jedno krótkie słowo a znaczy tak wiele. Czym tak naprawdę jest praca i do czego jest ona potrzebna w życiu człowieka? Według...
Argumenty chwalące Oświecenie na podstawie znajomości poglądów filozoficznych, obyczajowości i sztuki
Oświecenie było bodaj pierwszą epoką, w której nastąpiły zmiany w postrzeganiu świata i człowieka na tak dużą skalę. Mimo, że w pewnym stopniu jest ono czasem kontrastów, współcześnie oceniane jest przeważnie w pozytywnych aspektach....
"I śmiech niekiedy może być nauką". Udowodnij, że twórczość Krasickiego jest nadal aktualna.
Literatura oświecenia rozwijała się w bardzo dramatycznym okresie dziejów Polski. Narastające trudności były wynikiem wzmocnienia pozycji szlachty, która jak tylko nadarzała się okazja osłabiała władzę królewską. Podobnie zachowywali się obcy...
"Powrót Posła" - komedia polityczna.
„Powrót Posła” stał się pierwszą polską komedią polityczną, napisaną przez Niemcewicza na potrzebę chwili. Powstała na zamówienie obozu patriotycznego w czasie Sejmu Czteroletniego celem wpłynięcia na opinię publiczną oraz postawę polityczną...
"Palinodia" Ignacego Krasickiego
Utwór "Palinodia"Ignacego Krasickiego krytykuje wiele wad Polaków.Poeta w satyrach omawiał różne zagadnienia moralności społecznej i obyczajów szlacheckich. Chwalił umiarkowanie i wstrzemięźliwości, nie bał się krytykować obżarstwa i pijaństwa,...
Charakterystyka zjawiska sarmatyzmu na podstawie utworów literackich.
Termin sarmatyzm pojawił się w połowie lat 60-tych XVIII wieku (początek czasów stanisławowskich). Twórcy oświecenia nadali mu zabarwienie pejoratywne i określali nim polską kulturę szlachecką ukształtowaną w końcu XVI i na początki XVII wieku, a...
Twórczość Ignacego Krasickiego - bliska, czy daleka współczesnemu człowiekowi?
Ignacy Krasicki boleje nad tym, że głupota góruje nad mądrością, pozory prawdy nad prawdą właściwą, zły dumny i pusty człowiek podporządkowuje sobie dobrego i wrażliwego. Poeta był jednak człowiekiem oświeconym i racjonalistą, więc zdawał...
Motyw światła w poezji polskiego Oświecenia.
„ Oświecenie było nie tyle końcem, ile – przemianą paradygmatu kultury zachodu: mrocznym światłem druzgocącym obraz świata, lecz też oczyszczającym pojęcia i ocalającym człowieka, z jego pokorną świadomością i ułomną wiedzą.” W ten sposób, idąc...
Oświecenie.
cechy sztuki oświeconej: - wzorowanie się na architekturze greckiej i rzymskiej - spokój - statyka zamiast dynamizmu - dążenie do uzyskania efektu harmonii - stosowanie symetrii - fasady proste - mało zdobnictwa - rozwój budownictwa...
Wady szlacheckie w oparciu o "Żonę modną" Krasickiego.
Dawniej w Polsce panowała szlachta. Szlachcianki oraz szlachcice, byli bardzo bogaci i rozkapryszeni. Mieli oni bardzo dużo wad, a niektóre z nich zostały opisane w utworach. Chciałabym, przedstawić swoje zdanie na ten temat. Ignacy Krasicki, w...
Myśliciele oświeceniowi.
Franciszek Maria Aronet (Wolter) - wypowiedział się w formie literackiej - "Kandyd". Głosił w swych utworach kult rozumu ukształtowanego empirycznie. Przyjmował postawę krytycyzmu i sceptycyzmu, był krytykiem tego nurtu oświecenia, który...
Pojęcia z Oświecenia
Ateizm –W najszerszym znaczeniu jest to brak wiary w istnienie bóstw. Określenie to było przypisywane każdemu, kogo uznano za wierzącego w fałszywych bogów, żadnych bogów lub doktryny wchodzące w konflikt z ówczesnymi religiami....
Sentymentalizm.
Sentymentalizm ? Myśl przewodnia sentymentalizmu: " Życie bez miłości, to czarodziejska latarnia bez światła. " J.W.Goethe ? Kierunek umysłowy i literacki w Europie w drugiej połowie XVIII wieku, ukształtowany w opozycji do...
Twórczość I. Krasickiego, a sytuacja Polski w XVIII wieku.
Ignacy Krasicki to najwybitniejszy poeta polskiego oświecenia nazywany za życia „księciem poetów polskich”. Przeżył trzy rozbiory Polski. Jego twórczość skupiała się przede wszystkim na ukazaniu szlachcie błędów, które prowadzą do upadku...
Hugo Kołłątaj - najwybitniejszy uczeń i nauczyciel
Hugo Kołłątaj urodził się 1 kwietnia 1750 roku w Niecisłowicach na Wołyniu. Pochodził z niezamożnej szlacheckiej rodziny. Około połowy XVIII wieku Kołłątajowie herbu Kotwica używający też przydomka Sztumberg, mieszkali w Dederkałach na Wołyniu....
Rozważ ponadczasowość satyr Ignacego Krasickiego.
Ignacy Krasicki to bez wątpienia najwybitniejszy pisarz polskiego oświecenia. Książe,biskup warmiński, jest polskim przykładem umysłu oświeconego, twórcy utalentowanego i wykształconego, obdarzonego wyrafinowanym smakiem i talentem. Zwano go...
Cechy satyrycznego opisu rzeczywistości (wg. Ignacego Krasickiego)
Biskup Ignacy Krasicki to jeden z najwybitniejszych poetów polskich, przedstawiciel nurtu oświecenia. Żył w XVIII wieku, pisał głównie bajki, satyry i poematy. Krasicki był jednym z najbliższych współpracowników króla, uczestniczył w tzw. obiadach...
Czy zgadzasz się ze słowami I. Krasickiego "I śmiech niekiedy może być nauką, kiedy się z przywar nie z osób wstrząsa".
Podobnie jak większość ludzi nie zawsze mam wesołą minę, ochotę do zabawy, choć pogoda ducha wydaje mi się cechą ważną, potrzebną i niezastąpioną. Oczywiście nie chodzi mi o to by wiecznie tryskać „szampańskim” humorem, ale raczej nie zależnie od...
Klasycyzm we Francji.
POJĘCIE KLASYCYZMU Klasycyzm - pewien model kultury powstały w starożytności (Grecja, Rzym); nawiązanie do antyku (np. w gatunkach literackich - tragedia antyczna, zasada decorum) PODŁOŻE FILOZOFICZNE KARTEZJUSZ Podbudową filozoficzną...
Obywatelska troska o losy ojczyzny w publicystyce polskiego Oświecenia.
Główną ideą oświecenia był krytycyzm wobec instytucji politycznych i społecznych, Kościoła i dotychczasowego systemu nauczania. Postawę tę wspierały prądy filozoficzne, a więc racjonalizm, który przywiązał szczególną wagę do roli rozumu w poznaniu...
Czy śmiech niekiedy może być nauką - bajki i satyry Krasickiego.
Na przestrzeni stuleci pisarze ośmieszali ludzkie wady, niedoskonałości w systemie państwa, złe zachowania. Utwory, które miały za zadanie uczyć poprzez śmiech to np. fraszki, satyry, poematy heroikomiczne. Jednym z autorów tych dzieł był Ignacy...
Moje refleksje o prawdach życiowych zawartych w powiastce filozoficznej.
Każdy człowiek zastanawia się w swoim życiu, jakimi pobudkami się w nim kierować. Każdy posiada indywidualne prawdy i mądrości życiowe, które sam ukształtował i których stara się trzymać. Jednak nie wszyscy od razu znajdują odpowiedzi na swoje...
Gatunki literackie Oświecenia.
Bajka - krótka powiastka wierszem lub prozą, której bohaterami są zwierzęta, ludzie, rza-dziej rośliny lub przedmioty. Zawiera pouczenie lub moralistyczne uogólnienie przedstawione wprost lub zasugerowane. Przedstawione wydarzenia stanowią...
Społeczeństwo polskie XVIII wieku w "Satyrach" J. Krasickiego.
Początek oświecenia, czyli lata przed wstąpieniem na tron Stanisława Augusta Poniatowskiego, nazywa się czasami saskimi, które charakteryzuje najlepiej powiedzenie: "Za Króla Sasa - jedz, pij i popuszczaj pasa." Lata panowania Augusta II Mocnego...
"Monachomachia" Ignacego Krasickiego.
"Monachomachia" to przykład poematu heroikomicznego (utworu, który podniosłym stylem w wyszukany sposób językowy opisuje pseudorycerskie wyczyny duchownych). Krasicki pisze ten utwór by poddać krytyce następujące fakty: -...
Charakterystyka Oświecenia.
Oświecenie pierwszą epoką w nowożytnych dziejach formacją kulturową całkowicie świadomą swego istnienia. Ówcześni mówili : "wieku rozumu" (w Anglii), "wieku filozofów" (we Francji) czy wieku "oświeconym".Przywiązywał...
Ocena zjawiska Sarmatyzmu.
Pojęcie „Sarmatyzm” pojawia się już w Kronikach Długosza, obejmując Polaków i Rusinów, którzy mieli wywodzić się od wpół legendarnego plemienia irańskiego z dorzecza Donu, wg podań walczącego z Rzymianami. Stąd też już u Kochanowskiego mit...
Literatura Oświecenia.
Przełom oświecenia w kulturze i literaturze pol. nastąpił w pełni za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego (1764 95); literatura stała się ważnym czynnikiem kształtowania nowocz. świadomości społ.-polit. i narodowej. Dominującą rolę odegrał...
Aleksander Fredro - życie i twórczość.
Fredro Aleksander (1793-1876), polski komediopisarz, pamiętnikarz i poeta. Wykształcenie domowe w ziemiańskim dworze. 1809 wstąpił do armii Księstwa Warszawskiego, brał udział w wojnie z Rosją 1812 (wojny napoleońskie), zbiegł z rosyjskiej...
"Chudy literat" Naruszewicza.
" Któż sie nad tym zadziwi, ze wiek jeszcze głupi? Rzadko kto czyta ksiegi, rzadko je kto kupi." S.W. -A cóz to, mój uczono-chudy mości panie? Już to temu dwa kroki, jak w jednym żupanie I w jednej kurcie widze literackie boki?...
Oświecenie - opracowanie tekstów
OŚWIECENIE 1.Kierunki literackie i filozoficzne epoki oświecenia. Kierunki filozoficzne Empiryzm - (empiria-doświadczenie); prekursorem był angielski filozof Francis Bacon (bejkn); proces poznawania świata opiera się na doświadczeniu oraz...
Reportaż z uchwalenia konstytucji 3 maja.
MAMY KONSTYTUCJE!!! Obecność wojska przed salą obrad i tłumów mieszczan warszawskich spowodowała, że przeciwnicy uchwalenia konstytucji nie odważyli się protestować. Tego dnia każdy z nich zostałby zlinczowany przez rzesze mieszkańców stolicy....
"Ach ten dzisiejszy świat" - moja ocena współczesnego społeczeństwa.
W dzisiejszym społeczeństwie możemy dopatrzyć się wielu cech i złych przywilejów znanych z dawnych czasów. Błędne jest stwierdzenie: ,,To co było nie wróci”, gdyż istnieje wiele przykładów na potwierdzenie złych nawyków Polaków i nie tylko, w...
Oświecenie w Polsce.
Ks. St. Konarski 1.Szkolnictwo -założył szkołę „Collegium Nobillum” w 1742r. -wprowadzenie metody rozumowej i ćwiczeń cielesnych -założył w szkole teatr ( sam pisał sztuki) -wprowadził języki nowożytne, ograniczył łacinę 2.Reformy...
Oświecenie.
OŚWIECENIE-wiek rozumu-Anglia,filozofów-Francja,ludzi oświeconych-Niemcy.Europa-początek koniec XVII, 1789-Rewolucja Francuska-koniec.Polska-początek-Collegium Nobilium(1740),koniec-1822-I tom poezji Mickiewicza"Ballady i...
Aleksander I Pawłowicz.
Aleksander I Pawłowicz Z Wikipedii, wolnej encyklopedii. Aleksander I (Александр I Павлович) (28 grudnia 1777 - 1 grudnia 1825) - cesarz rosyjski od 1802, syn Pawła I z dynastii Romanowów. Aleksander pierwszy był wszechstronnie wykształcony,...
Udowodnij na przykładach z twórczości I. Krasickiego, że "i śmiech niekiedy może być nauką".
Ignacy Krasicki był największym poetą polskim okresu oświecenia. Urodził się trzeciego lutego 1735 roku w Dubiecku na Sanem. Pochodził z zubożałej rodziny szlacheckiej. Uczył się w szkole jezuickiej w Lwowie, seminarium misjonarzy w Warszawie oraz...
Wpływ idei oświeceniowych na władzę absolutną.
Absolutyzm oświecony wykształcił się w Europie w drugiej połowie XVIIw. była to z jednej strony dalej władza zcentralizowana-w ręku jednej osoby, ale monarcha próbował wykorzystać swoje „stanowisko” dla dobra swoich poddanych. Królowie byli...
Porównaj wizje świata w podanych fragmentach Kandyda Woltera i Nowego wspaniałego świata Aldousa Huxleya.
Wolter jak i Huxley przedstawiają dwie zupełnie inne wizje świata. Kandyd jest powiastką filozoficzną przedstawiającą utopię, natomiast Aldous Huxley ukazuje w Nowym wspaniałym świecie antyutopie. Autorzy obu tekstów przedstawiają idealnych...
Społeczeństwo polskie w krzywym zwierciadle. Co i w jaki sposób krytykuje Ignacy Krasicki w „Palinodii”? Obraz Polaków wyłaniający się z podanych fragmentów skonfrontuj z ich wizerunkiem zawartym w innych znanych Ci satyrach tego poety.
Ignacy Krasicki, wybitny autor Oświecenia napisał wiele genialnych satyr. Ukazują one wady społeczeństwa polskiego, które są niegodne prawego obywatela czy wręcz niebezpieczne dla otoczenia. Wyjątkowym i interesującym dziełem jest "Palinodia"....
Człowiek XXI wieku wobec podstawowych wartości Oświecenia.
Oświecenie to epoka, która objęła wszystkie dziedziny życia społeczno kulturalnego i poddała je kontroli „światła naturalnego”, czyli rozumu. Sama nazwa wywodzi się z prastarej metafory religijnej światła, światłości, która kojarzona była z...
Jaki model człowieka kreuje epoka oświecenia? Na przykładzie satyry Krasickiego pt. "Do króla".
Oświecenie był to okres w dziejach kultury europejskiej zaczynający się od około 1680r. do końca XVIII wieku. Ta epoka nazywana była często "wiekiem rozumu. W Polsce rozpoczyna się nieco później, a kończy w pierwszym dwudziestoleciu wieku...
Postulaty Hugo Kołłątaja - „Do Stanisława Małachowskiego (...) Anonima listów kilka”.
Zapoznaj się z przykładem publicystyki doby oświecenia. (Hugo Kołłątaj „Do Stanisława Małachowskiego (...) Anonima listów kilka”.) Wypisz postulaty reform państwowych zawartych we wskazanych publikacjach. Hugo Kołłątaj, wybitny polski...