profil

Udowodnij na przykładach z twórczości I. Krasickiego, że "i śmiech niekiedy może być nauką".

poleca 85% 283 głosów

Treść Grafika
Filmy
Komentarze
Ignacy Krasicki

Ignacy Krasicki był największym poetą polskim okresu oświecenia. Urodził się trzeciego lutego 1735 roku w Dubiecku na Sanem. Pochodził z zubożałej rodziny szlacheckiej. Uczył się w szkole jezuickiej w Lwowie, seminarium misjonarzy w Warszawie oraz na uniwersytecie w Rzymie.

Po elekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego stał się jednym z najbliższych współpracowników królewskich. Krasicki był również współwydawcą i twórcą „Monitora”. W 1766 został biskupem warneńskim. Razem z biskupstwem dostał także tytuł książęcy. Po I rozbiorze polski znalazł się na terenie Niemiec, jednak utrzymywał kontakt z polską. Napisał „Myszeidę”, pierwszą polską powieść „Przypadki Mikołaja Doświadczyńskiego”, „Monachomachię”, „Bajki i Przypowieści” oraz „Satyry”. Zmarł w Berlinie w 1801 roku.

Większość dzieł tego wielkiego poety to dzieła moralizatorskie, pokazujące i piętnujące wady społeczeństwa. Przykładem może być „Monochomachia”, w której jest zawarty opis miasta w którym:

„Było trzy karczmy, bram cztery ułomki,
Klasztorów dziewięć i gdzieniegdzie domki”.

Już ten opis pokazuję, że coś w tym mieście jest nie tak. Dalsze opisy pokazują życie w klasztorach. Pokazana jest ogólna rozpusta i głupota mnichów. Utwór opisuje wydarzenia w klasztorach po tym jak przeleciała „wiedźma niezgody” i dominikanie wyzwali karmelitów na dysputę, w której strona przegrana miała ponieść „najwyższą możliwą karę” czyli sławienie swoich pogromców. Gdy już dysputa się rozpoczęła to z powodu braku argumentów obu stron

„Lecą sandały i trepki, i pasy,
Wrzawa powszechna przeraża i głuszy”

Cała „dysputa” się kończy pomyślnie wniesieniem sławnego pucharu pełnego alkoholem i zgodą. „Monochomachia” jak widać jest krytyką zakonów w których misi nie zawsze spełniają to co przyrzekli w ślubach zakonnych. Utwór ten został wydany anonimowo w 1778 roku, ponieważ książę biskup obawiał się krytyki wycelowanej w jego stronę, jednak szybko się domyślono, że napisał ją Krasicki. Nie był to jedyny utwór Krasickiego napisany dla pogardy negatywnych cech społeczeństwa. Takimi utworami były także satyry, a zwłaszcza satyry „Do króla”, „Świat zepsuty”, „Pijaństwo”.

Satyra „Do króla” jest nietypową satyrą, gdyż jest w niej krytykowana postać króla, mimo iż satyry nie są kierowane bezpośrednio do osób lecz piętnują wady społeczne. Jest to jednak pozorne krytykowanie króla, gdyż odnosi się ona do szlachty która przez przytaczanie bezsensownych zarzutów królowi okazuje swoją głupotę, oraz ograniczenie. Sarmaci jako wady króla wymieniają jego pochodzenia, ponieważ Stanisław August był szlachcicem i nie pochodził z królewskiego rodu, oraz to że jest Polakiem, ponieważ ostatni królowie byli obcego pochodzenia. Kolejną „wadą” króla jest jego młody wiek. Ostatnimi zarzutami są łagodność dla poddanych oraz jego wykształcenie. Jak widać te wszystkie argumenty są śmieszne i raczej nie mają nic wspólnego z wadami króla.

Kolejną satyrą krytykującą wady szlachty jest satyra „Pijaństwo”. Jest ona napisana w formie dialogu pomiędzy dwoma szlachcicami. Jeden z szlachciców poprzedniego dnia nadużył alkoholu i męczy go okropny ból głowy. Zaczyna opowiadać jak to się stało że jest w takim stanie.

Opowiada jak poprzedniego dnia wstał ciężko chory ponieważ wcześniej upił się z okazji imienin żony. Mówi o tym jak leczył chorobę alkoholem, oraz jak syto zakrapiany obiad zmienił się w bójkę. Po tym opowiadaniu drugi szlachcic prawi mu wykład o trzeźwości, oraz o tym jak wszystko można robić, ale bez przesady. Po wysłuchaniu tego wszystkiego pierwszy szlachcic stwierdza, że „Napiję się wódki”. Jak widać jest to satyra krytykująca sarmatów za ich rozpustny sposób życia. Krasicki tym utworem stara się wskazać największe wady szlachty oraz trafić do sumienia szlachty i pokazać prawidłowy tryb życia.

Kolejną satyrą krytykującą społeczeństwo jest satyra „Świat zepsuty” pokazuje ona różnice między wspaniałym i szlachetnym życiem przodków oraz obecnym życiem społeczeństwa. Autor usiłuje znaleźć cechy wspólne pomiędzy dawnym prawym i cnotliwym życiem a dniem dzisiejszym. Autor przytacza także przykład Cesarstwa Rzymskiego, które przez anarchie i rozpustę obywateli przestało istnieć. Krasicki porównuje ojczyznę do okrętu w czasie burzy, lecz mimo sztormu ma jeszcze szansę ocaleć, gdy za ratowanie weźmie się cała załoga. Autor kończy stwierdzeniem:

„A choć bezpieczniej opuścić i płynąć,
Podściwiej być w okręcie, ocaleć lub zginąć.”

Jak widać „i śmiech może być nauką”, ponieważ wszystkie utwory pokazują przez przedstawienie zabawnych wydarzeń ważne potrzeby kraju. Krasicki pisząc te utwory chciał wyśmiać negatywne cechy ludzi i wskazać drogę do naprawienia tego stanu.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie
Przeczytaj podobne teksty

Czas czytania: 4 minuty

Teksty kultury