1. Wyjaśnij czym jest spadek.
2. Wyjaśnij pojęcie zachowku.
3. Jakie są terminy w zakresie stwierdzenia nabycia

O zachowku sporo już było, jednak to właśnie ten temat budzi najwięcej wątpliwości i jest najczęściej poruszany w mailach od Czytelników.
Złożyć wniosek w sądzie o stwierdzenie nabycia spadku można zawsze (nawet wiele lat po śmierci spadkodawcy). I sąd w postanowieniu wskaże, kto jest spadkobiercą i w jakim udziale dziedziczy.
Z zachowkiem jest jednak trochę inaczej:
To znaczy teoretycznie pozew o zachowek zawsze można napisać i do sądu wysłać, ale…
Jeśli zrobisz to za późno, pozwany może przed sądem podnosić, iż roszczenie jest przedawnione. A wtedy najprawdopodobniej nie dostaniesz pieniędzy, których domagasz się z tytułu zachowku.
I tu pewnie pojawi się pytanie: ile wynosi okres przedawnienia dla roszczeń o zachowek?
Niektórzy może czytali, iż obecnie roszczenie takie przedawnia się po 5 latach.
(tak: kiedyś termin ten był krótszy i wynosił 3 lata)
I to właściwie dobra odpowiedź. Tylko pozostaje jeszcze pytanie, od jakiej daty liczymy te 5 lat? Wierz mi, to bardzo ważne pytanie.
Jak pewnie już wiesz, dziedziczenie może nastąpić na podstawie testamentu lub na podstawie ustawy.
I tu może będziesz zaskoczony, bo w praktyce okres przedawnienia zachowku może wyglądać trochę inaczej przy dziedziczeniu na podstawie testamentu i przy dziedziczeniu według reguł kodeksowych.
Więc dziś o przedawnieniu, gdy podstawą nabycia spadku jest testament.
Zgodnie z treścią przepisu art. 1007 par. 1 kc:
Roszczenia uprawnionego z tytułu zachowku oraz roszczenia spadkobierców o zmniejszenie zapisów zwykłych i poleceń przedawniają się z upływem lat pięciu od ogłoszenia testamentu.
Ogłoszenie testamentu to inna (późniejsza oczywiście) data niż dzień otwarcia spadku. Co więcej ogłoszenie testamentu może nastąpić wiele miesięcy (lat) po dacie otwarcia spadku…

Ogłoszenie testamentu zostało szczegółowo uregulowane w kodeksie postępowania cywilnego.(tak, będzie o tym osobny wpis). Ogłoszenie testamentu następuje najczęściej w postępowaniu sądowym o stwierdzenie nabycia spadku. Sąd sporządza wtedy protokół otwarcia i ogłoszenia testamentu. Dokonać otwarcia i ogłoszenia testamentu może też notariusz, jeśli spadkobiercy decydują się na przeprowadzenie sprawy spadkowej właśnie w kancelarii notarialnej).
Przedawnienie nie jest sprawą tak oczywistą, jak mogłoby się wydawać po lekturze przepisu.
Przekonasz się o tym czytając jeden z następnych wpisów o przedawnieniu roszczenia o zachowek przy dziedziczeniu ustawowym.
A jeśli masz wątpliwości…
tak: najlepiej skonsultuj się ze specjalistą.
Wnosząc pozew po upływie terminu przedawnienia musisz liczyć się z tym, iż nie tylko nie dostaniesz kwoty, o której zasądzenie wnosisz, ale także zostaniesz obciążony kosztami procesu, w tym kosztami pełnomocnika strony przeciwnej – jeśli strona przeciwna profesjonalnego pełnomocnika ustanowi.