Jednostkowy los wielkich ludzi - przewodni temat poezji Norwida.

Norwid to jeden z najbardziej indywidualnych twórców epoki romantyzmu. Za jego życia większość ludzi go nierozumiała, nie czytywano jego wierszy. Ten dorobek artystyczny doceniono dopiero po jego śmierci. Za prawdziwego geniusza uznano go w okresie Młodej Polski. Ale co było takiego szczególnego w jego twórczosci ? Utwory te nie poruszały wielu tematów typowych dla romantyzmu, nie zawierały nawizań do kultury szlacheckiej. Według Norwida sztuka musi być pełna niedopowiedzeń, przemilczeń i ironii by zmusić czytelnika do refleksji, przemyśleń. Poeta stawia odbiorcę na równi z artyst, zwraca uwagę na osamotnienie i tragizm losu. Jego wiersze opisuj ludzi wybitnych, którzy w przeszłości uchodzili za pojedyncze niezrozumiane osoby. Przewodnim tematem norwidowskiej poezji był jednostkowy los ludzi.

W wierszu Coś ty Atenom zrobił Sokratesie" poeta wymienia wiele sławnych postaci takich jak: Sokrates, Dante, Kolumb, Kociuszko, Napoleon i oczywiście Mickiewicz. Autor zadaje cigle to samo pytanie retoryczne co w tytule, na które nikt już nie potrafi odpowiedzieć. Większość z tych ludzi zginęła z winy drugiego człowieka, ma kilka grobów lub uznanie zdobyła dopiero po śmierci. Sam Norwid przewiduje też, że czeka go taki sam los.

Utwór Do obywatela Johna Browna" nawizuje do osoby amerykańskiego farmera, bohatera walk o wolność osobistą dla Murzynów. Norwid wyraża uznanie dla jego czynów i ironicznie sugeruje, walczcego bojownika o prawa dla innych powieszono w kraju demokracji, ojczyźnie bohaterów Waszyngtona i Kościuszki. Ma on nadzieję, że ofiara Browna nie pójdzie na marne i wywoła odzew innych. Twierdzi jednak, że pieśń jest skuteczniejsza w tej walce i dlatego też napisał ten wiersz bo nie chciał zaprzepaścić wspomnianego wysiłku.

Dzieło Fortepian Szopena " przedstawia genialność kompozytora i jego sztuki. Norwid był zachwycony jego genialną twórczoscią bo widział w niej Ojczyznę. Wyraża ubolewanie nad tym, że w Polsce ta sztuka została zbezczeszczona przez niedocenienie. Ideał sięgnął bruku" było tak dosłownie i w przenośni, gdyż fortepian Chopina został wyrzucony przez okno na ulicę.

Wiersz Bema pamięci żałobny rapsod " poświecony został bohaterowi trzech narodów - Polski, Węgier i Turcji, uczestnikowi powstania listopadowego i Wiosny Ludów - Józefowi Bemowi. Norwid opisuje pogrzeb wielkiego rycerza i żal z powodu jego odejcia. Ceremonia jest bardzo uroczysta, zmarłemu towarzyszą: miecz otoczony wawrzynem, koń i sokół, a także proporce, trąby, płaczki, bijcy w tarcze lub topory chłopcy i pachołkowie. Korowód uczestników pogrzebu jest symbolem stałej, bezustannej walki. Wybór postaci Bema ma być nie tylko dowodem uznania dla niego, ale także podaniem nowego przykładu i wzorca do naladowania w walce prowadzcej do zwycięstwa.

Z powyższych utworów wyraźnie wynika, że twórczoć Norwida nie poruszała wielu charakterystycznych dla romantyzmu tematów. Brak było uwielbienia dla kobiet, a nawet w wierszu Klaskajc majc obrzękłe prawice" pojawiły się słowa krytyki skierowane pod ich adresem. Za to w utworach tych pojawiaj się pojedyncze, wybitne osobistości. Poeta twierdzi, że genialne jednostki, które wyprzedzają swój czas, mogą zostać zrozumiane dopiero przez potomnych. To twierdzenie możemy przenieść również na osobę samego Norwida, z którym była podobna sytuacja i został dopiero doceniony po śmierci. Poezja jego wymagała wysokiego intelektualnego wkładu od odbiorcy, a takich czytelników w owych czasach było bardzo mało. Ludzie są jednak coraz mdrzejsi i dopiero kilkadziesiąt lat po śmierci artysty dorośli" do jego utworów.