profil

Przedstaw Jana Andrzeja Morsztyna jako polskiego poetę - marinistę.

poleca 85% 158 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

Marinizm - od nazwiska wybitnego przedstawiciela tego stylu, włoskiego poety Giambatisty Marino, który stał się twórcą nowego kierunku w literaturze europejskiej i głosicielem nowej epoki.

Uważał, że:
?...celem poety jest wzbudzać zdumienie,
Przemawiać wybornie, a nie jak gbur jaki...?

Jego zdaniem poezja ma zdolność oddziaływania na pięć zmysłów. Tematem poetyckich dociekań winno zatem być to wszystko, co człowiek może odbierać zmysłami. Miał wielu naśladowców w całej Europie, w Polsce do najwybitniejszych marinistów zaliczamy Jana Andrzeja Morsztyna, starannie wykształconego i inteligentnego dworaka Marii Ludwiki ? żony Władysława IV.

Twórczość Morsztyna miała charakter elitarny i dworski. Poeta nie ogłaszał drukiem swoich utworów, tworzył dla własnej przyjemności i bliskich przyjaciół, a wiersze służyć miały dworskiej rozrywce.

Spod pióra utalentowanego twórcy wychodziły utwory salonowe, finezyjne, błyskotliwe; treść lekka i piękna, forma misterna. Przeważają erotyki, ukazujące dworskie zaloty, flirty, oddające obyczajowość ówczesnego dworu królewskiego, na którym panowały swobodne obyczaje towarzyskie, tolerowane przez Marię Ludwikę.

Wiersze utrzymane były w literackiej konwencji europejskiego baroku i dorównywały urokiem włoskiemu mistrzowi, którego zresztą wiersze Morsztyn tłumaczył.

W rękopisach ocalały dwa zbiorki: ?Lutnia? i ?Kanikuła albo Psia Gwiazda?. Znane wiersze: sonet ?Do trupa? ? oparty na szokującym koncepcie porównania zakochanego z nieboszczykiem, "Niestatek II" - finezyjne studium kobiecej powagi.

Czytając teksty Morsztyna, warto zwrócić uwagę na perfidny epigramat ?Na Tomka? ukazujący bezwzględność i przebiegłość zalotnika. Wiersz ten wyróżnia się lapidarnością i niecodziennym u Morsztyna potocznym słownictwem.

W zakresie wersyfikacji posługiwał się poeta sylabowcem o kunsztownych rymach żeńskich, wprowadzał bogactwo zwrotek i układów rymów.
Wymagający wobec swojej poezji, elegancki, dążący do precyzji w ramach obowiązującej konwencji - jest Morsztyn niewątpliwie najciekawszym polskim marinistą.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 1 minuta