Nawiązywanie stosunków dyplomatycznych

Nawiązanie stosunków dyplomatycznych następuje zazwyczaj na podstawie pisemnego porozumienia zainteresowanych stron. W porozumieniu tym zawarty jest przeważnie termin, jak i szczebel misji dyplomatycznej (ambasada, poselstwo, przedstawicielstwo polityczne). Zwłaszcza po II w św wzrosła radykalnie liczba nawiązywanych stosunków dyplomatycznych przez różne państwa. Ma to oczywiście związek z dużą liczbą nowych państw, które dla umocnienia swojej państwowości chętnie nawiązywały stosunki z praktycznie wszystkimi państwami świata, nie zawsze będąc w stanie wysłać tam swą stałą misję. Państwo samo określało sposób realizacji prawa legacji , przy czym może się ono ograniczyć jedynie do aktu nawiązania stosunków dyplomatycznych bez ustanowienia swej stałej misji w państwie przyjmującym, wysyłając w razie konieczności specjalną misję dypl lub też akredytując szefa misji, mającego swoją stałą siedzibę w innym państwie, jeśli państwo to wyraźnie się temu sprzeciwi.
Praktyka akredytowania jednego szefa misji w kilku państwach rozprzestrzenia się szczególnie po II w św, w związku z pojawieniem się dużej liczby nowych państw, z których pewne, mniejsze, nie są w stanie ze względów finansowych utrzymywać misji w każdym państwie, z którym nawiązały stosunki. W państwie, w którym szef misji nie ma stałej siedziby, państwo wysyłające może ustanowić misję dyplomatyczną kierowaną przez charge d?affaires. Dwa lub więcej państw mogą akredytować tę samą osobę jako szefa misji w innym państwie, jeśli nie sprzeciwia się temu państwo przyjmujące.
Nawiązanie stosunków dyplomatycznych daje podstawę polityczną i prawną do bezpośredniego komunikowania się miedzy 2 państwami, bez pośrednictwa państw trzecich, w tym sprawowanie bezpośredniej opieki nad swymi obywatelami oraz realizacji innych funkcji określonych przez prawo mnar. Stanowi tez podstawę do ustanowienia w tym celu w państwach misji dyplomatycznych i urzędów konsularnych lub realizacji funkcji dyplomatycznych i konsularnych nawet bez ustanawiania w sensie fizycznym tych misji i urzędów.

Sprawa uznania a stosunki dyplomatyczne
Nawiązanie ich jest zawsze równoznaczne z uznaniem państwa lub rządku, natomiast uznanie państwa lub rządu nie zawsze musi isc w parze z nawiązaniem lub wznowieniem stosunków dyplomatycznych, które ustanawiane są na podstawie specjalnego porozumienia stron. W praktyce czasami uznanie nie jest równoznaczne z nawiązaniem stosunków!
Podstawą prawnomiędzynarodową do nawiązania lub utrzymywania stosunków dypl jest uznanie państwa i rządu przez drugie państwo. Następuje w formie specjalnego aktu (notyfikacji) stwierdzającego fakt takiego uznania lub w sposób dorozumiany, na podstawie faktów konkludentnych.
Szczególnie ostatnio państwa zdając sobie sprawę z komplikacji związanych z uznaniem niekiedy często zmieniających się rządów odchodzą od zasady każdorazowego uznania nowych rządów. W tej sytuacji kontynuowanie stosunków jest formą milczącego uznania ? wtedy państwa nie publikują ani nie przekazują formalnych deklaracji o uznaniu danego rządu. Formalne cofnięcie uznania rządu ze strony państwa wysyłającego jest równe zerwaniu stosunków dyplomatycznych. Wspólne uczestnictwo w organizacji mnar, konferencji lub umowie wielostronnej nie daje podstaw do domniemywania uznania!
Stosunki dyplomatyczne mogą być nawiązane między państwami uznającymi się de iure, jednak praktyka pokazuje, że uznanie de facto również owocuje przyznaniem pełnego statusu dyplomatycznego. Podział uznania na de iure i de facto ma charakter polityczny, i wykorzystywany jest dla uzasadnienia odmowy nawiązania stosunków dyplomatycznych i konsularnych.
Uznawanie rządów emigracyjnych i utrzymywanie z nimi stosunków dyplomatycznych stwarza liczne kłopoty i kontrowersje, a nawet konflikty. Wówczas rząd sprawujący legalnie faktyczną władzę w kraju niepodległym i cieszący się uznaniem choćby niewielkiej grupy państw ma prawo domagać się przy nawiązywaniu stosunków dyplomatycznych cofnięcia uznania dla rządu emigracyjnego, a przede wszystkim zerwania z nim stosunków dyplomatycznych. Jeszcze gorzej to wygląda w przypadku wojny domowej, gdy w państwie zaczynają działać 2 rządy i gdy oba chcą reprezentować państwo, a jeden z nich znajduje się ?na wygnaniu?.
W sytuacji radykalnych zmian rewolucyjnych państwo przyjmujące może domagać się zmiany na stanowisku szefa misji dyplomatycznej lub nowych listów uwierzytelniających, a państwo wysyłające, które odmawia uznania nowych władz i zmian musi swoją misję wycofać.
Według praktyki amerykańskiej (Konwencja Hawańska z 1928) zmiana głowy państwa ani rządu lub reżimu politycznego nie kładzie kresu misji przedstawicielstwa dyplomatycznego w tym państwie, co oczywiście nie zawsze jest przestrzegane.
Zerwanie lub zawieszenie stosunków dyplomatycznych nie oznacza cofnięcia uznania dla danego państwa a jedynie dla rządu. Uznanie obcego rządu i wymiana z nim przedstawicieli dyplomatycznych nie oznacza aprobaty dla form, ideologii lub polityki danego rządu.