Arsenał Stargardzki.

Historia tego średniowiecznego obiektu nie jest dokładnie znana, gdyż nie zachowały się żadne dokumenty z czasów budowy. Okres powstania budynku – XV w. –określa się na podstawie przesłanek wynikających z rozwoju umocnień fortyfikacyjnych miasta oraz na podstawie analizy form architektonicznych.
Arsenał, usytuowany w południowo-wschodniej części miasta w bezpośrednim sąsiedztwie dawnego dziedzińca miejskiego i murów miejskich, przy odnodze rzeki Iny, wchodził w skład fortyfikacyjnego systemu średniowiecznego Stargardu, pełniąc funkcję magazynu broni i miejsca, w którym produkowano i naprawiano. Powstanie budowli tego typu wiązało się z rozwojem techniki walki,unowocześnienia broni oraz zwiększenia jej ilości i rodzaju.
Do wzniesienia Arsenału doszło najprawdopodobniej w końcu XV wieku, w okresie modernizacji umocnień obronnych. W wiekach późniejszych ulegał on wielokrotnym przemianom. W XIX wieku zaadoptowano go na więzienie kryminalne. W wyniku przebudów, a także zniszczeń w okresie II wojny światowej, ze średniowiecznej struktury budynku po 1945 roku pozostały jedynie mury obwodowe bez podziałów wnętrz, stropów i dachu. W 1974 roku rozpoczęto prace przy odbudowie zabytku, przeznaczając go na potrzeby Archiwum Miejskiego. Prace ukończono w 1977 roku.
Arsenał założony na planie prostokąta o wymiarach 12,32m X 16,52m, jest budowlą piętrową, prostą, przykrytą obecnie dwuspadowym dachem. Zbudowany jest z cegły o nieregularnym układzie wielowozówkowym. Elewację podzielono rytmem nieregularnie rozstawionych, niewielkich okienek. Wnętrze podzielone jest na dwie kondygnacje. Wprowadzono drewniany strop. Przyziemie z dwoma wejściami no osiach ścian krótszych, pozostawiono bez okien.
Pierwsze piętro oświetlono za pomocą sześciu okien zamkniętych łukami półkolistymi. Komunikację między piętrami zapewnia murowana klatka schodowa w południowo-wschodnim narożniku budynku.
Najwcześniejsze znane przykłady tego typu budowli pochodzące z drugiej połowy XV wieku, znajdują się we Wrocławiu, Lwowie i Malborku. Arsenał Stargardzki w pierwszej fazie budowy w pełni odpowiadał wymogom funkcji. Przyziemie służyło za magazyn lekkiego i ciężkiego sprzętu, natomiast oświetlone piętro było miejscem, gdzie wytwarzano lub naprawiano broń.
Druga faza budowy Arsenału była raczej jego przebudową. Całkowicie zmieniono układ przestrzenny wnętrza na jednokondygnacyjny. Utworzono dwunawowy, trójprzęsłowy układ, a każde z przęseł przesklepiono sklepieniem krzyżowo-żebrowym. Według zachowanych rysunków wnętrze budynku obiegała galeria z drewnianą balustradą, której belki konstrukcyjne osadzono w otworach po pierwotnych zakotwieniach belek stropowych. Z dwóch istniejących otworów wejściowych zamurowano wejście północne, a także południowe, w którym zaprojektowano nowe drzwi zamknięte odcinkowo. Budowlę pokryto dachem czterospadowym z dwoma lukarnami. W literaturze przedmiotu tę przebudowę datuje się na XVI wiek z uwagi na zastosowanie sklepienia krzyżowo-żebrowego. Przebudowę rozpoczęto najprawdopodobniej po pożarze miasta w 1635 roku. Nastąpiła wówczas zmiana funkcji, o czym świadczy forma, jaka uzyskał budynek. Możliwe, że była to siedziba giełdy.
W XIX wieku dawny budynek Arsenału został ponownie przebudowany z generalną zmianą układu wnętrz, a także jego funkcji. Jak już wcześniej zostało wspomniane, budowle zaadoptowano na więzienie. Wrócono do układu dwukondygnacyjnego z pomieszczeniami ułożonymi w dwutrakcie po obu stronach sieni. Zmieniono układ wejść i okien.
W czasie I wojny światowej budynek uległ zniszczeniu, spalił się dach i stropy. Podjęte w 1936 roku prace zabezpieczające i badawcze przerwała wojna w czasie której zniszczeniu uległy resztki układu wnętrz. Pozostały tylko ściany obwodowe i jeden sześcioboczny filar.
W 1974 roku PP Pracownie Konserwacji Zabytków przystąpiły do odbudowy i adaptacji obiektu na siedzibę Archiwum Miejskiego. Projekt restauracji i przystosowania budynku do nowych funkcji wykonał w 1972 roku inż. arch. W. Jankiewicz z PP PKZ Szczecin. W projekcie przewidziano odbudowę i rekonstrukcję wszystkich elewacji pierwotnego Arsenału z zachowaniem średniowiecznej artykulacji ścian obwodowych. Projekt zrealizowano w latach 1974-1977, odtwarzając średniowieczny układ okien i wejść, zachowując we wnętrzu ukształtowanie ścian obwodowych w postaci półkolistych wnęk, klatki schodowej itp. Pozostawiono tez ślady po pierwotnych oporach sklepień. We wnętrzu wprowadzono nowy układ dwukondygnacyjny z klatka schodową na osi wejścia głównego. Zaprojektowano i wykonano też nowy dwuspadowy dach z lukarnami doświetlającymi użytkowe poddasze oraz dwa schodkowe szczyty, których formy maja nawiązywać do charakteru średniowiecznej bryły budowli.