profil

Fauna Karkonoszy

poleca 85% 358 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

Wielowiekowa działalność ludzi w Karkonoszach przyczyniła się do wyginięcia wielu zwierząt, zwłaszcza drapieżnych ssaków i ptaków. Ostatniego niedźwiedzia zastrzelono w 1802 roku pod Śnieżką w Obfitym Dole. Rysie wytępiono w XVIII wieku, żbiki przy końcu XIX wieku, wilki, orły i puchacze w XX wieku. Wycięcie buczyn i dębów spowodowało zniknięcie owadów związanych z tymi drzewami jak nadobnica alpejska, kozioróg bukowiec, kozioróg dębosz i jelonek rogacz, jedne z największych i najoryginalniejszych okazów chrząszczy z rodziny kózkowatych i jelonkowatych. Do ich wyginięcia przyczynili się zbieracze masowo wyłapujący te rzadkie okazy. Podobnie wytępiono niepylaka apollo, formę śląską- najpiękniejszego z dużych motyli dziennych.
Przez wzrastające zanieczyszczenie wód coraz mniej jest pstrągów, salamander i traszek.Od kilkunastu lat brak wzmianki o występowaniu skójki perłorodnej, mimo że w latach 60-tych przy współpracy z CSRS przeprowadzono próbę restytucji tego slodkowodnego małża. Tych zwierząt już nie ujrzymy w parku i tylko od naszych wspólnych wysiłków będzie zależeć, czy lista ta będzie się wydłużać czy skracać. O ile niecelowe jest restytuowanie niedźwiedzia, wilka czy rysia, ze względu na znaczny ruch turystyczny, to pozostałe gatunki winny znaleźć się na powrót nie tylko w Karkonoszach, ale także w Sudetach. Z grupy zwirząt niższych (bezkręgowców) w Karkonoszach występują miedzy innymi rzadkie alpejskie motyle: Gnophos operaria, Psodos quadrifaria sudetica, Stigmella woolhophiella, błokówka Rhysaspis rugosus, ślimak poczwarówka północna oraz reliktowy wirek Otomesostoma auditivum żyjący w Wielkim Stawie. Inne okazy to ważka międziopierś - żyje tylko na torfowiskach Równi pod śnieżką, pająk Tetrilus mocrophthalmus na górze Chojnik, czy trzy gatunki relktowych ślimaków w Śnierznych Kotłach. Bardzo liczne reprezentowana jest grupa owadów z rzędu chrząszczy: Na liściach lepiężnika żyje największy krajowy ryjkowiec Liparus glabrirostris lśniąco czarny z żółtymi plamkami, długości ok 1,5 mm. Z tej samej rodziny występują różne gatunki kluków na malinach i innych roślinach zielonych. Bogata w gatunki jest rodzina biedronek i stonek. Nielicznie występują próchnojady, żywiące się próchnem drzew, prawie wytępione w lasach zagospodarowanych.
Z drzewami iglasymi jest zwązana grupa szkodników wtórnych, żyjących pod korą i w drewnie różnej wilkości od 1 do 3-4 mm długości. Najgroźniejszym szkodnikiem świerszczyn jest kornik drukarz (4mm) wyporwadza do 3 pokolen w roku, a z jednego pnia możę wyleciec 10tys mlodeych chrzaszczy. Gdy konczy sie dla niego pozywienie w postaci starych pni (grzyb i wiatr) przechodzi on na zdrowe sztuki w ten sposób nszczy wielkie połacie lądu. Największy spośród polskich korników ma 9 mm, i atakuje ten sam gatunek drzew co jego mniejszy kuzyl, lecz jego liczebność jest niewielka spowdu łatwości wysiągnięcia jego larw z kory przez dzięcioły. Różne gatunki korników można rozpoznać co ciekawe po śladach jego żerownia niż po samych okazach. Znmiany śrdowiska naturalnego powodują nioczekiwane powiązania mięzy organizmami wyniszczającymi drzewa. Np. zespół grzyba tzw. Holenderskiej choroby wiązów i ogłudków. Ogłudki ( to takie korniki) przenoszą zarodniki grzyba na drzewo, który to osłabia je, a wtedy w korze osłabionego drzewa kornik moze zalozyc jeja. A lerwy ogludka w oslabionym drzewie przerywaja komunkacje (wytlumaczyc) miedzy korona a korzeniem, co powoduje smierc drzewa. Takich przykladów jest mnóstwo, np. niszczący drewno grzyb dostajacy do srodka drzewa poprzez korytarze korników. Zanieczyszcze srodowiska w tym przypadku wplywa na lepsze rozwijanie sie niektórych szkodników poprzez, np. nadmierna umieralność drapieżników. Lub ogólne osłąbienie drzew.
Ksylofago to owady, które znajdują warunki do normalnego rozmowju na terenach parków narodowych, gdzie są duże połacie terenów gdzie człowiek nie ingeruje ,czyli np. nie wywozi obumarłych drzew na których żerują. Owady te określone przez człowieka jako szkodniki jednak pełnią ważną rolę w ekosystemie i w obiego materii, A często są także pożwywieniem dla ptaków lub nawet gryzoni, lisów lub nawet dzików. Mrówki - małe i olbrzymy do 1cm dlugosci, sa pożyteczne i szkodliwe. Jedne zabijaja owady ktore niszcza las, a drugie same oslabiaja drzewa, przez robienie w nich gniazd. Mrowka Gmachowka lesna, buduje wielometrowej wysokosci korytarze i komory w pniach drzew przerabiajac ten surowiaec w podobny sposob, jak robia to osy i trzmiele. W cieple i sloneczne dni w lesnych lukach "stoja" w powietrzu blyszczace żółto-czarne "muchy" - bzygi, wspaniali lotnicy ktorzy opanowali lot stojacy i blyskawiczne zmiany polozenia lotem skosnym w kazdym kierunku. Licznie wystapuja trzmiele, zawsze zaaferowane i szukajace kwiatkow. Grupa owadow najlatwiej rzuca sie w oczy, znacznie mniej dostrzegalni sa przedstawiciele fauny Karkonoszy np. jaszczurki, gryzonie, zwierzyna płowa (sarny, jelenie), dziki, lisy, kuny, borsuki czy muflony. Te ostatnie zostaly sprowadzone z poludnia Europy i szybko sie zaaklimatyzowao. Osobna grupa zwierzat to ptaki. Wszedobylskie sikorki i powazne dziecioly najczesciej rzucaja sie w oczy. Mniej widoczne sa krzyżodzioby, orzechowki, zimorodki - klejnoty potokowi pluszcze. W gorze majestatycznie kraza myszolowy, niekiedy pzelec i orzel bielik. Z typowo gorskich ptakow wystepuje plochacz halny i drozd obrozny. Duzy ruch turystyczny ploszy wieksze ptaki, ktore sa coraz rzadsze.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie
Opracowania powiązane z tekstem

Czas czytania: 4 minuty