Twórczość C.K Norwida, a dokonania dwóch wieszczów - polemika, czy kontynuacja.

Cyprian Kamil Norwid jest przedstawicielem drugiego pokolenia romantyków, który w swojej twórczości ukazywał zalety i wady epoki. Najpłodniejszy okres twórczości artysty to lata 1847-1883. W tym czasie w Polsce powoli kończył się romantyzm i zaczynał pozytywizm, a wielcy romantycy kończyli kariery (Mickiewicz umiera w 1855, a Słowacki w 1849). A zatem czy twórczość Norwida można nazwać kontynuacją dzieł wieszczów romantycznych czy zaczął on wybiegać w nowe czasy i polemizował z nimi?

Najpierw przedstawię argumenty, które przemawiają za tym ze Norwid, podobnie jak Mickiewicz i Słowacki był romantykiem i kontynuował ich dzieła.
Romantyzm to nurt literacki, który ogarnął niemal wszystkie kraje Europejskie w XIX wieku. Dla Polski był to okres zaborów, dlatego pisarze i poeci podtrzymywali świadomość narodową oraz nawoływali do walki o wolność. Z tego powodu wszyscy trzej poeci- Mickiewicz, Słowacki oraz Norwid, stworzyli w swoich utworach bohaterów narodowych- ludzi, którzy potrafili oddać życie za ojczyznę, poświęcając nawet najbliższe osoby.
Przykład patrioty, który walczy za swoją ojczyznę opisuje Juliusz Słowacki w utworze ?Kordian?. Tytułowy bohater pod wpływem głębokich przeżyć wewnętrznych podejmuje samotną walkę w obronie ojczyzny. Postanawia on dokonać zamachu na cara rosyjskiego. Jednak jego słabość charakteru i strach przeszkadzają mu w tym i doprowadzają do aresztowania i w konsekwencji kary śmierci.
Do podobnej walki o niepodległość nawołuje Mickiewicz w ?Konradzie Wallenrodzie?. Utwór ten opisuje wojnę Litwinów z Prusami w średniowieczu. Konrad naraził swój honor i godność rycerską, czyli to, co w średniowieczu było najważniejsze, dla ratowania Litwy. I w dodatku nie został za to w żaden sposób doceniony, nikt o tym nie wiedział. Jest to przykład, że walkę o ojczyznę powinno się prowadzić nie dla własnej sławy, lecz tylko i wyłącznie z miłości do niej.
Podobną rolę poezji dostrzega Cyprian Kamil Norwid, który uważał, że poeci mają przed sobą niezwykle trudne zadanie - winni chronić tradycje narodowe, wyrażać ducha swoich czasów, wskazywać kierunki działania, uczuć, co dobre i piękne. Jego wiersze opisują więc tradycje narodowe oraz bohaterów, na których mieli się wzorować jemu współcześni. Mają one za cel dawać przykład postępowania oraz wzorce, na jakich powinno się opierać. Przykładem może być ?Bema pamięci żałobny rapsod?, który stanowi hołd poległemu generałowi. Opisując jego pogrzeb, Norwid podaje przykład ludziom, że śmierć dla ojczyzny powinna być dla nas dumą.
Ważnym motywem poetów romantycznych był fakt ich wygnania z ziemi ojczystej. Od tego zaczyna swoje rozważania Słowacki w "Grobie Agamemnona", stawiając siebie w szeregu niewolników, tułających się bez celu po świecie. W hymnie "Smutno mi Boże" ukazuje jak bardzo jest samotny i rozgoryczony, jako artysta bez sławy, otoczony ludźmi, lecz obcymi, zajętymi własnymi sprawami podczas gdy poeta nie ma nawet gdzie się schronić, gdy pisanie prawdy zamknęło mu granice ojcowizny.
Adam Mickiewicz swoją wielką tęsknotę za ojczyzną ukazuje w ?Inwokacji? z ?Pana Tadeusza?.Podmiot liryczny w Inwokacji jest Litwinem z pochodzenia i wielkim patriotą, gdyż kocha i tęskni za ojczyzną. Wierzy w moc Matki Boskiej i w jej opiekę, ma nadzieję powrotu do ojczyzny pragnąc jej wolności utożsamia się z grupą wszystkich emigrantów.
Dzieło Cypriana Kamila Norwida ,,Moja piosnka (II)? powstało podczas pobytu autora w Nowym Jorku, gdzie cierpiał głód i nędze, zarabiając dorywczo rysowaniem, malowaniem i pracą fizyczną. Warunki te sprzyjały pogłębiającej się tęsknocie za krajem i otoczeniem polskim, co podkreślone jest w każdej strofie wiersza, stałym refrenem: ?Tęskno mi, Panie?!?.

Kolejno przedstawię argumenty, które wskazują że Norwid w odróżnieniu od Słowackiego i Mickiewicza nie był romantykiem- polemizował z nimi.
W literaturze romantyzmu możemy odnaleźć wiele charakterystycznych motywów, jakimi kierowali się artyści pisząc swoje dzieła. Jednym z przykładów może być wizja poety ? pielgrzyma albo poruszanie przez nich problemów swojej epoki. Norwid w swych utworach porusza częściej motyw roli poezji niż poety, uświadamia odbiorcy, że poezja jest zdolna walczyć z ?bronią? i nawet wygrać, a wroga pokona swoimi dziełami. Według poety poezja powinna nawoływać do walki.
Inaczej u Julisza Słowackiego, który porusza role samego poety jako nauczyciela. Wiersz ?Testament mój? zawiera fragmenty mówiące o tym, ze widzi siebie jako sternika. Sugeruje to czytelnikom, ze utożsamia siebie z przewodnikiem, ze chce ich prowadzić i ?pokazywać drogę?. Nawet w wierszu ?Grób Agamemnona? znaleźć można krotki fragment, który mówi, ze on sam chciałby przymusić słuchacza do łez lub złości. Można, zatem śmiało stwierdzić, ze według J. Słowackiego poeta powinien umieć przekazywać uczucia.
Cyprian Kamil Norwid w utworze ? Klaskaniem mając obrzękłe prawice? wyraził swój stosunek do wieszczów, który zamknięty jest w krótkim i stwierdzeniu: "Nie wziąłem od was nic, o! wielkoludy, (...)Samotny wszedłem i sam błądzę dalej". To wiersz, w którym deklaruje wybór swojej drogi twórczej. Poeta postanawia nie naśladować poprzedników, chociaż ma świadomość, że będzie się stykał z reliktami "uwielbionej" przeszłości.
Wiersz Norwida "Testament mój", który jest streszczeniem obfitej historii życia poety, niedocenionego przez współczesnych, odrzuconego przez reakcyjną ciągle krytykę. Rozumie jednak doskonale tę prawidłowość i pozwala mu to bez cienia ironii zaapelować do światłych Polaków o rozumne pokierowanie losami Ojczyzny.
Poeta w swoich dziełach w odróżnieniu od Słowackiego i Mickiewicza potępia ?śliczności? w poezji - efekty tylko malarskie, tylko literackie i często estetyczne. Norwid dba o wartość słowa - nie ma słów zbędnych, wielosłowia czy licznych określeń.

Podsumowując-Norwid tworzył w epoce romantyzmu, ale nie był typowym romantykiem. Przeciwstawiał się poglądom, że sztuka rodzi się z natchnienia dla niego była ona rezultatem ciężkiej i żmudnej pracy artysty, uważa, że sztuka powinna być użyteczna. Norwid nie tworzył swoich wierszy w taki sposób , w jaki robili to jego wielcy poprzednicy, Mickiewicz i Słowacki. Mimo to poeta miał świadomość, że poprzez życie w konkretnym czasie historycznym tworzy na tej samej podstawie, co oni. Kształtowały ich podobne autorytety, wydarzenia historyczne i kulturalne. Norwid jednak, jako młodszy przedstawiciel literatury polskiej romantyzmu, miał możliwość spojrzenia z pewnym dystansem na dokonania wielkich poetów, którzy go nie rozumieli ponieważ jego nowatorstwo przerosło ich, a sam Norwid zaliczany jest do tych, którzy przerośli swoją epokę.