Państwo przemiany – ruchy narodowe, zjednoczeniowe i niepodległościowe

WŁOCHY
- ruch zjednoczeniowy połączony był z walką o zrzucenie monarchii Habsburskiej;
- 1831 r. Giuseppe Mazzini stworzył tajną organizację Młode Włochy; jej działalność nie przyniosła zjednoczenia Włoch;
- 1861 r. – zjednoczenie Włoch; 1866 r. odzyskano Wenecję, a w 1870 r. przyłączono do Królestwa Włoskiego Rzym i większość terytorium Państwa Kościelnego; w 1871 roku przeniesiono do Rzymu stolicę;

NIEMCY
- oddolny, liberalny ruch narodowy, dążący do zjednoczenia państw niemieckich i demokratyzacji życia;
- w okresie Wiosny Ludów zwołano we Frankfurcie nad Menem Zgromadzenie Narodowe; Parlament Frankfurcki chciał powierzyć koronę Fryderykowi Wilhelmowi IV, który jej nie przyjął;
- równolegle do zjednoczenia państw niemieckich pod swoimi rządami dążyły Prusy;
- 1834 r. – utworzenie Związku Celnego, dzięki któremu udało się zjednoczenie ekonomiczne Niemiec;
- od 1862 roku rządy Ottona von Bismarcka – premiera Prus; dążył do rozwiązania Związku niemieckiego i wyeliminowania Austrii rywalizacji wśród państw niemieckojęzycznych i ich zjednoczenia pod przewodnictwem Prus;
- Liczne wojny z sąsiadami i poszerzanie granic; w 1866 r. Prusy wygrały wojnę z Austrią – wiązek Niemiecki przestał istnieć; w 1867 r. powstał Związek Północnoniemiecki; w styczniu 1871 roku proklamowano Cesarstwo Niemieckie, na którego czele stanął Wilhelm I;

CESARSTWO AUSTRIACKIE
- Wiosna Ludów spowodowała pragnienie wszystkich narodów zamieszkujących Cesarstwo Austriackie utworzenia niepodległych państw narodowych;
- polityka madziaryzacji Węgrów wobec Słowian Południowych i Rumunów;
- w 1848 roku wybuchły powstania narodowe na Węgrzech, w Czechach, we Włoszech i w Polsce;
- w 1849 roku Węgrzy ogłosili niepodległość Węgier, jednak wojska rosyjskie pomogły Austriakom stłumić powstanie;

IRLANDIA
- od czasu podbicia przez Anglię w XII wieku narastały w Irlandii konflikty religijne i etniczne, a w połowie XVII wieku narodził się dodatkowo konflikt społeczno-ekonomiczny;
- nastąpiły dwa zjawiska: emigracja Irlandczyków do Stanów Zjednoczonych, powstał także ruch narodowościowy Irlandczyków;
- pod koniec XVII wieku wybuchło powstanie narodowe, szybko stłumione przez Wielką Brytanię; Irlandię włączono do W. Brytanii na zasadzie unii realnej; to nasiliło znacznie ruchy narodowościowe; stawiano żądania przyznania autonomii Irlandii, równouprawnienia katolików i rozwiązania unii irlandzko-angielskiej;
- w połowie XIX wieku na skutek klęski głodu i masowej emigracji Irlandczyków do USA opór przeciwko Anglii zaczął przybierać ostrzejsze formy; powstawały tajne organizacje zbrojne prowadzące walki zbrojne i dopuszczające się terroru;

BAŁKANY
- region w którym krzyżowały się wpływy Rosji i Austrii; Wielka Brytania i Francja starały się nie dopuścić do ekspansji Rosji; ruchy narodowe często to wykorzystywały i wymykały się spod kontroli;
- pierwsza rewolucja niepodległościowa zakończona sukcesem miała miejsce w Grecji; w 1821 roku wybuchło tam powstanie narodowe, poparte przez europejską i amerykańską opinię publiczną; europejskie mocarstwa były mu jednak przeciwne;
- gdy w 1827 roku Rosja chciała podporządkować sobie Grecję mocarstwa zachodnie poparły powstanie i w 1830 roku ogłosiły Grecję niepodległą;
- wojna mocarstw europejskich z Turcją spowodowała w 1830 r. przyłączenie części terytorium Imperium Osmańskiego na rzecz Rumunii;
- Rumunia stała się rosyjskim protektoratem; próba podporządkowania Bułgarii skończyła się dla Rosji interwencją Wielkiej Brytanii i Francji; w 1878 roku na kongresie w Berlinie niepodległość uzyskały Bułgaria, Serbia, Czarnogóra i Rumunia;
- ustalone wówczas granice spotęgowały konflikty etniczne, religijne i kulturowe na tym obszarze;

BELGIA
- część Królestwa Niderlandów; jedna z pierwszych rewolucji narodowościowych w Europie;
- w lipcu 1830 roku wybuchły zamieszki spowodowane niezadowoleniem holenderskiej dominacji;
- początkowo Belgowie domagali się autonomii, ale po użyciu wobec nich siły zażądali pełnej niepodległości;
- państwa Świętego Przymierza chciały zainterweniować zbrojnie w Belgii; żądania belgijskie poparły mocarstwa zachodnie;
- w 1831 roku w Londynie ustalono zasady utworzenia niepodległej Belgii jako neutralnej monarchii konstytucyjnej;