Wychowanie zdrowotne.

Wychowanie zdrowotne

„Mens sana in corpore sano – zdrowy duch w zdrowym ciele”
Juwenalis ok.60 r. – po 127
rzymski poeta, satyr


Czynniki wpływające na zagrożenie zdrowia:
- niewłaściwe odżywianie (mało warzyw i owoców, tłusto, słodko) – przyczyna – tradycja, brak funduszy,
- brak ruchu – przyczyna: tradycje, mentalność ludzi
- nałogi – przyczyna: tradycja, problemy,
- zanieczyszczenia powietrza,
- stres (długotrwały, przewlekły jest czynnikiem zagrażającym zdrowiu, jest również przyczyną popadania w nałogi),
- niska świadomość, jeśli chodzi o stan zdrowia, nie wiemy jak o nie dbać, co mu szkodzi, nie robimy badań profilaktycznych,

Wychowanie zdrowotne to wychowanie, które ma prowadzić do kształtowanie pozytywnych postaw do własnego zdrowia i pozytywnych postaw, co do zdrowia innych ludzi. Chodzi tu o ukształtowanie postaw pro zdrowotnych.
Wychowanie pro zdrowotne powinno być realizowane przede wszystkim w rodzinie, szkole oraz innych instytucjach opiekuńczo – wychowawczych. Szczególną rolę odgrywają tu placówki zdrowia, które powinny współpracować z innymi placówkami.

Zdrowie to:
1) brak choroby
2) rozpatrywane jest w 3 aspektach (płaszczyznach):
• płaszczyzna fizyczna – zdrowie fizyczne lub somatyczne i odnosi się do organizmu ludzkiego, na który wpływają pewne czynniki przyrodnicze jak i higieniczne,
• na drugiej płaszczyźnie – mówimy o zdrowiu psychicznym. Mówi się, że człowiek pod względem psychicznym jest zdrowy, kiedy występuje integracja osobowości zarówno w sensie strukturalnym jak i funkcjonalnym. To oznacza stan wewnętrznej harmonii,
• płaszczyzna społeczna – mówimy o tym, że człowiek jest zdrowy, kiedy potrafi nawiązać prawidłowe relacje z innymi ludźmi i społeczeństwem, czyli gdy potrafi harmonijnie współpracować z otoczeniem.

Promocja zdrowia związana jest z działalnością Światowej Organizacji Zdrowia, z inicjatywy, której powstały liczne programy promujące zdrowie. Programy te zakładają przede wszystkim czynny udział całego społeczeństwa w promowaniu zdrowia. W konsekwencji ta Światowa Organizacja Zdrowia stwierdziła, że każdy członek społeczeństwa powinien:
- propagować ruch pro zdrowotny,
- dzielić odpowiedzialność za zdrowie,
- odgrywać istotna role w działaniu dla pozyskiwania potrzeb i utrzymywania zdrowia,
- rozwinąć w sobie potrzebę odczytywania w sobie potrzeb zdrowotnych,
Każdy członek powinien mieć prawo do uzyskania informacji na temat swojego zdrowia i ingerowania w nie.

Warunki kształtowania postaw pro zdrowotnych:
• trwały pokój,
• podstawowe warunki bytowania, żywność, mieszkanie i odpowiednie zarobki,
• w społeczeństwie musi być zapewniana edukacja,
• stabilny system ekologiczny,
• równość i sprawiedliwość,

Zdrowy styl życia oznacza:
- prawidłowe odżywanie,
- aktywność ruchowa,
- radzenie sobie ze stresami,
- utrzymywanie prawidłowych kontaktów interpersonalnych,
- nie palenie i nie nadużywanie alkoholu oraz innych używek,

Wychowanie zdrowotne jest umiejscowione na pograniczu pedagogiki i medycyny. Medycyna dostarcza treści, a pedagogika formy oddziaływania wychowawczego.

Jakie treści należy przekazać uczniom?:
1) należy przekazać wiedzę na temat zdrowia: czym ono jest, jakie są warunki jego zachowania, co szkodzi zdrowiu,
2) należy przekazać wiedzę o tym, jak dbać o higienę i zdrowie osobiste i społeczne,
Przekazanie tej wiedzy ma dążyć do przekonania, że zdrowie jest wartością.
To wychowanie ma prowadzić do kultury zdrowotnej.

Jakie wpływają dyrektywy wychowania?:
Wychowanie zdrowotne ma doprowadzić do tego, aby każdy uczeń po pierwsze zrozumiał, że jest odpowiedzialny za zdrowie swoje i innych, aby doskonalił je i zapobiegał chorobom. Po drugie, aby wiedział co szkodzi zdrowiu a co powoduje jego przedłużenie, aby wiedział jak korzystać z palcówek służby zdrowia, aby zrozumiał, że zdrowie zależy od jego czynnej postawy.
Realizując takie wychowanie zdrowotne musimy w szkole stworzyć:
1. odpowiednie warunki sanitarno – higieniczne,
2. podsumować młodzieży pewne wzory osobowe,
3. odpowiednio organizować życie,

Takie warunki powinny być tworzone zarówno w rodzinie, jak i w szkole.

Szkoła i placówki opiekuńczo – wychowawcze powinny również zwrócić uwagę na:
• higienę osobistą uczniów i pracowników,
• higienę otoczenia,
• higienę psychiczną,
• higienę żywienia,

W szkole ważne jest:
1) higiena szkoły – ważne są pewne warunki zdrowotne środowiska szkolnego czyli:
• lokalizacja szkoły – szkoła nie powinna znajdować się przy głośnych ulicach, ale blisko placówek rekreacyjnych, przy szkole powinno być boisko sportowe,
• otoczenie szkoły – nie powinno być sklepów monopolowych, szpitali psychiatrycznych, zakładów karnych ,
• wyposażenie szkoły przede wszystkim w odpowiedni sprzęt meblowy: ławki, krzesła powinny rosnąć wraz z uczniem,
• właściwe oświetlenie i ogrzanie szkoły: oświetlenie prawidłowe, natężenie, promienie światła powinny padać pod właściwym kątem,
• walka z hałasem,
• czystość w pomieszczeniach, w których przygotowuje się posiłki, sal gimnastycznych i węzłów sanitarnych,
• żywienie i dożywianie w szkole,

2) higiena procesu dydaktyczno – wychowawczego
• prawidłowy rozkład zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych, lekcje od rana do południa, codziennie taka sama ilość lekcji, lekcje z przedmiotów trudnych powinny znajdować się w środku i być rozłożone na cały tydzień, lekcje wf-u powinny być ostatnie,
• organizowanie ćwiczeń śródlekcyjnych i rekreacyjnych,
• obciążenie uczniów pracą domową – na wykonanie trudnych prac domowych uczeń powinien mieć odpowiednią ilość czasu, trudne i obszerne zadania powinny być rozłożone w ciągu tygodnia, zadań domowych nie zadaje się na święta i dni wolne od szkoły, prawidłowe rozłożenie w tygodniu prac kontrolnych ( w tygodniu 2-3 sprawdziany), nie powinno być 2 sprawdzianów w ciągu dnia, kartkówki mogą być na każdej lekcji.
• częstotliwość wystawiania ocen – ocenę końcową wystawia się na podstawie wielu ocen,
• organizowanie czasu wolnego szczególnie z uwzględnieniem wolnych sobót (imprezy, wycieczki),

3) opieka zdrowotna nad uczniami:
• organizacja opieki lekarsko – higienicznej,
• współpraca dyrekcji z placówkami służby zdrowia,
• ważna jest znajomość przez nauczycieli stanu zdrowia swoich uczniów,
• organizowanie w szkole leczenia rehabilitacyjnego, ortopedycznego, logopedycznego i ortodontycznego,

4) wychowanie zdrowotne:
• realizacja treści dydaktycznych wynikających z programu,
• propagowanie kultury zdrowotnej,
• organizowanie dodatkowych zajęć, które wspierają realizacje programu,
pedagogizacja rodziców w zakresie wychowania zdrowotnego,


Wychowanie zdrowotne jest dzieckiem medycyny i pedagogiki. Co łączy medycynę i pedagogikę, co jest dla nich wspólne? Według Demela, przede wszystkim wspólny jest ich przedmiot: człowiek.


Źródło: http://www.sciaga.pl/tekst/36016-37-dziedziny_wychowania oraz książka Wychowanie zdrowotne w nauczaniu przedmiotowym: Stypułkowski Cezary