Streszczenie książki "Pięćdziesięciu z Żagania".

streszczenie:
Pięćdziesięciu z Zagania Rajmunda Szubanskiego


Pierwszy rudział Jeniecki kombinat -
W czasie IIws w mieście Sagan (zagan) istniał obóz jeniecki przez który przewinęło sie około 200tysiecy żołnierzy alianckich.
Stalag VIIIC to największy obóz dla szeregowców
obóz luft3 przeznaczony był dla zestrzelonych lotników alianckich bez względu na posiadany stopień.
Powojnie odkryto zbiorowe mogiły zawierające około 6tys500zwlok zmarły z glodu chorób mrozu wycieczenia wolna praca na skutek pobicia czy poszczelenia przez żołnierzy.
W obozach jenieckich przebywali lotnicy wszystkich narodowości
Szczególna role odgrywał obóz przejściowy Oberursel więźniów podawano tam trwającym kilku tygodni przesłuchaniu oficerowie niekmiecy używali gróźb i pozbawiali żywności wody.Dopiero z tego obozu jeńcy kierowani byli do stałych obozów jenieckich
W obozach luft istniały organizacje samorzadowe które kierowały obozowa społecznością tak by stworzyć jeńcom warunki do przetrwania niewoli w najleprzej kondycji psychicznej i fizycznej.dzialaly rozne komisje kulturalno-oswiatowa,sportowa, funduszu samopomocy oraz rożne kola zainteresowan,zespolow artystycznych i redakcji czasopism.
Mieli boisko sportowe sale teratralna swietlice i kapliczke .
W tych obozach nie istnialy kuchnie a jency dostawali suchy prowiant ktory skladal sie z cwierc bochenbka chleba dzienie 3dekagramy margaryny,troche marmolady lub twarogu,kilka ziemniakow albo burakow raz w tygodniu 15dekagramow mielonego miesa oraz troche kaszy i makaronu.Dostwali
paczki z miedzy nardowego czerwonego krzyza z maslem margaryna konserwami boczkiem z proszkowanym mlekiem cukrem dzemem kawa cherbata czekolada herbatnikami papierosa tytoniem mydlem witamina c czasem obowiem lub ubraniem
Rytm zycia obozowego
6:30 pobodka
7:00 apel na placu -sprawdzano liczbe wiezniow
Po apelu jency w barakach robili sobie sniadanie, odbierali paczki i przydzial wegla.Dyzorni sprzatali izby i przygotowali obiady. Po polodniu spacerowali grali w gry sporowe,szachy,karty.Dzien konczyl sie apelem a potem byl czas na mycie i pranie godzine po zbiorce wszyscy musieli siedzeic w barakach zamykanych na noc ktorych nie mozna bylo opuszczac

Rozdzial II Komitet X
Uciekali z checi dokuczenia wrogowi milosci ojczyzny tesknoty za rodzina i poczuciu obowiazku.Co rok bylo wiencej ucieczek ogloszono liste przedmiotow zakazanych:niemieckie pieniadze i ine waluty,bron, ubrania cywilne ,kompasy,mapy, aparaty fotograficzne,latarki,plecaki,swiece,lekarstwa,popier listowy i sprzed radiowy.
wiezniowie probowali wydostac sie ukryci pod drewnem, przywiazywali sie pod bozami:
Udana ucieczka potwierdzona korenspondencja miala ogromny wplyw na umocnienie ducha oporu.
BUSHELL ZOSTAl wybrany szefem tajnej organizacji komitetu X gdyz mial wielkie doswiadczenei w licznych ucieczkach.Planowano budowe 3 tuneli podziemnych wymyslono specjelne ubranie ktore mozna bylo przerobic na cywilne,kompsasy ukrywano w guzikach,fajkach,olowkach.
Falszowano dokumenty i przepustki by podawac sie za niemcow.

Rozdzial 3 Tunele
Pierwszy tunel otszymal nazwe Tom byl on najkrotszy.
2 tunel nieco dlozszy -Dick
3tunel Harr mial konczyc sie wsrod lasu
Tom zaczynal sie w ciemnym koncie kolo komina barakowej kuchni ,Dick w umywalni,Harry pod piecem w izbie.
Wydobywana ziemie mieszano z gleba miniatorowych ogrodkow wazywnych znajdywanych sie kolo barakow.Ziemie noszono w dlugich workach ukrytych nogawkach spodni.Jency ci zwani zwahadlowego chodu pingwinami w chodzili pomiedzy grajacychw pilke ktorzy rozdeptywali piasek.
Sciany tunelow obudowane byly deskami z prycz. W tunelach byl system wentylacyjny dostarczajacy powietrze.
Niemcy usilowali odkryc tunele za pomoca wachadelek i rozdzek. Przypafdkowo podczas rewizji baraku 123w okolicach komina uslyszeli zmieniony odglos i odkryli Toma.Ten cud jenieckiej techniki
wywolal u niemcow zdumienie i zostal wysadzony w powietrze.
Jency przekupili gefreitra zatrudnionego w kancelari obozowej poproszono o przyniesienie gazet zaco dostal papierosy za papier maszynowy dostal czekolade pozniej przekazal im przepustki mapy zagania i aparat fotograficzny.
Z przefarbowanych kotow uszytoubrania garnitury.
Farbowanoje na czarno przy pomocy soku z jagod i pasty do butow.
Kiedy udalo sie jenco ukras 8set metrow drutu w tunelu zainstalowano zarowki

Rozdział 4 Na Wolnosc
Termin ucieczki wyznaczono na noc 24-25 marca 1944roku.Najpierw brano tych co znali jezyk niemiecki a nastapnych losowano intensywnie pracowali falszeze dokumentow przyklejali fotograwie pisano listy z domu pakowali walizki i prowiant.
Okazalo sie ze tunel byl zakrotki o 3metry a wyliczenia bledne wszystko to spowolnilo ucieczke a na dodatek wichura spowodowala wylaczenie swiatla.
Za kwadrans 5 ucieczke przerwal wartownik ktory zauwazyl slady na sniegu ucieczka zostala wykryta -brak 76 oficerow
Ucieczka lotnikow z Zagania byla najwieksza ucieczka dotychczasowa.
Do godzine 10 dnia 27 marca ujeto 51 zbiegow .
Po24 dnia 27 marca zchwytano 65 uciekinierow aresztowan na stacji kolejowej i w pociagu pozostalo jeszcze 15 uciekinierow
Do 5 kwietnia niemcy zlapali 69 uciekinierow ale 7 szczesciazy bylo poza zasiegiem.
Ostatecznie ucieczka powiodla sie tylko3 lotnikom wysylali do pozostalych w obozie kolegow listy podpisanych falszywymi nazwiskami bedace potwierdzeniem pomyslnej ucieczki

Rozdzial 5 Zbrodnia
Otrzymali w sobote 1944 roku meldunek o udanej ucieczce 76 jencow wywolal u Hitlera napad furi-upiral sie na przykladowym ukaraniem winych.
Ustalono ze 50 wina ponies smierc
Pierwszej zbrodni dokonano 29marca 1944 ofiara zbrodni odmowiono rzolnierskiego pogrzebu a ciala spalono w krematorium
Wladze 3 rzeszy poczynily wielewysilku by zataic fakt zamardowania bezbronnychn jencow .Dolozyli wiele staran aby sprawa nienabrala rozglosu.
Po kazdej egzekucji spoozadzono protokul stwierdzajacy ze jeniec zostal poszczelony podczas proby ucieczki.Ciala palono w krematoriach by nie umozliwic ustalenie rodzaju i charakteru odniesionych ran , co groziło by ujawnieniem okoliczności smierci .

Rozdział 6 Kara
nie udało sie zataic faktu zbrodni . z posrud uciekłych oficerów 50 zostało zabitych 15 sprowadzono spowrotem do stalagu Luft 3 . ucieczka pozostałych sie powiodła .
do obozu przysyłano urny z prochami zabitych oficerów .
proces przeciwko eksterminacji 50 lotników z zagania rozpoczoł sie 1 czerwca 1947 w Hamburgu przed trybunałem wojskowym powołanym przez Zarząd Wojskowy Strefy Okupacyjnej Niemiec pod władzą zjednoczonego królestwa Wielkiej Brytani i Irlandii półnoicnej dla osądzenie przestŁpst wojennych .
przed sądem staneło 18 gestapowców . kilku innych nei staneło przed sądem wymierzywszy jush sobie przedtem sprawiedliwość : popełniwszych samobójstow powiesiwszych sie w wiezieniu i podciąwszy sobei gardło .
Proces trwał równe 50 dni . Ale dopiero po wieloletnich dochodzeniach udalo sie ustalis nazwiska 72 osob odpowiedzialnych za ta zbrodnie z posrod nich 21 zostalo straconych 11 popelnilo samobujstwa 15 skazano na pozbawienie wolnosci 4 uniewinniono a 9 nie stanelo przed sadem na skutek poblazliwosci sado a reszta zginela podczas wojny
Ucieczka zaganska pozostala w pamieci ludzi i histori