Olimpiady specjalne

Olimpiady Specjalne


Do idei olimpijskiej nawiązują Międzynarodowe Olimpiady Specjalne (Special Olympics International) dla osób z upośledzeniem umysłowym. Ich inicjatorką była Eunice Kennedy Shriver. W 1963 roku zainicjowała w Rockville w USA, w stanie Maryland, zawody dla dzieci z niedorozwojem umysłowym. Po kilku latach lokalnej "egzystencji" w roku 1968 impreza zyskała wymiar międzynarodowy, a wkrótce i oficjalną nazwę: Międzynarodowe Olimpiady Specjalne. Jako taka została w 1988 roku oficjalnie uznana przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski.
Olimpiady Specjalne działają obecnie na terenie około 140 krajów w 24 dyscyplinach sportu, w tym 18 letnich i sześciu zimowych. Igrzyska odbywają się co cztery lata, oddzielnie letnie i oddzielnie zimowe, z tym że zimowe rozgrywane są dwa lata po letnich.
Polska uczestniczy w ruchu Olimpiad Specjalnych od początku lat 80., ale nasze tradycje sięgają roku 1973. Wówczas to z inicjatywy grupy pedagogów tzw. szkół życia i warszawskiego Koła Pomocy Dzieciom Specjalnej Troski zorganizowano w hali Gwardii 1. Spartakiadę Ogólnopolską. Symboliczna delegacja Polski, obejmująca czworo dzieci, wystąpiła po raz pierwszy na forum międzynarodowym w USA, podczas VI Światowych Igrzysk Olimpiad Specjalnych w Baton Rouge w 1983 roku. W 1985 powstał Ogólnopolski Komitet Olimpiad Specjalnych pod auspicjami Towarzystwa Przyjaciół Dzieci. W 1986 roku, krótko po oficjalnej akredytacji przez Międzynarodowe Olimpiady Specjalne, reprezentacja Polski wzięła udział w Międzynarodowych Igrzyskach Olimpiad Specjalnych w Belgii. Równocześnie ruch na rzecz sportu dzieci upośledzonych osiągnął poziom umożliwiający zorganizowanie w 1987 roku w Warszawie I Ogólnopolskiej Olimpiady Specjalnej, na którą przybyła osobiście Eunice Kennedy Shriver. Moment ten uważa się za przełomowy w rozwoju Olimpiad Specjalnych na terenie Europy Wschodniej. Polska otrzymała wyższy poziom akredytacji, co świadczyło o wzroście poziomu działalności krajowej. Kolejne letnie ogólnopolskie Olimpiady Specjalne odbywały się w latach: 1989, 1991, 1993, 1995 i 1998. W 1988 roku miała miejsce I Zimowa Olimpiada Specjalna w Nowym Targu; kolejna w 1992. Imprezy te cechował stały wzrost liczby startujących. Już III Ogólnopolska Olimpiada Specjalna zgromadziła ponad 700 zawodników w tym kilka reprezentacji zagranicznych. Ponadto od 1992 roku organizowane są cykle mityngów krajowych, zapoczątkowane w Koszalinie zawodami w lekkoatletyce, w Koninie - turniejem piłki nożnej i w Sosnowcu -zawodami gimnastycznymi. Reprezentacja Polski brata oficjalny udział w IV Zimowych Igrzyskach Olimpiad Specjalnych w Reno w USA (1989). W 1990 roku, po występie 60-osobowego zespołu polskiego na III Europejskich Letnich Igrzyskach Olimpiad Specjalnych w Glasgow w Szkocji, zawiązało się stowarzyszenie sportowe Olimpiady Specjalne Polska. Na jego czele stanęła Katarzyna Frank-Niemczycka, wybrana na kolejną kadencję w 1998 roku.
Od 1989 roku reprezentacja Polski uczestniczyła we wszystkich Międzynarodowych Olimpiadach Specjalnych. Czterdzieścioro dzieci brało udział w igrzyskach w Minneapolis w USA w 1991 roku oraz w IX Światowych Igrzyskach Olimpiad Specjalnych w New Haven w amerykańskim stanie Connecticut (1995). Uczestniczył w nich prezydent USA, Bili Clinton. Igrzyska te były transmitowane przez telewizję ABC, a za jej pośrednictwem przez inne stacje amerykańskie i niektóre kraje zachodnie. Niestety, nie przez polskie stacje telewizyjne, które pokazały tylko krótkie migawki na marginesie "wielkiego sportu". W 1998 roku z okazji 30-lecia Międzynarodowych Olimpiad Specjalnych odbyły się, z udziałem Polaków, wielkie zawody w Chicago. W 1999 roku, w kolejnych X Światowych Igrzyskach Olimpiad Specjalnych w Karolinie, udział wzięła reprezentacja Polski, licząca 53 osoby.
Polacy, w liczbie 76 zawodników, startowali również w V Zimowych Igrzyskach Olimpiad Specjalnych w 1993 roku w Austrii, a następnie w szóstych z kolei igrzyskach zimowych odbywanych jednocześnie w Toronto i Collingwood w Kanadzie w 1997 roku.
Znicz Olimpiad Specjalnych zapalany jest w Grecji i przenoszony do kraju igrzysk przez międzynarodową organizację Torch Run (Bieg ze Zniczem). Tworzą ją głównie policjanci z różnych krajów. Jej polskim oddziałem kieruje nadinspektor Jacek Hachulski. Znicz płonący w Zakopanem podczas ogólnopolskich igrzysk zimowych roku 2000 zapalony został jednak w Watykanie i poświęcony przez papieża Jana Pawła II. Obok Jacka Hachulskiego w składzie delegacji zapalającej ogień znajdowała się Katarzyna Frank-Niemczycka, komendant policji Jan Michna, a sportowców reprezentował Wojtek Czech.
Polacy odgrywają poważną rolę w rozwoju międzynarodowego ruchu Olimpiad Specjalnych. Głównym managerem Olimpiad Specjalnych w Europie jest Mariusz Damientko, a na Europę Środkową i Wschodnią Krzysztof Krukowski.
Paraolimpiady
Paraolimpiady - igrzyska paraolimpijsk
Idea paraolimpiady narodziła się w 1924 roku, gdy w Paryżu odbyły się I Światowe Igrzyska Sportowców Głuchych. Międzynarodowy Komitet Sportu Niesłyszących organizował odtąd co cztery lata letnie igrzyska dla niesłyszących. W roku 1949 odbyty się pierwsze igrzyska zimowe. W ruchu sportowców niesłyszących znaczny udział mieli i nadal mają Polacy.
Sport okazał się skuteczną metodą rehabilitacji inwalidów II wojny światowej. Pomagał też łagodzić skutki coraz liczniejszych ofiar wypadków komunikacyjnych. Pionierską rolę odegrało w tej dziedzinie brytyjskie Centrum Uszkodzeń Kręgosłupa w Stoke Mandeville. W 1948 roku zainicjowano tu zawody na wózkach, a w 1952 - igrzyska międzynarodowe. W 1960 roku odbyły się one po raz pierwszy w mieście olimpijskim, Rzymie, pod nazwą Olimpiada Niepełnosprawnych. Uczestników z 23 krajów przyjął papież Jan XXIII. W 1964 roku Olimpiada Niepełnosprawnych odbyła się w Tokio, w 1968 - w Ramat Gan w Izraelu.
Rehabilitację przez sport zapoczątkował w Polsce profesor medycyny Aleksander Kabsch z poznańskiej AWF, z udziałem pioniera kajakarstwa niepełnosprawnych, Edwarda Niemczyka, który od 1963 roku organizował rehabilitacyjne obozy sportowe. Na arenie międzynarodowej Polacy wystartowali podczas IV Letnich Igrzysk w Heidelbergu (1972). Ekipa licząca 20 zawodników zdobyła aż 33 medale, w tym 14 złotych. Polacy ustanowili też osiem rekordów świata. W 1976 roku po raz pierwszy pięciu Polaków wzięło udział w igrzyskach zimowych w Órnskóldsvik w Szwecji. Zdobyli tylko jeden medal srebrny (według innych źródeł jeden złoty i jeden brązowy). W tymże roku naszą reprezentację startującą na letniej olimpiadzie w Toronto wycofano na znak protestu przeciw udziałowi rasistowskiej Republiki Południowej Afryki. Do tego momentu Polacy zdobyli 56 medali.
Największy sukces odnieśli nasi reprezentanci w 1980 roku w Arnhem. Ekipa licząca 80 zawodników zdobyła aż 179 medali, w tym 78 złotych. Zajęła też 1. miejsce w punktacji medalowej, przed USA, RFN i Kanadą.
W 1984 roku MKOl nie zgodził się na stosowanie nazwy olimpiada w odniesieniu do zawodów dla niepełnosprawnych. Stąd od 1984 roku używa się określenia paraolimpiady (paraolympics). Paraolimpiada zimowa w 1984 roku z udziałem 16 Polaków odbyła się w Innsbrucku. Zdobyli oni tam rekordową w historii swych zimowych startów liczbę 13 medali (w tym trzy złote). W roku bojkotu olimpiady w Los Angeles (1984) honoru polskiego sportu bronili w USA nasi sportowcy podczas paraolimpiady. Podczas paraolimpiady na Long Island w Nowym Jorku startowało ich 19. Zdobyli 56 medali, w tym 22 złote. Drugą część paraolimpiady 1984 roku rozegrano w Stoke Mandeville. Tu Polacy wywalczyli 50 medali, w tym 24 złote. Nie było odtąd paraolimpiady bez polskiej reprezentacji.
W 1989 roku powstał Międzynarodowy Komitet Paraolimpijski. Jego prezydentem został - i jest do dziś - Robert Steadward. Polski udział w paraolimpiadach organizowało do 1998 roku Stowarzyszenie Sportowe Inwalidów "Start". Duży udział w rozwoju sportu niepełnosprawnych ma również Lubuskie Stowarzyszenie Inwalidów Ruchu. Pod koniec 1998 roku powołano Polski Komitet Paraolimpijski, zarejestrowany z dniem 1 stycznia 1999. Na jego czele stanął Jacek Dębski.
Aktywna rehabilitacja w krajach rozwijających się - sprawozdanie ze współpracy The MOTIVATION Charitable Trust i Instytutu rehabilitacji AWF w Poznaniu
MOTIVATION jest brytyjska fundacją charytatywną powołaną w celu organizowania produkcji tanich aktywnych wózków inwalidzkich w krajach rozwijających się. Powstałą z inicjatywy dwóch brytyjskich studentów kierunku projektowania dla przemysłu, Davida Constantine, który sam uległ urazowi kręgosłupa i Simona Gue. Dwaj młodzi konstruktorzy pod koniec studiów zdobyli wspólnie pierwsze miejsce w Frye Memorial Award za "Projekt konstrukcji wózka inwalidzkiego dla krajów rozwijających się". Po ukończeniu studiów dołączył do nich Richard Frost i grupa ta zawiązała fundację charytatywną MOTIVATION. Po oficjalnym zarejestrowaniu jej założyciele zrealizowali swój pierwszy projekt produkcji wózków w Bangladeszu w 1991 roku, wykorzystując w tym celu fundusze uzyskane za zwycięstwo w konkursie. Od tego roku działalność MOTIVATION rozwija się bardzo dynamicznie. Ogromny niedobór wózków inwalidzkich w krajach rozwijających się wskazała kierunek rozwoju i ekspansji projektów MOTIVATION.