Ludność - ściąga

SPIS LUDNOŚCI POWINIEN SPEŁNIAC 4 WARUNKI:
- powszechność (obejmuje całą ludność na danym terenie)
- jednoczesność (jest przeprowadzony w określonym dniu)
- imienność (każda osoba jest spisywana indywidualnie z imienia i nazwiska)
- bezpośredniość (odpowiedzi na pytania spisowe udziela bezpośrednio osoba spisywana)

EKSPLOZJA DEMOGRAFICZNA – ostatni gwałtowny wzrost liczby ludności w połowie XX w. Wywołany dalszą poprawą warunków życia, postępem medycyny, poziomem higieny.

WTORNA EKSPLOZJA DEMOGRAFICZNA – przy dużej liczbie kobiet w wieku rozrodczym nastepuje również gwałtowne zwiekszenie się przyrostu naturalnego. Zjawisko to ma miejsce w krajach Ameryki Łacińskiej, Afryki, Azji.

DWA NAJWAZNIEJSZE WSKAZNIKI demograficzne:
- liczby urodzeń i zgonów
WSPÓŁCZYNNIK LICZBOWY: określa się nim liczbe urodzeń żywych, tj. liczbą urodzeń na 1000 mieszkańców
WSPOŁCZYNNIKIEM ZGONÓW: określa się nim wielkość zgonów, tj. liczbą zgonów na 1000 mieszkańców.
↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ↓
Roznica tych dwoch wielkości nazywana jest współczynnikiem przyrostu naturalnego.

FAZY ROZWOJU DEMOGRAFICZNEGO:
Charakteryzuja się one rożnymi współczynnikami urodzeń i zgonów

FAZY ROZWOJU DEMOGRAFICZNEGO:
FAZA I – jest ona charakterystyczna dla ludności żyjącej na bardzo niskim poziomie rozwoju gospodarczego; obecnie wystepuje tylko w nielicznych populacjach.
FAZA II – osiągniecia medycyny i wzrost zasiegu oddziaływania służby zdrowia wpływają na zmniejszenie się współczynnika zgonów. Schyłek tej fazy odpowiada eksplozji demograficznej i obecnie wystepuje np. Nigrze.
FAZA III – na początku tej fazy przyrost naturalny osiąga najwyższy poziom z przyczyn podobnych jak w fazie II, nastepnie nieco się obniza. Obecnie wystepuje np. w Nigrze
FAZA IV – liczba zgonów jest mała, co wynika z poziomu wiedzy medycznej, zasiegu oddziaływania służby zdrowia i struktury wieku ludności. Wystepuje obecnie w krajach rozwiniętych gospodarczo.
FAZA V – wśród niektórych społeczeństw poziom urodzeń zbliża się do poziomu umieralności, a nawet liczba urodzeń może być mniejsza od liczby zgonów; przyrost naturalny jest wtedy ujemny, nastepuje zmniejszenie liczby ludności, czyli
Tzw. Regres demograficzny. Jest on wyróżniany jako piąta faza rozwoju demograficznego lub podtyp fazy czwartej.

SPOŁECZEŃSTWA MŁODE – przyrost naturalny jest duzy, cechuje również bardzo duza liczebność dzieci i młodzieży, natomiast znacznie mniejszy udział ludzi w ieku starszym. Takie proporcje liczebności grup wiekowych sa charakterystyczne dla krajów rozwijajacyhc się. społeczenstwo o duzym procentowym udziale dzieci i młodzieży w strukturze wieku. (znajduja się w I, II lub na początku III fazy Roz. Demograf.)

SPOŁECZENSTWO STARZEJACE SIĘ - charakteryzuje się duzym i powiększającym się udziałem procentowym dzieci i młodzieży . Takie cechy posiada ludność krajów rozwiniętych, a społeczeństwo tych krajow okresla się jako starzejące się. (znajduja się w IV i V fazie Roz. Demograf.)

PRZYCZYNY WYSOKIEGO PRZYROSTU:
- duzy współczynnik dzietności, tj. duza liczba dzieci rodzonych przez kobiete.
- duza liczba kobiet w wieku rozrodczym
- wielodzietny model rodziny, podtrzymywany tradycja, religią
- małe znaczenie środków antykoncepcyjnych, aborcji, świadomego planowania rodziny, niski poziom wykształcenia
- rozwój medycyny, higieny społecznej, szczepien ochronnych ograniczających epidemie
- zmniejszenie umieralności niemowląt i wydłuzanie zycia poprzez wzrost produkcji żywności, umożliwiający w niektórych regionach świata poprawe wyżywienia.

PRZYCZYNY niewielkiego, ujemnego PRZYROSTU naturalnego
- mały współczynnik dzietności
- spadek urodzeń w wyniku starzenia się społeczeństwa
- powszechnośc metod planowania rodziny, antykoncepcja i aborcja;
- osłabienie trwałości małżeństwa i wzrost liczby rozwodów
- zmniejszanie się liczby zawieranych małżeństw
- opóźnianie zawierania małżeństw, chęć zapewniania potomstwu dobrego startu życiowego.
- konsumpcyjny styl życia, indywidualizm.

PIRAMIDA WIEKU LUDNOŚCI: stanowi ona nie tylko synteze dotychczasowych procesów rozwoju demograficznego, ale pozwala również ocenic przyszle zjawiska demograficzne, takie jak np.: przyrost naturalny, zasoby siły roboczej. (piramida wieku ludności szeroka u podstawy, a wąska u góry jest typowa dla społeczeństwa młodego, piramida waska u podstawy, a rozbudowana u góry wskazuje na społeczeństwo starzejące się)

Umiejętność właściwego odczytywania piramidy wieku polega na ocenie:
1) proporcji pomiedzy populacjami określonych grup wieku i płci oraz uzasadnianiu określonych nieregularności wykresu.
2) zmian dynamicznych, polegających na przesuwaniu się ku górze kolejno wszystkich elementów piramidy w miare upływu czasu.

ZMNIEJSZENIE DZIETNOŚCI KOBIET W POLSCE:
Spowodowane jest problemami ekonomicznymi kraju , bezrobociem, zła sytuacja mieszkaniowa oraz czynnikami społecznymi – zmniejszaniem się liczby kobiet w wieku rozrodczym, zmniejszeniem się liczby zawieranych małżeństw, większą liczbą rozwodów oraz zmianą stylu życia.

LUDNOŚĆ ZAWODOWO CZYNNA:
Zalicza się do niej osoby wykonujące prace

LUDNOSC ZADODOWO BIERNA:
Zalicza się do niej osoby utrzymujące się z pracy innych np. dzieci bedace na utrzymaniu rodziców lub osoby starsze utrzymujące się z dochodów swych rodzin, z rent czy emerytur.

PRZYCZYNY BEZROBOCIA:
1) Upadek zakładów przemysłowych. W najgorszej sytuacji sa małe miasteczka skoncentrowane wokół upadłego dziś zakładu oraz miasta z upadającymi dużymi zakładami po lub przed tzw. Zwolnieniami grupowymi.
2) otwarcie rynku na konkurencyjne towary importowane, zmniejszenie liczby zamówien i upadek wschodniego rynku zbyty
3) Przerost zatrudnienia odziedziczony po poprzednim systemie i opóźniona restrukturyzacja chronicznie deficytowych gałęzi gospodarki: górnictwa, hutnictwa, transportu kolejowego.
4) szkoły zawodowe ignorujące aktualne potrzeby rynku oraz kształcące specjalistów o wąskich kwalifikacjach, nie potrafiących przestawic się na inny rodzaj pracy.
5) Upadek PGR-ów. Dramatycznie wysoki udział ludzi słabo wykształconych redukuje szanse na zmianę sytuacji i nosi miano bezrobocia strukturalnego.
6) wkroczenie wyżu demograficznego w wiek produkcyjny
7) wzrost wydajności pracy: wielu przedsiębiorców ucieka przed dużymi kosztami pracy, inwestując w nowoczesne, praco oszczędne technologie
8) Wysokie podatki, obowiązkowe świadczenia pracodawców powodujące bardzo wysokie koszty pracy – zniechęcające pracodawców do tworzenia nowych miejsc pracy
9) kodeks pracy ograniczający możliwość zwolnienia pracowników i trudności w jego liberalizacji ze względu na opór związków zawodowych.
10) Brak warunków do zatrudniania w niepełnym wymiarze godzin oraz brak zachet do zatrudniania absolwentów
11) Wpływ tendencji globalizacyjnych na procesy transformacji w Polsce:
- otwarcie rynków narodowych dla przepływu dóbr, usług, kapitału i ludzi
- przekształcanie własności państwowej we własnośc prywatną
- tzw. Deregulacja, czyli ograniczenie roli państwa.
Od czasów prehistorycznych do czasów współczesnych istnieją na Ziemi obszary:
- anekumeny – tzn. obszary niezamieszkane przez człowieka
- subekumeny – zamieszkiwane okresowo lub na stałe, ale o niewielkiej gęstości zaludnienia.
- ekumeny – obszary stale zamieszkiwane

BARIERY ROZWOJU OSADNICTWA:
BARIERA ŚWIETLNA – Ogranicza warunki życia przez deficyt lub nadmiar światła. Deficyt światła wystepuje powszechnie w wysokich szerokościach geograficznych, w których panuje zjawisko dni i nocy polarnych.
BARIERA TERMICZNA – jest powiazana z bariera świetlna, gdyż długość dnia i wyskonosc słonca maja decydujący wpływ na temperature powietrza na danym obszarze. Organizm człowieka posiada bardzo mała tolerancje termiczną, toteż w warunkach odchylenia temperatury otoczenia od normy, konieczna jest termoregulacja poprzez odpowiednia odzież, pokarm, mieszkanie. Bariera termiczna utrudnia zaludnianie niektórych obszarów w sposób pośredni, poprzez ograniczoną wegetacje roślin i warunki hodowli, warukujace wyżywienie ludności.
BARIERA WODNA – stanowi ja głownie brak wody, ale także jej nadmiar może utrudniac stałe zasiedlanie obszaru. Bariera deficytu wody wystepuje przede wszystkim w klimatach gorących i suchych, gdzie przy wysokich temperaturach powietrza i intensywnym parowaniu opady nie rekomensuja strat wilgoci powstałych w wyniku parowania.
BARIERA WYSKOKOŚCI – wiąze się z położeniem nad poziomem morza i konfiguracja terenu. Wywiera ona bezpośredni i pośredni wpływ na możliwość trwałego osadnictwa ludności i prowadzenia przez nia działalności gospodarczej.

GESTOSC ZALUDNIENIA ZWIAZANA JEST Z:
- warunkami przyrodniczymi: ukształtowaniem powierzchni, żyznościa gleby, warunkami termicznymi, opadami, decydującymi o możliwościach rolniczego użytkowania obszaru.
- warunkami ekonomicznymi: wystepowaniem surowców mineralnych decydujących w przeszłości o rozwoju przemysłu, transportu, usług oraz rozwoju i rozmieszczeniu miast.
- warunkami historycznymi i społeczno-politycznym, m.in.: kolonizacją, wojnami, zmianą granic, migracjami.

MIGRACJA – oznacza przemieszczanie się ludności prowadzace do zmiany miejsca zamieszkania lub miejsca czasowego pobytu.

DWA GŁOWNE RODZAJE MIGRACJI:
- swobodne – odbywające się w wyniku dobrowolnej decyzji i wyboru osoby migrującej (zaliczamy do niej migracje zarobkowe, związane ze zmiana miejsca zamieszkania, zawarciem związku małżeńskiego)
- wymuszone – związane ze zdecydowanym pogorszeniem warunków zycia; ich przyczynami mogą być: wojny, głód, deportacje, wysiedlenia, prześladowania, klęski żywiołowe, katastrof ekologiczne;

MIGRACJE WEWNETRZNE – przybieraja dwie zasadnicze formy: wędrówek pomiedzy regionami oraz pomiedzy obszarami.

CECHY MIGRACJI WEWNETRZNYCH W POLSCE:
- większość migrantów stanowia kobiety (52%)
- większość migrantów stanowi ludność w wieku produkcyjnym (ok. 68%)
- najważniejszym kierunkiem migracyjnym były do roku 2000 miasta, obecnie saldo migracji w miastach jest ujemne
- na skutek migracji zwieksza się liczba mieszkańców województw: mazowieckiego, wielkopolskiego, śląskiego, pomorskiego, małopolskiego i lubuskiego, a szczególnie wyraźnie zmniejsza się w województwach: podkarpackim, lubelskim, łódzkim, dolnośląskim.

KULTURA – jest to ogół wytworów działalności ludzkiej, materialnych i niematerialnych wartości oraz
sposobów postepowania, uznawanych i przyjętych w dowolnym zbiorowościach społecznych a przekazywanych innym społecznościom i nastepnym pokoleniom.

CECHA CHARAKTERYSTYCZA DLA KULTURY:
- nie jest wrodzona lecz wyuczona
- różne jej aspekty (przejawy) sa ze soba powiazane (stanowi całość), wybranego jej elementu nie można rozpatrywać w oderwaniu od całości,
- jest właściwościa wszystkich ludzi i określa granice miedzy roznymi grupami społecznymi i narodami.

WYDZIELONO NASTEPUJACE GRUPY JEZYKOWE:
- jezyki oficjalne – uzywane w ONZ: angielski, chiński, francuski, hiszpański, rosyjski, arabski;
- jezyki o mniejszym zasiegu – np. włoski, japoński, turecki;
- jezyki martwe, starożytne – łacina, starogrecki, sanskryt
- jezyki sztuczne – głownie esoeranto

Do podstawowych prawd wiary muzułmańskiej należy wiara w:
- Boga jedynego – Allaha
- anioły i demony
- świete pisma – ksiegi
- posłańców Boga – proroków
- wolną wolę człowieka daną przez Boga
- dusze niesmiertelna
- sąd ostateczny

Podstawa zycia muzułmanina jest „piec filarów” islamu:
1) wyznanie wiary
2) modlitwa
3) Jałmużna
4) Post
5) Pielgrzymka

DO tradycyjnych cech kultury amerykańskiej nalezą:
- wielokulturowośc, wieloetniczność, otwartość, łatwość akceptowania róznic, pluralizm.
- indywidualizm i duze poczucie własnej wartości
-wiara w sukces oparty na instytucjach i wrtosciach demokracji
- tradycje wolnościowe
- kult przedsiębiorczości
- masowośc kultury przejawiającej się w bardzo dużych seriach wyrobów, instytucji, wytworów docierających do ogromnej rzeszy odbiorców

Najważniejszymi cechami kultury europejskiej jest:
1. Personalistyczna wizja jednostki i zycia społecznego – umieszczenie człowieka w centrum systemu wartości.
2. silne pragnienie sensu ludzkiego istnienia, ludzkiej kondycji.
3. Umiłowanie wolności i poszanowania gosności osobistej
4. otwarta postawa wobec innych, zainteresowanie innymi osobami i ich losem.
5. pragnienie ciągłego poznawania, ciekawość, rozwój wiedzy zracjonalizowanej i kultury materialnej.
6. Ciągłe dążenie do kształtowania siebie, społeczeństwa, przyrody; aktywność, ruchliwość przestrzenna i społeczna.


Ps. Dodaje plik z gotową ściągą ;)