Osiągnięcia kulturalne Greków i ich wkład do cywilizacji europejskiej

Kultura Europejska rozwinęła się czerpiąc z wielowiekowej tradycji, której początek dały starożytne cywilizacje. Szczególny wpływ na rozwój kultury Europy wywarły cywilizacje: śródziemnomorska, grecka, rzymska i chrześcijańska. Ja w swojej pracy postaram się przedstawić wpływ cywilizacji greckiej, która nazywana jest często kolebką kultury europejskiej, czy wręcz matką Europy.

To właśnie w starożytnej Grecji możemy szukać początków filozofii. Tu powstała nazwa tej dziedziny naukowej (gr. termin phileo oznacza miłować, a sophia- mądrość, oznacza to więc umiłowanie mądrości) a zawdzięczamy ją Pitagorasowi. Inny filozof- Arystoteles natomiast wprowadził podział filozofii na teoretyczną i praktyczną, Stoicy wyodrębnili logikę, fizykę, etykę. Współcześnie filozofia dzieli swą problematykę na szereg powiązanych ze sobą gałęzi, które wciąż rozwijają się, chociaż zdaniem niektórych uczonych współczesnych myślicieli współczesne teorie są interpretacją myśli Platona, Arystotelesa i Sokratesa.

W Grecji narodziła się sztuka teatralna. Współcześni architekci wzorują się na starożytnych budowlach, projektują budynki teatralne- usytuowanie sceny, widowni, przede wszystkim zaś zapewniając odpowiednią akustykę. Niedoścignionym wzorcem jest tu amfiteatr w Epidauros. Przede wszystkim jednak teatr starożytny dał początek widowiskom teatralnym. Od misterium ku czci Dionizosa poprzez klasyczne widowiska sztuka przechodziła kolejne etapy rozwoju- pojawiły się średniowieczne misteria, teatr elżbietański, w którym grano sztuki Szekspira czy wreszcie klasycystyczne sztuki oświecenia.

Klasyczne sztuki stały się podstawą dla rozwoju dramaturgii nowożytnej, czego przykładem mogą być utwory Jana Kochanowskiego czy Juliana Ursyna Niemcewicza. Sztuki te wykorzystują starożytną zasadę trzech jedności, i chociaż dramat romantyczny, symboliczny czy współczesny świadomie tę zasadę narusza, to jednak schemat budowy sztuki teatralnej oraz jej budowa (podział na akty i sceny) pozostał w zasadzie niezmieniony do czasów współczesnych.

Literatura nowożytna wykorzystuje motywy literackie, które ukształtowały się w starożytnej Grecji. Tematy czerpane są przede wszystkim z mitologii oraz z "Iliady” i "Odysei”. Motywy z tych źródeł wykorzystywane są zarówno zarówno prozie, ale również w poezji. Przykładem mogą być takie utwory, jak "Ikar” J. Iwaszkiewicza, "Ulisses” J.Joyce’a czy chociażby wiersze T. Różewicza, Cz. Miłosza oraz Z.Herberta.

Rozwój rodzajów i gatunków literackich to również zasługa kultury greckiej. Aojdom i Homerowi zawdzięczamy rozwój epiki. "Iliada” i "Odyseja” dały początek eposowi jako gatunkowi literackiemu. Również początek liryki możemy doszukać się w Grecji, a tworzyli ją m.in. Tyrteusz, Anakreont i Safona. Twórcy ci rozwinęli różnorodne odmiany liryki- miłosną czy patriotyczną.

Kulturze greckiej zawdzięczamy również język. Około 750 r. p.n.e w wyniku kontaktów Greków z Fenicjnami cywilizacja grecka osiągnęła inny wymiar, powstał precyzyjny alfabet, który z niewielkimi zmianami funkcjonuje do dzisiejszych czasów. W Karemeikos w Atenach odnaleziono wazę attycką z inskrypcją dedykowaną heksametrem temu, który był najlepszym tancerzem. Jest to przykład najwcześniejszego pisma alfabetycznego. Od tego czasu nastąpił stały rozwój kultury piśmiennej. Znajomość alfabetu ułatwiła wymianę myśli i doświadczeń, z czym wiązał się rozwój wielu dziedzin życia.

Kolejną dziedziną, której wpływy odczuwamy współcześnie są igrzyska olimpijskie. Odbywały się one na cześć wszystkich bogów. Największe i najsłynniejsze odbywały się na cześć Zeusa, co cztery lata na Olimpii. Pierwsze miały miejsce w 776 r.p.n.e. W czasie trwania igrzysk w całej Grecji obowiązywał pokój. Starożytne olimpiady zakończyły się w 395 p.n.e, a w 1896 r. Francuz, baron Pierre de Coubertin zorganizował I nowożytne igrzyska w Atenach. Od tego czasu, co cztery lata sportowcy z całego świata spotykają się na olimpiadzie. Wyjątek stanowił okres I i II wojny światowej. Mimo wielu różnic pomiędzy igrzyskami starożytnymi a współczesnymi te ostatnie są ich kontynuacją. Symbolem igrzysk jest znicz olimpijski, który zapala się od ognia przyniesionego przez sztafetę z Olimpii.

Grecja nazywana jest często kolebką kultury europejskiej, ponieważ dała początku filozofii, nauce, literaturze, a także polityce, z niej wywodzi przecież demokracja. Przykładów wpływów kultury greckiej na cywilizacje europejskie jest bardzo dużo. Przedstawione przeze mnie powyżej przykłady wskazują, że kultura starożytnej Grecji miała bardzo duży wpływ na cywilizacje europejskie. Wszystko, co miało początek w Grecji, trwa do dziś. Zmienione i przetworzone, ale zawsze oparte na tym samym, dlatego słuszne będzie tu stwierdzenie, że Grecja jest matką cywilizacji europejskiej, natomiast wszystkie podane przeze mnie przykłady są jej dziećmi.