Rhythm and blues - R&B

Rhythm and blues (w skrócie R&B lub r’n’b)

Nazwa gatunku muzyki popularnej wykonywanej na początki XX wieku w USA. Jest to styl wywodzący się z jazzu i bluesa, tworzony głównie przez czarnoskórych muzyków. Był jednym z najważniejszych źródeł, z których powstał „bielszy odcień R&B”, czyli rock and roll.

Głównym adresatem nagrań był odbiorca w dużych miastach, zainteresowany chwytliwa muzyka taneczną. Wiązało to się z dużą migracją czarnoskórej ludności z biednego południa USA, do przemysłowych ośrodków Chicago i Detroit, gdzie szukano rąk do pracy.

W latach 30 XX wieku r’n’b uległ komercjalizacji i został zaliczony do kategorii muzyki rozrywkowej
W drugiej połowie lat 40. pojawiły się nagrania z silnie akcentowanym rytmem, zaczerpniętym z jump bluesa wykonywanego przez jazzowe orkiestry swingowe. W nagraniach wykorzystywano sekcję dętą podkreślającą rytm i fortepian lub organy dodające muzyce motoryczności. Wokaliści wykorzystywali technikę bluesową, zabarwioną większym zaangażowaniem emocjonalnym przejętym z muzyki gospel.

Najpopularniejszym wykonawcą gatunku był Ray Charles, którego zaczęto nazywać „królem Rhythm and bluesa”.

Pierwotny R&B lat 50. charakteryzował się:
- szerokim instrumentarium opartym na instrumentach perkusyjnych, dętych, gitarach i pianinie, - szczególnie charakterystyczne dla niego były brzmienia organów Hammonda i gitar akustycznych zaopatrzonych w proste generatory drgań, zamieniające je w prymitywne gitary elektryczne;
- wielogłosowymi, często chóralnymi śpiewami;
- ostrym, wiodącym wokalem - wywodzącym się wprost z tradycyjnego bluesa, jednak przystosowanym do szybszych rytmów.

W 1960-65 muzyka r’n’b przeżywa okres renesansu; była nie tylko popularna w gronie miłośników autentycznego jazzu lecz również wśród publiczności młodzieżowej. Wykonawcami r’n’b byli m.in. Ch. Berry, J.L. Hooker, M. Waters. Po 1960 muzyką r’n’b zainteresowały się młodzieżowe zespoły rockowe, usiłując utrzymać klimat bluesa wzbogacony nowoczesnymi środkami technicznymi. Zespoły typu The Kings, The Rolling Stones, The Animals później The Cream, korzystały z tradycyjnego materiału bluesowego lub tworzyły własne kompozycje oparte na harmonice starego bluesa.

W latach 60. i 70. rhythm and blues rozwijał się równolegle z rockiem, bardzo często się z nim przenikając. Artyści rockowi tacy jak np. The Rolling Stones, Yardbirds, Procol Harum, Blood, Sweat and Tears czerpali pełnymi garściami z bogatego dorobku rytmów i technik aranżacyjnych R&B, a jednocześnie artyści R&B tacy jak Ray Charles, czy Tina Turner wykorzystywali brzmienia i sposoby aranżacji zapożyczone od artystów rockowych. Ponadto istnieje, zwłaszcza w USA, dość liczna grupa artystów, która tworzy swoje własne style muzyczne, stojące na pograniczu R&B i rocka - np. Prince, Tina Turner, Michael Jackson czy Terence Trent d'Arby.

R&B pozostał głównym nurtem muzyki popularnej do lat 90., zmieniając znacznie swoje oblicze dzięki takim twórcom jak: Babyface, Glenn Lewis, Tony Braxton, Mary J. Blige czy Aalyah.

Współcześnie, zwłaszcza w USA, określenie rhythm & blues odnosi do wszystkich nurtów muzyki rozrywkowej, w której występują elementy rytmicznego bluesa (czyli blueso-podobny wokal + bogate, rytmiczne instrumentarium), począwszy od surowego soulu, a skończywszy na produkcjach, które są w Europie odbierane jako czysto popowe, np. twórczość rodziny Jacksonów (patrz Michael Jackson).

Wyznanie wiary zostało zamienione w piosenkach na wyznanie miłości.

Do najbardziej znanych muzyków grających pierwotny R&B należeli: Ray Charles, Ruth Brown, The Drifters i The Coasters.

Pierwszym polskim zespołem rhythm and bluesowym była grupa Polanie założona w sierpniu 1965 roku w Łodzi. Pomimo że zespół działał krótko i nagrał tylko jedną płytę długogrającą, ich wkład w rozwój polskiej muzyki młodzieżowej był znaczący.