Alkohol a młodzież

Anna Skutnik


Dlaczego alkohol jest atrakcyjny dla młodzieży?

Dla dzieci i młodzieży alkohol wydaje się atrakcyjnym, bo uważają, że bez niego nie ma dobrej zabawy. Nie przejmują się zdrowiem, konsekwencjami uzależnień i problemami, które może wywoływać uważając, że to ich nie dotyczy, a ponieważ brakuje im wiedzy na temat skutków oddziaływania alkoholu na organizm i psychikę człowieka, alkohol zbiera wśród młodzieży znaczne żniwo. Poza tym brakuje łatwo dostępnych publikacji i ulotek informujących o negatywnym wpływie procentowych trunków. Dlatego też wybierany przez młodych sposób spędzania czasu przy alkoholu świadczy w dużym stopniu o ich niewiedzy. Zacznę, więc od wyjaśnienia, co to jest alkohol jak działa i co powoduje z organizmem człowieka.
Alkohol to napój znany i pity na całym świecie, to środek odurzający, silnie wpływający na psychikę i funkcjonowanie organizmu oraz zachowanie człowieka. Po wypiciu, alkohol zmienia świadomość, nastrój, wpływa na sposób myślenia, mówienia, poruszania się, jego działanie ma przy tym skutki krótko – i długoterminowe. Poza tym, przyspiesza bicie serca, zmienia ciśnienie krwi, jest silnym obciążeniem dla wątroby bez działania, której nie mógłby zostać strawiony i wydalony z organizmu.
Alkohol zakłóca funkcjonowanie komórek nerwowych i mózgu, powoduje zaburzenia pamięci, utrudnia przypominanie sobie czegoś i zapamiętywanie nowych informacji, wywołuje zakłócenia równowagi, osłabia refleks, uniemożliwia koncentracje i utrudnia podejmowanie decyzji. Zakłóca działanie zmysłów – wzroku, słuchu, powonienia, smaku i dotyku. Po alkoholu człowiek często robi rzeczy, których normalnie by nie zrobił, zakłóceniu ulega, bowiem zarówno moralna jak i zdroworozsądkowa ocena rzeczywistości.
Dlaczego zatem młodzi ludzie tak chętnie po niego sięgają spędzając czas w miejscach, w których jest podawany?
Może, dlatego że alkohol stwarza iluzje ciekawszego i pełniejszego życia, daje złudzenie kontaktu i więzi, jednym obietnice luzu i relaksu innym zapomnienia. Według statystyk wśród uczniów szkół średnich jest zaledwie 8% abstynentów, piwo pije 80% chłopców i 65% dziewcząt, wino pije 70%chłopców i 40%dziewcząt, wódkę odpowiednio 25% i 15%. W roku 2005 ogólne spożycie alkoholu wg danych GUS wzrosło o 30%.
Co się stało, że alkohol stał się modny, dlaczego integrujemy picie alkoholu z innymi działaniami społecznymi? Dlaczego stał się formą spędzania wolnego czasu?
Żeby odpowiedzieć na to pytanie musimy wziąć pod uwagę szereg czynników takich jak: reklama, dostępność, cena. Po pierwsze dużą role w unifikacji wzorów picia odgrywają środki masowego przekazu, zdominowanie kina i telewizji przez filmy, programy krajów wysoko uprzemysłowionych to wszystko spopularyzowało na całym świecie zachodnioeuropejskie style konsumpcji alkoholu. W filmach alkohol kojarzony jest z dorosłością, przygodą, męskością i luzem. Wygląda na to, że picie daje poczucie samodzielności i niezależności.
Dla wielu mieszkańców krajów mniej rozwiniętych określony wzór picia alkoholu stał się symbolem przynależności do euroamerykańskiego kręgu cywilizacyjnego. Wraz ze zmianą wzorów konsumpcji w Polsce oraz obfitym zaopatrzeniem sklepów w napoje alkoholowe młodzi ludzie coraz częściej systematycznie piją piwo, a są też tacy, którzy robią to codziennie.
Znaczący wpływ na picie mają reklamy, przekonują, że to napój, który ma się kojarzyć z zabawą, energią, młodością, okazuje się, że aż 82% młodzieży uważa, że piwo nie jest alkoholem.
Reklamy piwa pojawiające się w czasie największej oglądalności przedstawiają ludzi szczęśliwych zrelaksowanych otoczonych przyjaciółmi w ładnych miejscach. Młodzi identyfikują się z bohaterami reklam chcą spędzać czas podobnie, czuć to samo. Browary dążą by ich wizerunek odbierany był pozytywnie, jako coś dobrego: sponsorują sport, akcje charytatywne, organizują pikniki i biesiady, po co to wszystko, po to by przyciągnąć młodego człowieka, bo to do niego przede wszystkim skierowana jest ich oferta, chcą przyzwyczaić nowego konsumenta do określonej marki.
Na zwiększone spożycie piwa wpływają również różnorakie promocje i konkursy, które mają zachęcić do wyboru trunku okazuje się, że piwo to najbardziej reklamowany towar na świecie. Duży wpływ ma jego dostępność i łatwość jego nabycia. Młody człowiek może po prostu wejść do sklepu i kupić alkohol. Na sto przypadków w 85 udaje się go kupić osobie poniżej 18 roku życia.
Zadając powtórnie pytanie, dlaczego alkohol jest dla młodych atrakcyjny? Musimy zdać sobie sprawę z tego, że młodzi ludzie są mniej odporni na presje rówieśników i środowiska, alkohol nabiera przy tym dodatkowej wartości jako owoc zakazany, funkcjonuje stereotyp, że picie świadczy o dorosłości. Czynnikiem zachęcającym do kupna piwa jest również jego cena. Odpowiadając na pytanie, dlaczego tak się stało warto wspomnieć, że popyt na niego zależy od wielkości funduszu nabywczego, jakim dysponuje potencjalny klient, co zmusiło browary w Polsce do połączenia się ze światowymi potentatami, a co z kolei spowodowało obniżkę kosztów produkcji na jednego statystycznego konsumenta. W dniu dzisiejszym koszt zakupu piwa waha się w granicach 2-4 złotych, co sprawia, że większość stać na jego zakup. Młody człowiek chętniej spędza czas w pubach, barach, ogródkach piwnych, ponieważ po butelce czuje się lepszy od innych, zwiększa się jego pewność siebie, poczucie siły, szczęścia, łatwość prowadzenia błyskotliwej rozmowy. Picie przestało być czynnością typowo męską, pomnożyła się liczba okazji do picia chociażby ze względu na możliwość zaproszenia kobiety na drinka czy piwo. Zachęcający wpływ mają również nazwy, każdy chce spróbować drinka o nazwie np. zachód słońca w Sydney, wściekły pies, upojna noc.
Pojawiły się nowe grupy konsumentów – nastolatki kobiety, które łatwiej przyswajają sobie nowe trunki nie przywiązując wagi do tradycji alkoholowych, są nośnikami nowych wzorów picia. Dyskoteka, koncert, klub muzyczny to miejsca, w których wypada bywać, jest to modne i na czasie, a są one nierozerwalnie związane z konsumpcją alkoholu.
Picie jest postrzegane jako czynność społeczna, zachowanie grupowe, stwarza poczucie więzi osobowej, bezpieczeństwa i współuczestnictwa. Napięcia towarzyszące życiu współczesnego człowieka najłatwiej redukuje alkohol jak również wszelkiego typu stresy, frustracje. Młodzież pije, ponieważ chce dopasować się do kolegów, należeć do paczki, chce czuć się dorosłym. Młodzi piją, bo chcą pozbyć się napięcia i niepewności, chcą swobodniej poczuć się w towarzystwie, zwłaszcza wobec osób przeciwnej płci. Alkohol sprawia, że wstyd i nieśmiałość odchodzi w niepamięć. Oprócz reklam na bilbordach i reklam w TV Przykładem wpływu mediów na młodych ludzi jest np. program „BAR” gdzie kwitnie tzw. Clubing, wszyscy są wyluzowani świetnie się bawią, a sprzedaż alkoholu jest kręgosłupem działania uczestników programu (im więcej sprzedaż tym lepiej). Wystąpiło tam również przyzwolenie społeczeństwa na picie w pracy , bo w efekcie osoba która miała opuścić program właśnie za takie zachowanie dzięki telefonom od telewidzów pozostała w grze. Zastanówmy się wspólnie kto dzwonił? Łatwo stwierdzić że byli to młodzi ludzie między 15-25 rokiem życia bo do nich skierowana była oferta programu rozrywkowego typu „BAR’’. Czyli można wywnioskować że nie traktują alkoholu poważnie a wręcz bagatelizują całą sprawę. Okazuje się, że wielu młodych ludzi nie potrafi sobie wyobrazić dobrej zabawy bez alkoholu, czemu trudno się dziwić, bo w polskiej kulturze brak alternatywnych wzorów zabawy i spędzania wolnego czasu. Badania dowodzą, że wśród uczniów szkół średnich najbardziej rozpowszechniony jest model zabawy- spotkanie towarzyskie przy alkoholu. Na pytanie ankietera, co robicie, gdy skończy się alkohol odpowiadano rozchodzimy się.
Na koniec chciałabym zwrócić uwagę na skalę problemu trudno walczyć z czymś, co jest mówiąc gwarą młodzieżową „fajne”, a alkohol dla wielu młodych ludzi jest właśnie fajną formą rozrywki. I to przede wszystkim na nas rodzicach opiekunach i pedagogach spoczywa odpowiedzialność na zmianie tego stereotypu. Picie nawet symboliczne powinno być zakazane na komersach , studniówkach i innych balach szkolnych a wszystkie przypadki picia powinny być surowo karane. Pewnie , nie należy tylko karać ale starać się uzmysłowić młodzieży skalę problemu i późniejsze konsekwencje. Swoją postawą należy przekonywać że nie trzeba pić by być wartościowym człowiekiem i się dobrze bawić. Po za tym próbować organizować młodym czas wskazując drogę w trzeźwości, mogą to być wyjazdy, kluby tematyczne - „Dla każdego coś dobrego”, kółka zainteresowań czy kluby sportowe. Należy próbować wszystkiego co przyniesie wymierny efekt wychodząc z założenia że liczy się każda jednostka.




Bibliografia
1. Gaś Z.B.,1993,Profilaktyka uzależnień, WSiP ,Warszawa
2. Selvig D., Rile D.,1988,Nie piję, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa
3. Praca zbiorowa pod redakcją Walda J.,1986, Alkohol oraz związane z nim problemy społeczne i zdrowotne, PWN ,Warszawa
4. Pacewicz A.,1999, Jak pomóc dziecku nie pić, Toret, Warszawa
5. Multimedialna Encyklopedia Powszechna Millenium
6. www.PARPA.gov.pl