Wojna trojańska (mitologia grecka), wojna stoczona pod murami Troi, oblężonej przez Achajów. Podania o wojnie trojańskiej kształtował grecki epos (Homer, poeci cykliczni), potem liryka chóralna i tragedia grecka.
Wg nich przyczyną wojny trojańskiej była skarga Gai - Matki Ziemi z powodu nadmiernej liczby ludzi. Aby ulżyć cierpieniom Gai, Zeus postanowił wywołać wielką wojnę. Nemezis ze związku z Zeusem urodziła jajo, z którego (pod opieką Ledy) wykluła się najpiękniejsza kobieta świata, Helena.
Poślubiła ona króla Sparty, Menelaosa. Porwanie Heleny przez królewicza trojańskiego, Parysa, było bezpośrednią przyczyną wybuchu wojny. W wojnie trojańskiej wzięli udział najwięksi greccy bohaterowie: Agamemnon (brat Menelaosa i wódz naczelny wyprawy), Achilles i Patroklos, Odyseusz, Palamedes, Nestor z synami, dwaj Ajaksowie. Na czele obrony Troi stał syn króla Priama, Hektor.
Przez 10 lat szale zwycięstwa nie przechyliły się na żadną ze stron, gdyż w walkach obok śmiertelnych brali udział bogowie. Wreszcie Achajowie użyli sposobu, podpowiedzianego im przez Atenę. Symulując odwrót, pozostawili jako dar wotywny dla Ateny drewnianego konia (koń trojański), a we wnętrzu ukryli greckich żołnierzy.
Wbrew ostrzeżeniom Kasandry, córki Priama, Trojanie otworzyli bramy i wciągnęli konia do miasta. W nocy Achajowie wyszli z konia, otworzyli bramy powracającym wojownikom i zaatakowali śpiące miasto. Niemal wszystkich Trojan wymordowano, kobiety uprowadzono w niewolę, a miasto spłonęło.
Eratostenes wyliczył, że wojna trojańska odbyła się w 1184 p.n.e. Archeologowie przyjmują, że ok. 1200 p.n.e., a Troja, którą wtedy zniszczono, była warstwą Troja VII a (ślady pożaru, mogące świadczyć o oblężeniu i spaleniu grodu).
PRZYCZYNY WOJNY TROJAŃSKIEJ
Podczas wesela Tetydy i Peleusa bogini Eris rzuciła między siedzące boginie złote jabłko z napisem „dla najpiękniejszej”. Powstał spór, a sędzią w tej sprawie został Parys. Wybrał Afrodytę, która obiecała mu w nagrodę Helenę. Młodzieniec przyjechał do Sparty i porwał żonę Menelaosa. W całej Grecji zawrzało na wieść o tym, jak zamorski barbarzyńca znieważył święte prawo gościnności. Rozpoczęto wojnę. W szeregach Hellady naczelnym dowódcą został Agamemnon. U brzegów Azji Mniejszej wodzowie wysłali do Troi Odyseusza i Menelaosa żądając wydania Heleny. Działania wojenne przebiegały opieszale. Trwało to 10 lat. W obozie greckim wybuchła zaraza. Między Agamemnonem a Achillesem wybuch konflikt. Achilles do jednej z bitew pożyczył swój strój Petraklosowi. Trojanie bardzo się go bali. Powstrzymał go dopiero Hektor. Achilles mścił się za to jeszcze okrutniej. Wygrał walkę z Hektorem, ale został zabity przez strzałę Parys. Zginął też Parys. Helenę wydano za jego brata. Gdy Trojanie pewni byli swojej klęski Grecy odjechali spod murów Troi. Został tylko olbrzymi drewniany koń. Ukrytych w nim był 12 żołnierzy z Odyseuszem na czele. W nocy wyszli i otworzyli bramy miasta. Wojska greckie wróciły. Zaczęła się rzeź. Zginęli wszyscy Trojanie. Odzyskano Helenę, a wojska greckie wróciły do domu.
Achilles rozgniewany na Hektora, który zabił mu przyjaciela, wyzywa go na pojedynek.
Hektor, książę Troi, boi się Achillesa i ucieka od niego, obiegł on trzy razy gród Priamów. Dopiero Atena przemawiając do Achillesa mówi mu że nakłoni Hektora by znaczą walkę. Tak więc Hektor po rozmowie z Ateną która przybrała postać jego brata staje do walki z potężnym Achillesem, mówiąc przy tym że gdy wygra nie zbezcześci jego zwłok i pochowa je z należytym szacunkiem. Achilles przystąpił do ataku lecz chybił, jego przeciwnik śmiejąc się z niego rzucił w niego swoją włócznią która trafiła w środek tarczy Achillesa i odbiła się. Hektor zrozumiał że jego los jest przesądzony, żali się że go bogowie opuścili i Atena go oszukała ostatkiem sił rzuca się na Achillesa z mieczem, lecz Achilles obronił się puklerzem i dźgnął wroga włócznią w szyję. Boski Achilles szydzi z Hektora i mówi mu że jego zwłoki rzuci psom i ptakom, Hektor prosi aby nie robił tego co powiedział i zęby wziął okup od króla Troi za jego zwłoki, przywódca greków stanowczo odmówił, po czym Hektor skonał.
Walka była widowiskowa, Achilles pomścił śmierć przyjaciela i okazał po czasie dobroć serca oddając zwłoki Hektora do Troi gdzie na swoje własne życzenie został spalony.
Koń trojański - wielki koń na kołach, zrobiony z drewna, w którym ukryli się wojownicy greccy w czasie zdobywania Troi. Obrońcy miasta wbrew przestrogom Kasandry wciągnęli konia do miasta. Tam w nocy Achajowie wyszli z ukrycia, otworzyli bramy wojownikom i w ten sposób zdobyli miasto. Opis tego wydarzenia znajduje się w Eneidzie Wergiliusza. Według najnowszych badań Koń Trojański jest symbolem trzęsienia ziemi a to za sprawą Posejdona. Ów bóg był opiekunem koni i to jemu przypisuje się władzę nad tym żywiołem. Pod terenami ówczesnej Troi przebiega uskok tektoniczny i wiele dowodów wskazuje na to, że to trzęsienie ziemi było powodem upadku tego miasta.
