Gospodarka Karpat w Polsce

Gospodarka Karpat w Polsce


PRZEMYSŁ

Karpaty są krainą ubogą w surowce mineralne. Górnictwo ropy naftowej i gazu ziemnego rozwinęło się tu bardzo wcześnie. Pierwszą kopalnia jest kopalnią w Bóbrce i jest to jedna z najstarszych kopalni na świecie.
Kopalnia powstała w 1854 roku będąc własnością spółki Tytusa Trzecieskiego z Polanki, Ignacego Łukasiewicza, wówczas aptekarza z Gorlic i właściciela Bóbrki Karola Klobasy. Obecnie na terenie kopalni znajduje się Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza.
Skansen jest obiektem unikalnym na skalę światową, znajdują się tu obiekty zabytkowe świadczące o pionierskiej historii polskiego przemysłu naftowego i długiej tradycji górnictwa na tych terenach.
Górnictwo surowców skalnych jest bardzo słabo rozwinięte w Karpatach. Głownie eksploatowane są tutaj piaskowce. Największe kamieniołomy znajdują się w okolicach:
- Bielska-Białej,
- Żywca,
- Myślenic,
- Nowego Sącza,
- Jasła
- Krosna.

Znaczącą rolę w gospodarce odgrywa przemysł przetwórczy. Na terenie Beskidu Śląskiego i Pogórza rozwinął się przemysł włókienniczy i odzieżowy. Głównymi ośrodkami tego przemysłu są
- Bielsko-Biała (przemysł wełniany)
- Kęty
- Andrychów

W regionie karpat kilka innych gałęzi przemysłu rozwinęło się. Głownie:
- Energetyka
- Przemysł samochodowy (fabryka samochodów osobowych FIAT)
- Przemysł elektromaszynowy
- Przemysł spożywczy
- Przemysł obuwniczy

Ważnym miastem w polskich Karpatach jest Bielsko-Biała. To niewielkie miasto wytworzyło wokół siebie „Bielski okręg przemysłowy”. Jego główne ośrodki znajdują się w okolicznych miastach tj. Krosno, Jasło, Sanok czy Nowy Sącz. Okręg ten silnie współpracuje z innym ośrodkiem przemysłowym – Górnośląsko-Krakowskim.
Oprócz górnictwa i przetwórstwa ropy naftowej i gazu ziemnego rozwinął się tu przemysł elektroniczny, środków transportu, mineralny i chemiczny. Największe zakłady to:
- Fabryka Autobusów „Autosan” w Sanoku
- Fabryka amortyzatorów w Krośnie
- Krośnieńskie Huty Szkła
- Zakłady Przemysłu gumowego „Stomil” w Sanoku
- Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego
- Fabryka elektrod węglowych
- Firma komputerowa „Optimus”

Ze względu na warunki przyrodnicze występujące na terenie Karpat znajdują się tam bogate zasoby drewna. W związku z tym rozwinął się przemysł drzewny i papierniczy. Największymi ośrodkami tegoż przemysłu są:
- Żywiec
- Sucha Beskidzka
- Rapedź

Na Ziemi Sądeckiej intensywnie uprawia się owoce i warzywa. Powstały liczne przetwórnie owocowe i warzywne, z których największa znajduje się w Tymbarku k/Limanowej

Karpaty są terenem górzystym więc szansę rozwoju rolnictwa na tym terenie są niewielkie, odgrywają tutaj drugorzędną rolę.
Głownie uprawia się tu żyto, pszenicę (do wysokości ok.700m.n.p.m) oraz ziemniaki i owies, który jest głównym pożywieniem koni hodowanych tu jeszcze w pierwszej połowie XX wieku.
Na wysokości powyżej 1000m.n.p.m występują głównie łąki i pastwiska. Chociaż czasami można spotkać pola uprawne. Dobrze rozwinięte i znaczące jest pasterstwo. Wcześniej hodowano głównie owce, teraz częściej spotyka się hodowle bydła.


TURYSTYKA

Karpaty są największym regionem turystycznym w kraju. Jedyny gdzie występuje krajobraz wysokogórski (tatry).
Sezon turystyczny w Karpatach trwa praktycznie przez cały rok. Turyści przyjeżdżają latem oraz zimą.
Latem, żeby móc podziwiać piękno polskiej przyrody, zimą – żeby uprawiać narciarstwo i inne sporty zimowe.
Ewenementem jest fakt, iż wiele górskich wsi zachowało swój pierwotny charakter. Zachowało się sporo zabytków budownictwa drewnianego. Do dziś przetrwała góralska gwara, którą posługują się górale nie tylko Ci starsi, ale również i młodsi. Przywiązanie do tradycji rdzennych mieszkańców karpat jest spore. W okresie świąt ubierają się w stroje regionalne. Jedynie w Sudetach nie jest to praktykowane gdyż ludność mieszkająca na tamtym terenie jest głównie pochodząca z innych terenów Polski oraz Świata.
Najatrakcyjniejszym regionem turystycznym są Tatry wraz z zimową stolicą kraju – Zakopanem, oraz pieniny ze słynnym przełomem Dunajca po którym organizuje się spływy tratwami.
Im bliżej wschodu tym zagospodarowanie turystyczne maleje. W ostatnich latach bardzo popularne stały się Bieszczady. Bieszczady głównie są odwiedzane latem. Na ich przedpolu powstał sztuczny zalew na Sanie zwany „Morzem Solińskim”. Dobrze rozwija się także agroturystyka.
Wielu turystów z całej Europy do Karpat przyciąga ich uzdrowiskowa moc. Rozwój lecznictwa sanatoryjnego w Karpatach jest ściśle związany z występowaniem wód mineralnych. W Beskidzie Sądeckim, w dolinie Popradu znajdują się najbardziej znane i cenione uzdrowiska tego regionu. Są to:
- Krynica
- Muszyna
- Żegiestów
- Piwniczna Zdrój

Innymi dużymi uzdrowiskami i miejscowościami o wybitnych walorach klimatycznych są:
- Szczawnica
- Rabka
- Iwonicz
- Rymanów
- Zakopane
- Wisła
- Ustroń