Turcy Osmańscy w Europie

Walki Turków osmańskich z Bizancjum. Turcy osmańscy zawładnęli w ciągu pierwszej połowy XIV w. posiadłościami bizantyjskimi w Azji Mniejszej, a w drugiej połowie tego stulecia wtargnęli do Europy. W ciągu kilkunastu lat dokonali podboju części ziem Cesarstwa, między innymi zdobyli Adrianopol, dokąd w 1365 r. przenieśli swą stolicę.

Organizacja Turków osmańskich. Nieograniczoną władzę w państwie sprawował monarcha noszący tytuł sułtana i uważany za właściciela wszystkiej ziemi w państwie. Wojownicy tureccy otrzymywali tylko dożywotnie nadania ziemskie w zamian za obowiązek konnej służby wojskowej. Tworzyli oni ciężkozbrojną jazdę. Zwaną spahisami. Stałą armię stanowiły oddziały piechoty – janczarowie. Przeznaczano do nich młodych chrześcijańskich brańców, później też chłopców z podbitej ludności chrześcijańskiej. Wychowywani w specjalnym zakładzie w zasadach islamu, fanatyzmie religijnym i surowej dyscyplinie, tworzyli wyborowe wojsko, które walnie przyczyniło się do sukcesów orężnych Turków osmańskich.

Podbój Serbii i Bułgarii przez Turków. U schyłku XIV w. podbili Bułgarię (1396), a do końca wieku XV ostatecznie ujarzmili Serbię. Obydwa jednak podbite narody prowadziły stałą walkę o niepodległość.
Węgry wobec ekspansji tureckiej. Podboje tureckie na Półwyspie Bałkańskim zagroziły bezpośrednio Węgrom. Dla powstrzymania pochodu tureckiego panujący na Węgrzech od roku 1387 Zygmunt Luksemburski zorganizował przeciwko Turkom krucjatę, w której wzięło udział liczne rycerstwo zachodnie, Wenecja i Bizancjum. Pod Nikopolis (1396) krzyżowcy ponieśli klęskę.

Władysław II (Warneńczyk) na tronie węgierskim od 1440. Faktycznie rządy sprawował wybitny wódz Jan Hunyady. W 1443r. młody król wyruszył na czele armii węgierskiej i posiłków polskich, serbskich i bułgarskich przeciw Turkom. Wojsko Hunyady’ ego odniosło kilka zwycięstw, które skłoniły sułtana do rokowań. W ich rezultacie, latem 1444 r., zaprzysiężono w Szegedynie rozejm na 10 lat. Turcy odstępowali Węgrom północną część Półwyspu Bałkańskiego i zgodzili się wypłacić odszkodowanie wojenne.

Klęska pod Warną (1444). Za namową Wenecji zainteresowanej w kontynuowaniu wojny z Turkami papież wywierał nacisk na Władysława III, by zerwał zawarty rozejm. Perspektywa sławy i posiłków z Europy Zachodniej sprawiła, że Władysław rzeczywiście zerwał rozejm i ruszył pośpiesznie do Bułgarii, kierując się w stronę Warny, dokąd flota wenecka miała dowieść przyrzeczone posiłki, które jednak zawiodły. W bitwie pod Warną Turcy odnieśli zwycięstwo, król poległ, a Hunyady ledwo uszedł z garstką rycerstwa.

Upadek Konstantynopola. Bitwa pod Warną przesądziła losy Półwyspu Bałkańskiego. W roku 1453 po prawie dwumiesięcznym oblężeniu zdobyli również Konstantynopol. Cesarstwo Bizantyjskie, spadkobierca tradycji starożytnego Rzymu i ważny ośrodek kulturalny, przestało istnieć. Po zdobyciu Konstantynopola, nazwanego teraz Stambułem, Turcy przenieśli tu swoją stolicę. Turcy jednak nadal zagrażali krajom naddunajskim. Niepokoiło to również Polskę, którą za Władysława Jagiełły uzyskała wpływy w leżących na terenie dzisiejszej Rumunii księstwach Mołdawii i Wołoszczyzny i pragnęła je utrzymać, gdyż dawały jej korzystny kontakt handlowy z portami nad Morzem Czarnym.