Miłość w muzyce Chopina

Muzyka Chopina jest bardzo zróżnicowana - wśród jego utworów można łatwo odnaleźć dzieła o charakterze dynamicznym wyrażającym uczucia gwałtowne, pełne niepokoju, jak i kompozycje spokojne, liryczne, odzwierciedlające melancholijne nastroje artysty.

Romantyczne w swym charakterze, a zarazem genialne połączenie silnych emocji z mistrzowską harmonią i efektowną melodią sprawiają, iż Chopin stał się jednym z najbardziej uwielbianych kompozytorów wszechczasów.

Niezrównany piewca miłości i uczuć, który swoją aksamitną muzyką potrafi rozmarzyć całą Europę - jego dzieła to zachwycający przykład twórczości romantycznej.
Trudno za pomocą słów ukazać wielkość twórczości Chopina. Aby sobie wyobrazić wielkość twórczości tego wielkiego kompozytora należy zacząć od jego biografii.
Różne koleje życia wywierały wpływ na muzykę którą tworzył…

Fryderyk Franciszek Chopin przyszedł na świat w Żelazowej Woli, miejscowości leżącej niedaleko Warszawy. Był synem Mikołaja, Francuza z Lotaryngii, od 1787 roku przebywającego w Polsce, oraz Justyny Tekli z Krzyżanowskich. Rodzina Chopina zawsze obchodziła urodziny Fryderyka 1 marca, choć w metryce zapisano datę 22 lutego 1810 roku.

Jesienią 1810 roku Chopinowie przenieśli się do Warszawy, gdzie Mikołaj Chopin otrzymał posadę nauczyciela języka francuskiego w Liceum Warszawskim. Przydzielono mu również duże mieszkanie w Pałacu Saskim, w którym mieściła się także szkoła. Dwa lata później cała rodzina przeprowadziła się do bardziej przestronnego mieszkania w Pałacu Kazimierzowskim, gdzie matka Fryderyka otworzyła pensję dla chłopców – synów najzamożniejszych rodzin w mieście.

Od najwcześniejszych lat życia Fryderyk miał styczność z muzyką. Starsza siostra Izabela mówiła, iż "dziecię płaczem rychło okazywać zaczęło czułość na wrażenia muzyki". A tej w domu Chopinów nie brakowało. Matka grała na fortepianie i śpiewała, ojciec towarzyszył na flecie i skrzypcach, Izabela od najmłodszych lat wykazywała talent muzyczny i uczyła się gry na fortepianie.

To właśnie dom, rodzice i siostry pozostaną dla Chopina symbolem spokoju, bezpieczeństwa, miłości, swoistą arkadią odebraną w latach młodości na zawsze.
Fryderyk już jako mały chłopiec chętnie grywał w duecie z swoją siostrą Ludwiką.

W wieku 6 lat rozpoczął regularną naukę gry na fortepianie u prywatnego nauczyciela muzyki, czeskiego imigranta – Wojciecha Żywnego. Ukierunkował on szybko wrodzone zdolności chłopca, zapoznając go z klasycznym repertuarem mistrzów niemieckich, dziełami Bacha, Mozarta, Beethovena.

Tak narodziła się miłość do muzyki…
W krótkim czasie młody Chopin osiągnął prawie idealną technikę, zaczął pisać pierwsze utwory, a przede wszystkim występować w salonach warszawskiej arystokracji, spotykając się wszędzie z przychylnym przyjęciem i zachwycając słuchaczy swoimi zdolnościami improwizacji.

Pierwszymi kompozycjami dziecięcymi były: polonezy, marsze i wariacje.

W roku 1818 w Pamiętniku Warszawskim odnotowano: "prawdziwy geniusz muzyczny: nie tylko bowiem z łatwością największą i smakiem nadzwyczajnym wygrywa sztuki najtrudniejsze na fortepianie, ale nadto jest już kompozytorem kilku tańców i wariacji, nad którymi znawcy muzyki dziwić się nie przestają". Jego talent muzyczny rozwijał się niesłychanie szybko.

W roku 1822 rozpoczął naukę kompozycji u Józefa Elsnera, najpierw prywatnie , a później przez 3 lata w Szkole Głównej Muzyki. W 1823 roku wstąpił do IV klasy Liceum Warszawskiego, w którym zdobył wszechstronne wykształcenie. Wakacje regularnie spędzał w wiejskich majątkach przyjaciół, gdzie z pasją folklorysty chłonął ludowe zwyczaje, obrzędy i – oczywiście – muzykę.

Wyjazdy do Szafarni, Dusznik, Torunia, a potem Gdańska, Płocka i innych miejscowości Wielkopolski, Pomorza i Śląska, pozwoliły poznać skarby kultury polskiej, ale przede wszystkim polską muzykę ludową, której nie zapomniał do końca życia. W roku 1826 rozpoczął kolejny, ostatni etap edukacji. Wstąpił w szeregi studentów Szkoły Głównej Muzyki w Warszawie, gdzie jego ojciec był profesorem.

Rok później skomponował dwa pierwsze poważne utwory: Wariacje B- dur na temat La ci darem la mano z "Don Juana" Mozarta op.2 dedykowane przyjacielowi Tytusowi Wojciechowskiemu oraz Sonatę c-moll op.4 dedykowaną Elsnerowi. Wariacje staną się pierwszym utworem wydanym poza granicami kraju, otwierające przed młodym artystą sale koncertowe w czasie debiutanckiego tournee w roku 1829. Sonata przygotuje trzy dojrzałe arcydzieła w tym gatunku. Rok po Wariacjach napisał Fantazję A – dur na tematy polskie po.13 i Rondo a la Krakowiak op.14. Te trzy kompozycje, przeznaczone na fortepian z orkiestrą miały na trwałe zagościć w programach koncertowych na całym świecie. Dla Chopina pragnienie połączenia tradycji klasycznej z polską muzyką ludową było przez całe życie szczególnie silne i ważne. Zachwycająca żywiołowość tego utworu, nieskończony geniusz wirtuozowski i wspaniała orkiestracja silnie wpływają na popularność tego dzieła.

Już w październiku 1829 roku wspomniał przyjacielowi o swoim "ideale" który mu się śnił i dla którego napisał Larghetto – wolną część pierwszego Koncertu f– moll op.21, ukończonego na początku 1830 roku. Wspomniałym ideałem, adresatką II części Koncertu, była Konstancja Gładkowska-studentka Konserwatorium w klasie śpiewu. Szczere i niezwykle głębokie młodzieńcze uczucie leżące u podstaw kompozycji, wpłynęło na jej szczególny wyraz emocjonalny i rys osobisty.

Sam kompozytor bardzo kochał koncert fortepianowy f- moll i dlatego wybrał go na swój koncertowy debiut w Paryżu. Ciekawostką jest to ,iż mówi się że cały Koncert poświęcony jest Delfinie Potockiej tak jak i walc Des-dur. Chopin był wielbicielem Delfiny Potockiej i nigdy z tym uczuciem się nie krył, nawet przed samą George Sand. Niestety epizod dot. Delfiny i Chopina nikomu nie jest do końca znany, gdyż niechętnie wypowiadali się na ten temat. Wiadomo ,iż Delfina tuż przed śmiercią spaliła pamiętniki i listy które pisał do niej Fryderyk…

W 1830 roku powstał koncert fortepianowy e- moll op.11 który jest skomponowany tak jak poprzedni w obowiązującym w tej epoce stylu brillant z charakterystyczną dla niego wirtuozowską ornamentyką i figuracją dźwiękową. Chopin dedykował go słynnemu pianiście Fryderykowi Kalkbrennerowi. Pierwsza część Koncertu f- moll , Allegro maestoso utrzymana jest w tradycyjnej formie sonatowej z dwoma przeciwstawnymi tematami, przetworzeniami i repryzą, po której następuje część druga, liryczne – Larghetto. O tym czarującym fragmencie Franciszek Liszt powiedział: "… to dzieło genialne; przepełniające go uczucie jest czasem promienne, a czasem nacechowane żalem. Można powiedzieć, że nieuchronna tragedia raniąca ludzkie serce przedstawiona jest na tle jaśniejącego piękna natury; kontrast ten zilustrowano syntezą dźwięków , delikatnymi zmianami zabarwienia… poruszające wrażenie…" Koncert zamyka część trzecia Allegro vivace, rondo oparte na motywach tańców ludowych kujawiaka i mazurka, w której wirtuozowską kodę wprowadza dwukrotnie powtórzony sygnał waltorni.

11 listopada 1830 roku Chopin wyjechał z Polski – początkowo do Wiednia, po drodze zatrzymując się w Dreźnie, aby dać koncert na dworze. W Wiedniu nie został doceniony przez słuchaczy i przytłoczony sytuacją postanowił przenieść się do Londynu. W drodze, w czasie postoju w Stuttgarcie, dotarła do niego wiadomość wybuchu powstania listopadowego w Warszawie przeciwko zależności Królestwa Polskiego od Rosji i obecności na tronie polskim cara. Rozpoczęła się wielomiesięczna wojna polsko-rosyjska. Następnie doszła do niego wiadomość o klęsce powstania i zdobyciu Warszawy przez Rosjan. Zareagował na nią gorączką i rozstrojem nerwów.

Podobno przygnębiony tą sytuacją napisał wspaniałą i patetyczną Etiudę c- moll op.10 nr 12, zwaną "Rewolucyjną" . Po zdobyciu Warszawy przez Rosjan zanotował: "[...]wróg w domu [...] o Boże, jesteś ty! - Jesteś i nie mścisz się! - Czy jeszcze ci nie dość zbrodni moskiewskich - albo - alboś sam Moskal! [...] A ja tu bezczynny, a ja tu z gołymi rękami, czasem tylko stękam, boleję na fortepianie, rozpaczam." Jego ówczesny stan ducha i reakcje na wydarzenia w ojczyźnie spowodowały, iż w tradycji z tym właśnie okresem zaczęto łączyć pierwsze szkice jednych z najbardziej dramatycznych utworów: scherza h- moll( w którym jest fragment melodii "Lulajże Jezuniu"- jest to kolejne dzieło które zawiera w sobie elementy polskości, wspomnienia z wspólnie spędzonych świąt. Wątły, rozdwojony w sobie bohater epoki romantyzmu ciągle powracał myślami do ukochanej ojczyzny, rodziny dając świadectwo miłości poprzez swoje utwory.. ), etiudy c-moll "Rewolucyjnej" czy nawet Ballady g- moll . Jednak względy stylistyczne i obserwacja drogi twórczej każą przesunąć prace o dwa, a nawet trzy lata.

W Wiedniu na pewno tworzył Nokturny op.9 i op.15, Poloneza op.22 i pierwsze wydane mazurki (które przypominały mu polskie wsie, tradycje, typowo polską atmosferę) .
Chopin uwielbiał grać nokturny na koncertach lub przed swoimi uczniami i za każdym razem sprawiała mu radość zmiana jego ornamentyki. Senny przebieg nokturnu, spokojne akordy w partii lewej ręki i natchniona melodia, pełna liryzmu, nostalgii, miłości oddają lubianą przez publiczność romantyczną uczuciowość. Trzy Nokturny op.15 to utwory obrazujące najwyższy kunszt sztuki Chopinowskiej. Nokturn F- dur rozpoczyna się pogodną melodią o niezwykłej lekkości. Nagle wchodzi część druga- dramatyczna i gwałtowna, która wycisza się dopiero na samym końcu wraz z powrotem spokojnego tematu. Nokturn Fis- dur po spokojnej , bogatej ornamentacyjnie w biegniki i tryle melodii następuje żywa część środkowa, która powoli narastając staje się niespokojna i gwałtowna, by wkrótce ustąpić miejsca pierwszemu tematowi z dalszymi zmianami figuracji. Nokturn g- moll rozpoczyna smutna pieśń ludowa. Dalej melodia staje się coraz bardziej przejmująca, aż do osiągnięcia wzruszenia. Kolejny fragment przypomina chorał , zakończony pytającym motywem przypominającym lament utraconej miłości.

We wrześniu 1831 roku Chopin dotarł do Paryża. Miasto to stało się na długie lata miejscem jego działalności. Paryż w tym czasie był kuźnią talentów muzycznych. W krótkim czasie kompozytor znalazł się w centrum ożywionego życia artystycznego: podpisał kontrakty z wydawcami i dawał niezliczone ilości koncertów w gościnnych paryskich salonach. Jego prywatne lekcje gry na fortepianie były w tym czasie najbardziej pożądane i najdroższe (kosztowały około 20 franków).

Z drugiej strony obok pochwał i zachwytów, zdobywał także odosobnione druzgocące recenzje. Wobec piętrzących się trudności organizacyjnych często popadał w zniechęcenie…

Przyczyniła się do tego także wiadomość o ślubie Konstancji z ziemianinem Grabowskim.

Walc As- dur nr 1 wiąże się ze wspomnieniami Marii Wodzińskiej, której jak mówiono podarował ten fragment po wspólnie spędzonych chwilach. Tytuł "Walc pożegnalny" podkreśla moment rozstania tych dwojga. Walc ten jest spokojny i melancholijny.

W 1835 Fryderyk dużo podróżował po Europie. Osiadłszy w Paryżu, Chopin świadomie wybrał status emigranta. Mimo prośby ojca, nie podporządkował się rozporządzeniu cara i nie zgłosił się do ambasady rosyjskiej w celu pra poużenia paszportu. Tym samym, zaliczony w poczet politycznych uchodźców, odciął sobie możliwość legalnego przyjazdu do kraju. Bardzo jednak tęsknił za bliskimi. Broniąc się przed samotnością, zamieszkał razem z rodakiem emigrantem, doktorem Aleksandrem Hoffmanem, a po jego wyjeździe z Paryża - ze swoim dawnym warszawskim przyjacielem, również powstańcem i lekarzem, Janem Matuszyńskim. Z rodzicami mógł się spotkać tylko poza Polską. Gdy w sierpniu 1835 roku rodzice Chopina udali się do Karlsbadu na leczenie, pojechał tam również Fryderyk. W Karlsbadzie po raz ostatni spotkał się ze swoimi rodzicami. Spędził z nimi miesiąc i towarzyszył im później aż do polskiej granicy. Wkrótce potem, będąc w pobliskim Dreźnie, odnowił znajomość z rodziną Wodzińskich. Następnie przeżył krótki romans z Marią Wodzińską .

Trzej młodzi Wodzińscy wychowywali się przed laty w pensjonacie Mikołaja Chopina.

Ich młodsza siostra Maria była teraz dorastającą panienką, utalentowaną muzycznie i plastycznie. Fryderyk zakochał się w niej, zapragnął ją poślubić i stworzyć na obczyźnie własny dom.

Była to jedyna kobieta z którą wiązał marzenia o założeniu rodziny. Rok później podczas wakacji spędzanych wspólnie z Marią i jej matką w Marienbadzie (obecnie Mriansk Lzni w Czechach), potem w Dreźnie oświadczył się o rękę siedemnastoletniej Marii i został przyjęty pod warunkiem, że będzie dbał o swoje zdrowie. Narzeczeństwo było nieoficjalne. Do małżeństwa nie doszło. Rodzice Marii, zaniepokojeni złym stanem zdrowia Fryderyka (w zimie poważnie chorował), a zwłaszcza jego niezdrowym (nieregularnym) trybem życia, uznali go po roku "próby" za nieodpowiedniego partnera dla córki. Chopin bardzo przeżył zerwanie. Listy od Wodzińskich, związane w mały pakiet opatrzył napisem "Moja bieda". By oderwać się od przykrych wspomnień, wyjechał w lipcu 1837 roku z Camille Pleyelem do Londynu. W tym czasie ukończył – oprócz kolejnych mazurków i nokturnów – drugi cykl Etiud op.25 oraz drugie, najbardziej liryczne Scherzo b- moll op.31.

W Lipsku spotkał się z Mendelshonem i poznał Roberta Schumanna. Po powrocie do Paryża podjął na nowo intensywne życie artystyczne.

W październiku 1836 w domu przyjaciół – F.Liszta, hrabiny d’Agoult, poznał madame Dudevant - ambitną pisarkę tworząca pod pseudonimem George Sand. Starsza od niego o sześć lat autorka śmiałych powieści obyczajowych, rozwódka z dwojgiem dzieci, ofiarowała samotnemu artyście to, czego mu od czasu opuszczenia Warszawy najbardziej brakowało: nadzwyczajną czułość, ciepło, wręcz macierzyńską troskliwość. Odegrała ona w życiu Chopina niezwykłą rolę. Blisko 9 lat trwania ich związku to najpłodniejszy okres twórczości kompozytora.

W tym czasie powstały jego najwybitniejsze i najbardziej dojrzałe dzieła.

Pisarka poznała go ze swoimi przyjaciółmi, m.in. malarzem Eugene Delacroix i Adamem Mickiewiczem. Początkowa obojętność między Chopinem a George zmieniła się w miłość.

Jesienią ’38 wyjechali, aby zimę spędzić na Majorce. Ciepłej atmosferze stworzonej przez George zawdzięczamy erupcję twórczego geniuszu Chopina. To wtedy powstały najwybitniejsze kompozycje Chopina, mimo że ten dręczony był ciężką chorobą (gruźlicą). Chopin ukończył Preludia op.28 (krótkie, zwięzłowe kompozycje, ułożone kontrastowo), dwa Polonezy op.40 , pracował nad Balladą F- dur , Scherzem cis- moll i Mazurkami op.41.

W kolejnych latach zimy spędzają w Paryżu, a latem udają się do pałacyku w Nohant (ze względu na zdrowie Chopina). Okresy letnie spędzone na wsi to najszczęśliwsze chwile w życiu kompozytora po opuszczeniu ojczyzny. Tam też stworzył (1841-1846r.): Balladę As- dur, dojrzałe Nokturny op.48,Fantazję f- moll op.49 (dramatyczny utwór oparty na improwizacji na tematy polskich pieśni powstańczych; podobieństwo z pieśniami przejawia się we wstępnym marszu, chorale, recytatywie), Impromptu Ges- dur (ruchliwe arabeski z powolną, liryczną częścią środkową), Balladę f- moll, Poloneza As- dur, Scherzo E- dur (scherza są utworami o niespokojnym, demonicznym charakterze w 2 skrajnych częściach i środkowej nostalgicznej i delikatnej, stanowiącej kontrast tonacji i faktury jak i tempa i dynamiki), Nokturny op.55, Mazurki op.56, Berceuse des- dur op.57 (kołysanka; rozbrajająca w swej prostocie, wyróżnia się wyjątkowym bogactwem techniki kompozytorskiej i poezją; niskie tony, podobne do siebie, przeplatane dzwoneczkami carillion), Sonata h- moll, Barkarola Fis- dur op.60 (jest to pieśń wioślarska gondolierów weneckich; delikatna i dopracowana melodia, rytmiczny temat oddają uczucie nostalgii, ukazując Chopina jako "poetę wspomnień" ), Polonez-Fantazja, Nokturny op.62, pracował nad Sonatą wiolonczelową.

Fryderyk Chopin co raz bardziej podupadał na zdrowiu, nie mógł pogodzić się z śmiercią Wojciecha Żywnego, przyjaciela Jana Matuszyńskiego oraz ojca. W 1847 roku ostatecznie zakończył się związek z George. Przez lata żywili do siebie miłość i przyjaźń, jednak wroga postawa dorastającego syna George Sand wobec Chopina, wywierającego na nią silny wpływ, powodowała coraz poważniejsze konflikty. Dla Chopina był to śmiertelny cios , jego potencjał twórczy znacznie osłabł. Ciężkie przeżycia osobiste, a także utrata Nohant (tak ważnego dla jego życia i twórczości) mocno odbiły się na stanie psychicznym i fizycznym Chopina. Niemal przestał komponować: do końca życia napisze już tylko parę miniatur.

W 1848 roku napisał do rodziny : "Dotychczas jeszcze jestem nieswój". W tym roku dał tez ostatni, entuzjastycznie przyjęty koncert w Paryżu i za namową uczennicy – Jane Sterling udał się w fatalną w skutkach podróż do Wielkiej Brytanii. Wilgotny klimat Anglii i Szkocji spowodował szybki postęp choroby, równie groźne okazało się pogorszenie kondycji psychicznej. Miss Stirling wraz z siostrą organizowały mu tam koncerty oraz odwiedziny w coraz to innych miejscowościach i zamkach szkockiej arystokracji. Wyjątkowo intensywny tryb życia, nadmierne eksploatowanie sił przez ustawiczne wędrówki i liczne występy, a przy tym niekorzystny dla jego płuc klimat - pogorszyły znacznie jego stan zdrowia. Mimo, że jego stan fizyczny był zły, poproszony przez lorda Dudlmy Stuarta kompozytor chętnie zgodził się na występ na balu wspierającym fundusz Towarzystwa Literackiego Przyjaciół Polski, który odbył się w Londynie 16 listopada 1848 roku.

Był to ostatni koncert Chopina(co więcej dedykowany polskim emigrantom). Pod koniec listopada artysta zdecydował się wrócić do Paryża. Chwilowe złagodzenie choroby i powrót natchnienia zaowocowały dwoma mazurkami(op.67 nr 2 i op.68 nr 4), wydanymi już po śmierci kompozytora. Osamotniony, widujący się już tylko z nielicznymi przyjaciółmi, pozostawał w listownej łączności z Solange(córka George wcześniej zakochana w Chopnie), nigdy tez nie przestał myśleć i mówić
o George Sand.

16 października zawiadomiona o ciężkim stanie zdrowia Chopina, przybywa do Paryżą siostra Chopina – Ludwika. Kompozytor umiera o drugiej nad ranem 17 października 1849 roku w mieszkaniu przy placu Vendome pod numerem 12.

Ciekawostką jest to, że Fryderyk Chopin chorował na gruźlicę, lecz najprawdopodobniej zmarł na chorobę serca. 30 października 1849 w kościele św. Magdaleny odbyły się uroczystości pogrzebowe. Jego ciało spoczywa na cmentarzu Pere Lachaise, a serce złożone zostało w kościele św. Krzyża przy Krakowskim Przedmieściu w Warszawie- zgodnie z ostatnią wolą Chopina. Krakowskie Przedmieście miało dla Chopina szczególne znaczenie gdyż była to ulica jego młodości, mieszkał tam przez lata warszawskie. Natomiast a na końcu tej ulicy mieszkała jego miłość- Konstancja Gładkowska.

Po przedstawieniu biografii Fryderyka będę chciała bliżej omówić jego twórczość..
O Chopinie, największym przedstawicielu muzycznego romantyzmu, powiedziano bardzo trafnie, że jest "Mozartem romantyzmu", a więc geniuszem harmonii, prostoty i umiaru.

Chociaż Chopin ograniczył się niemal wyłącznie do twórczości na fortepian, to jego znaczenie i oddziaływanie przekraczają daleko granice samej muzyki fortepianowej.
Rozwinął się z wirtuozowskiego stylu brillant, reprezentowanego w muzyce fortepianowej przez J. N. Hummla, J. Fielda, F. Riesa, K. M. Webera, którzy wprowadzili do form klasycznych większe bogactwo rytmów, zmiany temp i nastrojów w poszczególnych częściach, a przede wszystkim nowe, efektowne figury pianistyczne i ornamentalne
Dość powierzchowny w swoim pierwotnym modelu styl brillant przybrał pod palcami młodego Chopina postać wyjątkowo szlachetną i uduchowioną, czego przykładem są dwa Koncerty fortepianowe (f-moll i e-moll) oraz Wielki Polonez Es-dur (Grand polonaise brillante op. 22) na fortepian z orkiestrą. Forma obu koncertów zachowuje cechy typowe dla swych wzorów: wysunięcie na plan pierwszy partii fortepianu i redukcja orkiestry do roli skromnego akompaniamentu lub przerywników między odcinkami kompozycji, gdy milknie pianista.

Już w tych wczesnych utworach ujawnił się subtelny liryzm Chopina i niezrównana śpiewność melodii. Dojrzałą twórczość Chopina kształtuje się mniej więcej od roku 1831 - od Etiud op. 10; odznacza się ona silną ekspresją dramatyczną, śmiałością wyobraźni i budowaniem nowych form romantycznych. Wirtuozowska błyskotliwość przerodziła się w nową, odkrywczą technikę pianistyczną, precyzyjnie uformowaną, służącą zarówno nowoczesnej kolorystyce instrumentalnej, jak i colom ekspresyjnym.
Chopin uczynił z fortepianu instrument o niespotykanej dotąd skali brzmienia i wyrazu, ukazał nowe możliwości techniczne i dźwiękowe fortepianu. Jednak nad techniką i efektownym blaskiem w muzyce dominuje głębia uczuć i bogata, niezwykle subtelna i wyrafinowana treść melodyczno-harmoniczna.

W ostatnich latach życia Chopina, już po roku 1840, można wyodrębnić tzw. późny styl Chopina. Kompozytor odchodzi w tym czasie od mocnych efektów i gwałtownej, bezpośredniej wypowiedzi emocjonalnej na rzecz większego skupienia, powściągliwości zewnętrznego gestu, ekspresji głębokiej, o cechach refleksyjnych, intelektualnych. Równocześnie jego język dźwiękowy staje się jeszcze bardziej niż dotąd wyrafinowany, odległy od tradycyjnych wzorów.

Charakterystycznymi przykładami późnego stylu Chopinowskiego są: Scherzo E-dur, Sonata h-moll, Barkarola Fis-dur, Polonez-Fantazja op. 61, Nokturny op. 55 i 62, a także Sonata na fortepian i wiolonczelę g-moll.

Chopin jest wielkim mistrzem melodii, zarówno w jej prostej, bardzo śpiewnej postaci, jak i w bardziej skomplikowanych, ornamentalnych i figuracyjnych liniach. Ale jest też jednym z najsubtelniejszych i najbardziej nowatorskich mistrzów harmonii. Znacznie rozluźnił klasyczne zasady tonalne, rozwinął nowe sposoby łączenia akordów, stosował śmiałe modulacje, szybkie, zaskakujące zmiany tonacji, wprowadzał nowe skale, m. in. pochodzenia ludowego, w nowy sposób wykorzystywał dysonanse.

Zmiany te wpłynęły na dalszy rozwój muzyki. Wybujała chromatyka Chopina prowadziła w kierunku języka dźwiękowego Wagnera (Tristan i Izolda) , uważanego za ostatnią, skrajną konsekwencję systemu dur-moll.

Chopin w niespotykanym przedtem stopniu wydobył również z harmonii cechy kolorystyczne. Traktując dysonanse i połączenia akordów nie tylko w sposób tonalny (napięciowy), ale także czysto brzmieniowy, stał się tradycją dla impresjonizmu Debussy'ego i nowoczesnego pojmowania harmoniki w XX wieku

Był bardzo klasyczny i zdyscyplinowany w taktowaniu muzyki: na jego fortepianie zawsze stał metronom i do wściekłości doprowadzali go uczniowie, kt6rzy nie potrafili zagrać zgodnie z taktem. Sam urozmaicał swoją muzykę. W tym celu najczęściej stosował technikę nazywającą się rubato. Polega ona na delikatnym odejściu od regularnego rytmu - poprzez zwalnianie niektórych nut i przyspieszanie innych - podczas gdy tempo utworu pozostaje bez zmian. W rzeczywistości pozwalał sobie na pewną swobodę w interpretacji własnych utworów, nigdy nie grając jednego utworu dwa razy w taki sam sposób.

Chopin tworzył niemal wyłącznie kompozycje fortepianowe (z orkiestrą 2 koncerty - f-mol i e-mol). W jego dorobku są m. in.: 2 fantazje, 27etiud, 26 preludiów, 17 polonezów, 58 mazurków, 17 walców, 21 nokturnów, 4 ballady, 4 scherza, 4 impromptus, a także utwory kameralne i pieśni. Mazurki, walce i polonezy skomponowane w kraju - to stylizowane tańce. Mazurki są liryczne i intymne, natomiast walce - to błyskotliwe kompozycje salonowe. Nietrudno zauważyć, ze kilka polonezów skomponowanych na obczyźnie powstało z inspiracji o charakterze patriotycznym.

Pasjonowała go muzyka ludowa. Bardzo chętnie słuchał tańców ludowych, które później stylizował, czyli przekształcał z ich ludowej formy w formę utworu nietanecznego, lecz wirtuozowskiego, przeznaczonego wyłącznie do słuchania.

Lubił chodzić na występy do Opery Warszawskiej. Słuchał takich osobistości jak: M. Szymanowska, K. Lipiński, J. N. Hummel, N. Paganini, H. Sontag.
Muzyka Chopina symbolizowała w okresie zaborów uczucia patriotyczne, jej kult znalazł odbicie w powstaniu Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. F. Chopina w Warszawie (1927) oraz Instytutu im. F. Chopina. Od 1946 odbywa się Festiwal Chopinowski w Dusznikach, od 1959 w Mariańskich Łaźniach. W interpretacji wykonawczej utworów Chopina wyróżniły się rozmaite nurty - do głównych należą nurt romantyczny oraz klasycyzujący, jednak wielość interpretacji wykonawczych muzyki Chopina stała się przedmiotem licznych klasyfikacji.

W życiu Chopina wyróżniamy 3 wielkie miłości: miłość do ojczyzny, kobiety, muzyki…

Były one o tyle ważne, iż były pobudkami dla twórczości kompozytora.

Każde wydarzenie w życiu Chopina miało swoje odzwierciedlenie w muzyce. Utwory były przemyślane,dedykowane różnym osobom,a każdy gatunek muzyczny oddawał inne emocje, myśli.

Muzyka i twórczość Chopina są znane na całym świecie. Świadczą o tym liczne koncerty oraz konkursy chopinowskie, film "pragnienie miłości" oraz szeroko pojęta tradycja chopinowska.

"Pragnienie miłości" to film o miłości i potrzebie akceptacji. Historia burzliwych związków miłosnych Fryderyka Chopina. Córka wielkiej francuskiej pisarki George Sand zakochuje się bez pamięci w kochanku matki, genialnym kompozytorze Fryderyku Chopinie i nie cofnie się przed niczym, aby go matce odebrać.

Z drugiej strony, syn George, Maurycy, pozbawiony talentu malarz, zazdrosny o miłość matki i geniusz Chopina, nie cofnie się przed niczym, aby zniszczyć ich szczęście. Ten rodzinny dramat, wtopiony w muzykę Chopina, ukazuje, jak strasznie niszczącą siłą jest pragnienie miłości i zazdrość o sławę.

Tradycja chopinowska świadczy o tym że Chopin był, jest i będzie…

Mało mająca sobie równych sława Chopina w świecie, która nadeszła już za życia artysty, popularność recitali Chopinowskich, festiwale i konkursy jego imienia, tysiące prac o nim i nagrań z jego muzyką, miliony egzemplarzy nut - to wszystko nie wyczerpuje jeszcze wcale zagadnienia. Urokowi Chopina poddawało się i wciąż poddaje wielu ludzi - wybitni twórcy, wirtuozi, historycy muzyki i wreszcie rzesze melomanów, dla których nierzadko Chopin pozostaje ulubionym kompozytorem. Znamienną wypowiedź pozostawił niemiecki filozof Fryderyk Nietzsche: "Ja sam zawsze jeszcze nazbyt jestem Polakiem, by za Chopina nie oddać całej reszty muzyki".

A w Polsce, kraju rodzinnym twórcy mazurków? Polski poeta Julian Tuwim tak pisał: "Chopin był największym wstrząsem artystycznym, jakiego doznałem. Uwielbienie dla Chopina wciąż rosło i nadal rośnie, uważam go za najcudowniejsze zjawisko nie tylko w dziejach polskiej poezji, ale w ogóle sztuki wszechświatowej. (...) Oddałbym natychmiast Mickiewicza - z rozpaczą, Słowackiego - z żalem,a tuzin Krasińskich za jednego Chopina" - wymieniał po kolei czołowych poetów polskiego romantyzmu i dodawał: "Sam nie grając, żywię dla Chopina uczucie, które tylko religią nazwać można. I przez tę miłość dla niego zrozumiałem, że żarliwość wiary doprowadzić może do wojen religijnych i inkwizycji". Dziedzictwo Chopinowskie od drugiej połowy XIX w. odczytywano bardzo różnie. Chopin pozostawał żywy i ważny w równym stopniu dla wielu wybitnych kompozytorów, pianistów, pisarzy, jak i dla muzyków amatorów czy wreszcie szerokiej publiczności. Dostrzegano w nim jednak różne wartości. Artur Rubinstein stwierdził: "Spotykałem się nawet niekiedy z niezrozumieniem Bacha, z małym wzięciem Mozarta we Włoszech, z dziwną antypatią do Brahmsa w krajach łacińskich, z niechęcią do Czajkowskiego we Francji. Chopin panuje wszędzie.

Ten najbardziej narodowy z kompozytorów jest jednocześnie najbardziej uniwersalnym".

W ojczyźnie artysty, ze względu na polityczną sytuację kraju, wielokrotnie podkreślano narodowy nurt twórczości Chopina, znajdując w muzyce kompozytora najdoskonalszy bodaj wyraz dążenia Polski do niepodległości. Chopin udręczony niedolą kraju, Chopin - Wieszcz narodowy - to jeden z długo utrzymujących się wzorców polskiej kultury. Na progu XX w. muzyka Chopina odnalazła się w zupełnie innej perspektywie. W stuleciu nowej muzyki, śmiałych eksperymentów w zakresie techniki dźwiękowej, w epoce burzycieli tradycji utwory autora Preludiów zaskakująco dobrze opierają się próbie czasu. Nie tylko nawet opierają się, ale z dystansu nowej epoki odsłaniają wartość szczególnego nowatorstwa, wyprzedzającego swą epokę o kilkadziesiąt lat i dającego się należycie rozpoznać dopiero teraz. Chopin - uosobienie romantyzmu, nie wyklucza w XX w. obrazu Chopina - wielkiego nowatora i mistrza warsztatu kompozytorskiego. Na początku stulecia zmieniała się więc perspektywa widzenia Chopina: z polskiej na światową bardziej, z emocjonalno-ideowej na obiektywną, techniczną. Ogromne znaczenie miało tu utworzenie w latach dwudziestych w Warszawie Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego imienia Fryderyka Chopina, odbywającego się do dzisiaj. Konkurs przyczynił się do spopularyzowania muzyki polskiego kompozytora. Do Warszawy z przygotowanym programem chopinowskim, jakże trudnym, przybywali i przybywają młodzi pianiści z całego świata. Muzyka Chopina pozostawała też żywa
w repertuarze najwybitniejszych mistrzów fortepianu, zwłaszcza polskich i rosyjskich, takich jak Józef Hofmann, Sergiusz Rachmaninow, Artur Rubinstein. Niektórzy z nich włączyli się aktywnie w inicjatywy edytorskie, nierzadko zbiorowe wydania dzieł, np. Ignacy Friedman czy też Ignacy Jan Paderewski. Dziś tradycja Chopinowska to nie tylko szereg szacownych instytucji i autorytetów artystycznych i naukowych, to także stale żywe pole inspiracji, nowych pomysłów i dokonań i wielki krąg ludzi, dla których postać kompozytora jest szczególnie droga i bliska. Starają się oni poznać i pielęgnować całe to wielkie dziedzictwo: różnorodne tradycje interpretacji muzyki Chopina, autentyczny tekst kompozycji, wiedzę na temat życia i twórczości artysty, manuskrypty i pamiątki po kompozytorze, wreszcie twórczą myśl krytyczną o znaczeniu Fryderyka Chopina w historii. Perspektywy na przyszłość wydają się otwarte i szerokie, tym bardziej że muzyka Chopina będzie nas jeszcze nie raz zachwycać i zdumiewać.

Chopin dawał prawdę w wyrażaniu uczuć, muzyką dawał Polskę, a muzyce nadał niesamowity kształt miłości… "kocham wiec jestem". Przez całokształt twórczości miłość była dla Niego silnym ładunkiem emocjonalnym nakłaniającym do dalszej twórczości.

Najczęściej z utajonej przed ludźmi miłości zwierzał się najpierw muzyce, gdyż to ona czasem była jedyną pociechą…