Walenty Wańkowicz - życie i twórczość

1. Przychodzi na świat w 1799r. w guberni mińskiej w majątku Kałiżycy należącym do jego rodziny. Pochodzi z rodziny ziemiańskiej o bogatych tradycjach.

2. Uczy się pod dozorem nauczycieli w domu, a jego zdolności i zamiłowanie do rysunku zastają zauważone juz we wczesnym dzieciństwie; w 12. roku życia zostaje oddany na naukę do niezwykle poważanych szkół jezuickich w Połocku.

3. W 1817r. przyjeżdża do Wilna, aby uczyć się w Szkole Malarskiej Uniewersytetu Wileńskiego.

4. Podczas egzaminów wstępnych przedstawia rysunki wykonana w Połocku; komisja jednak nie wierzy, że je sam wykonał i posądza go o korzystanie z pomocy nauczyciela. Wańkowicz otrzymuje kartkę papieru i ołówek, by przekonać wszystkich naocznie.

5. Poza malarstwem uczęszcza także na wydział nauk fizycznych, a także na wykłady literatury greckiej i rzymskiej; jest oczytany nie gorzej od studiujących literaturę.

6. Jako jedyny malarz należy na studiach do literackiego "Grona Błękitnego".

7. Jest człowiekiem bardzo pobożnym - jego pierwsze wileńskie rysunki przedstawiają modlące się kobiety; rysuje je, gdy bardzo wcześnie rano, przed zajęciami, chodzi do kościoła.

8. W Wilnie zaczyna, zachęcony przez profesorów, rysować portrety, początkowo rodziny i przyjaciół; w latach 1821-1823 wykonuje portrety Adama Mickiewicza.

9. W 1826r. jako wyjątkowo zdolny i pracowity zostaje wysłany na koszt uniwersytetu do Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, gdzie jest zaliczany do najlepszych uczniów; otrzymuje złoty medal za obraz o treści historycznej przedstawiajacy oblężenie Kijowa.


10. W Petersburgu rozkwita odnowiona przyjaźń z Mickiewiczem. W 1828r. Wańkowicz maluje najsłynniejszy portret Adama: "Mickiewicz na Judahu skale"; mimo zarzucanych mu usterek technicznych do dziś ten wizerunek poety pozostaje najbrdziej znanym.

11. W 1830r. malarz wraca na Litwę, osiada we wsi Ślepianki, gdzie ma swoją pracownię; druga została urządzona w pobliskim Mińsku.

12. Robi rysunki kredką, maluje akwarele i obrazy olejne, jednak to ta ostatnia technika jest jego ulubioną. Maluje głównie portrety, jako człowiek głęboko religijny sięga tez po tematykę biblijną. Na jego obrazach poza Mickiewiczem są uwiecznieni m.in. pianistka Maria Szymanowska, poeta Antoni Gorecki, skrzypek Karol Lipiński, a także ojciec, żona i trzej synowie Wańkowicza.

13. Za jego najsłynniejsze studium z natury uważany był "Staruszek litewski", którego za czasów Mickiewicza nazywano "Starym szlachcicem Soplicą"; współczesnych mu zachwycał także "Widok Wilna" i "Apoteoza Napoleona", przedstawiająca płaczącego Napoleona w wieńcu i welonie.

14. W 1839r. opuszcza kraj i rodzinę i wyrusza w podróż po Europie; najpierw przebywa w Dreźnie, gdzie kopiuje arcydzieła w galerii królów saskich, rok póżniej udaje się do Monachium, nastepnie do Paryża.

15. W Paryżu pozostaje w bliskich stosunkach z Mickiewiczem, tu też poznaje mistyka i założyciela sekty mistycznej A.Towiańskiego. Głosił on naukę mającą doprowadzić do zupełnej przebudowy stosunków społecznych przez "podniesienie ludzkości, oswobodzenie narodowe, emancypację kobiet". Mający skłonność do nauk mistycznych, religijny i zafascynowany Mickiewiczem malarz dostaje się pod silny wpływ Towiańskiego.

16. 4 maja 1842r. w domu Towiańskiego w Nantrre ma miejsce pierwsze zebrania Koła Sprawy Boskiej; wśród wspólnej modlitwy i śpiewu odsłonięta zostaje chorągiew, zebrani ślubują. Twórcą sztandaru Koła jest Walenty Wańkowicz.

17. Kilka dni później, dokładnie 12 maja 1842r. umiera 43-letni Wańkowicz. Na jego pogrzebie na cmentarzu Montmorency zbierają się tłumy Polaków.