Referaty

Zanieczyszczenia wód naturalnych w przyrodzie i sposoby uzdatniania wody pitnej

Woda to życie. Jej wpływ na ludzi i otoczenie jest ogromne, a bez niej nie byłoby na ziemi życia. Jest ona wykorzystywana do różnych celów m.in. do mycia, prania, czyszczenia, bezpośredniego spożycia, itp. Wszechstronne możliwości wód są wykorzystywane w przemyśle (do produkcji energii elektrycznej, poruszania młynów wodnych, do chłodzenia maszyn i urządzeń, rozcieńczania i rozpuszczania barwników, oraz produkcji wielu produktów), a także w rolnictwie (do nawadniania pól, podlewania roślin, pojenia zwierząt itp.).

Zanieczyszczenia wód

Choć jest ona jednym z najważniejszych substancji na ziemi to stoi w obliczu zagrożenia tzw. zanieczyszczenia. Problem zanieczyszczeń dotyczy nie tylko mórz i oceanów, ale przede wszystkim wód śródlądowych. Zanieczyszczone są m.in. rzeki, strumienie, kanały, jeziora, a nawet stworzone przez człowieka sztuczne zbiorniki.
Mieszkańcy ziemi głównie zaopatrują się w wody powierzchniowe. Prawie cała woda, którą pobieraną ludzie, zostaje oddana w postaci wód zużytych posiadających różne substancje mineralne, chemiczne i organiczne. Ładunki zanieczyszczeń, które są również zawarte w wodach zużytych, uniemożliwiają dalsze korzystanie z wód powierzchniowych. Zachowania ludzi i nieumiejętność myślenia nie tylko o sobie powoduje tworzenie innych bardzo niebezpiecznych zagrożeń dla przyrody np.: tzw. dzikie myjnie tworzone na uboczach, najczęściej przy rzekach, powodują dostanie się szkodliwych substancji chemicznych do rzek oraz inne tym podobne czyny. Najgorsze jest to, że zdają sobie sprawę z tego co robią, ale nim ktoś im próbował przeszkodzić było już za późno... Obecnie około 1,2 mld ludzi pije wodę zanieczyszczoną, a 2,5 mld żyje bez kanalizacji. 5 mln osób umarło już na świecie z powodu chorób zawartych w brudnej wodzie.

Podział zanieczyszczeń

Zanieczyszczenia wód można podzielić na:
· Komunalne
· Przemysłowe – dostarczające do wód metale ciężkie głównie ołów, miedź, chrom, kadm, rtęć i cynk oraz inne szkodliwe substancje.
· Rolnicze – stwarzające największe zanieczyszczenia zbiorników wodnych; większość działalności prowadzi do zanieczyszczeń np.: nieprzetworzony nawóz zwierzęcy jest rozrzucany po polach (pewna jego część zawsze dostaje się do zbiorników wodnych), używanie środków owadobójczych, roztoczobójczych, chwastobójczych, grzybobójczych oraz pielęgnacyjnych dla zwierząt (zawierają one ponad 450 aktywnie chemicznie składników niszczących mikrofaunę i mikroflorę, a te po pewnym czasie trafiają do wodnych zbiorników podobnie jak nawóz)
· Kwaśne deszcze – powstające w procesie spalania węgla i ropy (w wyniku którego powstają spaliny) również zanieczyszczają środowisko wodne
· Zanieczyszczenia fizyczne – są to zawiesiny o różnym stopniu rozdrobnienia nierozpuszczalnych substancji stałych, takich jak kurz, pył, cząstki obumarłych roślin i zwierząt, cząstki mineralne gleby, a także wytrącone koloidalne związki, np. żelaza;
· Związki chemiczne - różne substancje organiczne i mineralne, rozpuszczalne w wodzie dostające się do wód powierzchniowych wraz z wodami opadowymi lub ściekami;
· Zanieczyszczenia bakteriologiczne - są to drobnoustroje, z których większość nie stanowi zagrożenia dla zdrowia zwierząt i ludzi, a odgrywa bardzo ważną rolę w procesie samooczyszczania się wody
· Zanieczyszczenia radioaktywne - występujące w małych ilościach i przeważnie nie stanowią zagrożenia dla zdrowia (są to odpady z elektrowni jądrowych, zakładów wzbogacania uranu itp.). Jedynie zagrożeniem z ich strony może być chwila, w której dostają się one do ścieków lub gdy substancje radioaktywne są wymywane przez wody opadowe z atmosfery lub ze składowisk odpadów promieniotwórczych.
· Trucizny – do wody dostają się różnymi drogami, lecz najczęściej w wyniku działań człowieka. Czasem jest to rola przypadku, wskutek przecieków kanałów odprowadzających toksyczne ścieki lecz niekiedy celowa w celu pozbycia się uciążliwej substancji

Wody zanieczyszczone nie różnią się niczym od wód nie zanieczyszczonych (poza detergentami, które tworzą pianę i olejami pozostającymi na powierzchni wody) więc nigdy nie mamy pewności, jaka jest wartość wody, którą spożywamy lub z której
korzystamy w życiu codziennym.

Sprawdzanie jakości wody

Jedyny sposób na dzisiejszą wodę to sprawdzenie jej jakości. Wskaźniki jakości wód służą do określenia przydatności wody do określonych celów. O możliwości użycia wody do zaspokojenia różnorodnych potrzeb, decydują rodzaj i ilość zawartych w nich substancji.
Podstawowymi grupami wskaźników, stanowiącymi o przydatności wody są:
a) wskaźniki fizyczne - temperatura, barwa, zapach, mętność, smak;
b) wskaźniki chemiczne - odczyn pH, utlenialność, BZT5 - biochemiczne pięciodobowe zużycie tlenu, chemiczne zużycie tlenu, twardość, zasadowość oraz zawartości: związków azotu, chlorków, siarczanów, żelaza, manganu, fluoru, gazów rozpuszczonych w wodzie, pierwiastków śladowych, substancji trujących oraz sucha pozostałość i strata po prażeniu;
c) wskaźniki biologiczne - zawartość bakterii w objętości próbki wody.

Wszystkie te wskaźniki pomagają nam w wyborze miejsc nie zanieczyszczonych przez człowieka. Ale czy takie jeszcze są? Podstawowymi przyczynami bardzo niskiej jakości wód powierzchniowych są: zrzuty ładunków zanieczyszczeń nie poddawanych redukcji, stale rosnąca ilość ścieków pochodzenia komunalnego, niska efektywność urządzeń oczyszczających i ich brak, więc nie należy się spodziewać wielu takich miejsc.



Sposoby ochrony wód

Najskuteczniejszym sposobem ochrony czystości wód jest niedopuszczenie do ich zanieczyszczenia, a najlepszym sposobem zachowania równowagi wodnej jest oszczędne gospodarowanie zasobami wód. Prawie każde wykorzystanie wody powoduje jej zanieczyszczenie, co w konsekwencji prowadzi do powstania problemu ścieków. Poprawie oszczędności zużycia wody służy mierzenie jej zużycia. Celowi temu służy również stosowanie zamkniętych obiegów technologicznych z użyciem wody. Nie zawsze można jednak nie dopuszczać zanieczyszczenia, a gdy jest to niemożliwe należy starać się je zmniejszyć poprzez różne sposoby oczyszczania wody.

Sposoby oczyszczania wody

a) budowanie oczyszczalni ścieków – w gminie Miedźno w 2002r ruszyła pierwsza nowoczesna oczyszczalnia ścieków. Dzięki niej możliwe jest oczyszczanie wody i wprowadzanie jej do wtórnego użycia, w tym także do picia przez ludzi.
b) składowanie odpadów w legalnych miejscach specjalnie do tego przystosowanych
c) stosowanie filtrów czyszczących wodę
d) mini oczyszczalnie domowe dzięki którym można czyścić wodę we własnym zakresie;
e) zachęcenie ludzi do korzystania z profesjonalnych i legalnych myjni samochodowych
f) unikanie nieznanych środków czyszczących
g) rozdawanie ulotek informacyjnych na temat przyrody i skutków jej zanieczyszczania
h) sadzenie drzew przy zbiornikach wodnych
i) ułatwianie wywożenia ścieków
j) recykling wody – pojęcie w Polsce dopiero raczkujące, jednak nie znaczące tego samego, co oczyszczanie ścieków. Jest to obieg zamknięty wody. W St. Petersburgu na Florydzie znajduje się znany na całym świecie zakład recyklingu wody. Właśnie tam, w ciągu 12 godzin ścieki zamieniają się w czystą, doskonale nadającą się do picia wodę podczas procesu przepuszczania jej prze piaskowe i węglowe, poddaje się działaniu ozonu i chloruje. Mimo, że woda ta jest głównie przeznaczona dla przemysłu, to jej picie na pewno jest pozbawione ryzyka. Inną znanym zakładem recyklingu wody jest Windhoeku w Namibii. Jednak ta oczyszczalnia jest skierowana na recykling wody pitnej, którą już od dłuższego czasu spożywają mieszkańcy stolicy tego kraju. Być może to właśnie recykling wody jest przyszłością oczyszczania ziemskich zasobów wodnych.
Choć wiele z tych czynności wymaga czasu, lub dodatkowych kosztów, to warto ich dokonać ze względu na korzyści dla przyrody jakie z nich płyną. Jesteśmy to winni Ziemi by jako jej mieszkańcy dbać o to co zniszczyliśmy. Na naszych zachowaniach ucierpiała przede wszystkim woda, przyroda która nie jest nam niczego winna. Więc czy nie powinniśmy czuć dla niej wdzięczności i szacunku? Musimy pomyśleć nie tylko o przyszłych pokoleniach, ale i czasach dzisiejszych.

Źródła
National Geographic nr 9/2002, www.zanieczyszczenia.wod.prv.pl, „Jak to jest” wyd. Readers Digest