pole elektromagnetyczne. jego wpływ na organizmy żywe

1. Pole elektromagnetyczne.
Z analizy ostatnio wykonanych na lekcji doświadczeń wynika że wokół przewodnika przez który płynie prąd elektryczny, istnieje pole magnetyczne. Zjawisko indukcji elektromagnetycznej jest dowodem wywoływania pola elektrycznego przez zmienne pole magnetyczne. Pola te zatem od siebie wzajemnie uzależnione. Do podobnego wniosku doszedł angielski fizyk James Clerk Maxwell. Udowodnił on ,że pole elektryczne istnieje zawsze tam, gdzie zmienia się pole magnetyczne. Wykazał też , że zmienne pole elektryczne powoduje powstanie zmiennego pola magnetycznego. Pola te przenikają się nawzajem tworząc tzw. pole elektromagnetyczne. Zmiany pola elektrycznego i magnetycznego rozchodzące się w przestrzeni (z prędkością 300 000 km\s w próżni) tworzą falę elektromagnetyczną. Do fal elektromagnetycznych należą min. :
-fale radiowe,
-fale świetlne,
-mikrofale,
-promieniowanie g (gamma),
-promieniowanie X (rentgenowskie)

James C. Maxwell (1831-1879):Szkocki fizyk, współtwórca teorii kinetycznej gazów. Ułożył równana pola elektromagnetycznego i przedstawił teorię elektromagnetycznej natury świata.W swoich rozważaniach przewidział istnienie fal elektromagnetycznych. W 1861 roku jako pierwszy zademonstrował Barwne obrazy fotograficzne.

2. Wpływ pola elektromagnetycznego na organizmy żywe.

Pola : magnetyczne(stałe) i elektromagnetyczne(zmienne) oddziałują na organizmy żywe.

Wszystkie organizmy które żyją na Ziemi, podlegają działaniu ziemskiego pola magnetycznego. Wiadomo że Ziemia jest gigantycznym magnesem, wytwarzającym wokół siebie stałe pole magnetyczne. Tkanka żywa jest na ogół mało podatna na działanie pola magnetycznego, gdyż przeciwdziała mu energia ruchu cieplnego cząsteczek żywego organizmu. Zagrożenie mogą jedynie powodować silne pola magnetyczne. Wpływ takiego silnego pola magnetycznego na układ nerwowy u ludzi i zwierząt przejawia się opóźnionym czasem reakcji. Natomiast u roślin działanie silnego pola magnetycznego powoduje kurczenie się komórek i zmiany w błonach komórkowych.

U niektórych gatunków zwierząt np. owadów, ptaków lub ryb pole magnetyczne Ziemi odpowiada za bezbłędną orientację w przestrzeni (np. coroczne wędrówki ptaków do tych samych miejsc lęgowych różnie położonych geograficzne dla różnych gatunków). W organizmach tych zwierząt muszą występować narządy pełniące funkcje biologicznych ,,kompasów” sprzężonych najprawdopodobniej z ,,zegarem biologicznym”. Sztuczne zmiany wywołane np. przez przymocowanie do głowy ptaka miniaturowego magnesu, powodują całkowitą utratę orientacji i chęć ,,podróży” w innym kierunku. Gdy izolowano rośliny i zwierzęta od wpływu ziemskiego pola magnetycznego, zaobserwowano u nich zakłócenia w ich biorytmie życia.

Bardzo ciekawym zjawiskiem są burze magnetyczne, czyli gwałtowne zmiany ziemskiego pola magnetycznego wywołane aktywnością słoneczną zmieniającą się co jedenaście lat. W czasie gdy aktywność Słońca wrasta na Ziemi zdarzają się katastrofalne susze, trzęsienia Ziemi. Wzrasta też zapadalność na choroby wirusowe i bakteryjne. Nasilają się też dolegliwości u osób chorych na serce. Występuje też zakłócenia łączności radiowej i wahania w poziomie wód jezior oraz napięcia w sieci elektrycznej. W rejonach i zmniejszonym natężeniu pola magnetycznego rejestruje się częstrze zapadanie na choroby psychiczne.

Dzięki promieniowaniu elektromagnetycznemu Słońca docierającego do Ziemi w postaci fal elektromagnetycznych o różnych długościach mogło rozwinąć się życie , lecz nadmiar promieniowania jest szkodliwy. Długotrwałe przebywanie w okolicach sztucznych źródeł pola elektromagnetycznego jakimi są reklamy świetlne, stacje przekaźnikowo-transformatorowe, stacje nadawcze radia oraz telewizji, aparaty medyczne, mogą powodować liczne zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu i samopoczuciu. Mogą to być bóle i zawroty głowy, zaburzenia snu i pamięci, szybsze męczenie się, dolegliwości serca, obniżenie ciśnienia tętniczego oraz zaćma. Odnotowuje się też duży wpływ na zmiany genetyczne w organizmie. Wpływ promieniowania elektromagnetycznego na różne stadia rozwoju organizmu nie jest jednakowy. Po napromieniowaniu zaobserwowano m.in. :
-uszkodzenie chromosomów,
-nierozdzielnie się komórek po podziale jądra,
-zatrzymanie stadium wrzeciona.

Aby chronić ludzi przed szkodliwym działaniem pola elektromagnetycznego, należy stworzyć dobrą organizację pracy w miejscach zagrożenia. Należy więc nie dopuszczać kobiet w ciąży i osób poniżej 18 roku życia do pracy w warunkach szkodliwych. Należy dbać też oto aby pracownicy poddawali się regularnie kontroli lekarskiej, a w przypadkach szczególnych skrócić czas pracy oraz stosować ochronną odzież.