Rok 1984 - ściąga

„Rok 1984"
antyutopia, protest przeciw totalitaryzmowi
Anglia=Główny Pas Startowy Jeden
bieda, ale imponujące budowle - ministerstwa
Budowa: 3 części + Aneks (zasady nowomowy):
1. przedstawienie bohatera, narastający bunt
2. o miłości, która występna i podlega karze
3. zasady działania mechanizmów totalitarnych
niewydolność ekonom. - państwo wydaje pieniądze
na zbrojenia, więc są niedogodności w innych
sferach życia
konieczność zastraszania jednostki (por. „Spójrzmy
prawdzie w oczy"), system jest w stanie każdemu
przypisać winę („Inny świat")
człowiek pozbawiony własnej tożsamości, korzeni
Partia zaczyna zastępować Absolut
ale Bóg zawsze obdarza człowieka wolną wolą
a kolektyw mówi „Pan tu nie stał" (S. Barańczak)

losy bohatera (Winston Smith)
mieszkaniec Londynu, członek Partii Zewnętrznej
nosi b. popularne nazwisko - każdy mógłby nim być,
jego sytuacja typowa, nie wyróżniał się wyglądem;
skóra chropowata, blondyn
praca: Departament Archiwów Ministerstwa Prawdy
wprowadzał poprawki do nieaktualnych
dokumentów (gazety, książki, plakaty)
warunki, w których funkcjonuje byle jakie, więc
największą przyjemność sprawia praca, nie ma
innych przyjemności
ma świadomość, ze ludzie karmieni kłamstwami, ale
nie może wykonać żadnego czynu
system jeszcze tylko nie zawładnął umysłem, ale
dąży do tego - stąd pojawiła się instytucja, jaką
jest Policja Myśli i pojęcie myślozbrodni;
system uzurpuje sobie prawo decydowania o
myślach i chce, żeby były jemu dedykowane
szuka osoby, która myśli tak jak on, bo czuje się
samotny (sys. skazuje jednostkę na wyobcowanie),
a on pragnie kontaktu intelektualnego z drugim człowiekiem
donoszenie nawet na najbliższych z błahych powodów
jest czymś powszechnym i stanowi zagrożenie
próbuje pozostać w zgodzie ze swoimi poglądami, jest
pewien, że nikt nie zawładnie jego uczuciami,
bo to niemożliwe
ma nadzieję, że powstanie nowa epoka bez sys. totalit.

Julia - Departament Literatury
miłość karana śmiercią, więc ją ukrywają
łączy ich zbieżność poglądowa, Julia też niechętna systemowi
nie dała się całkowicie ubezwłasnowolnić,
narzucić sobie ideologię
stwarzają sobie własny świat - nad sklepem z
antykami w dzielnicy proli
ich emocjonalny związek wbrew sys. (paradoks),
sami (jak Tristan i Izolda), wszyscy się przeciwko
nim sprzysięgli, zazdroszczą im
czują się swobodnie, a żywność zdobyta na czarnym
rynku -> czuli się jak w domu, to był ich azyl
spędzone chwile uprzyjemniają degustacją artykułów
innych, niż te, którymi karmi ich sys. (byle jakie)
zostają aresztowani - w tym pokoju, bo nawet antykwarysta,
na pozór życzliwy i uprzejmy, jest agentem Polmyśl
byli śledzeni - za ryciną był teleekran

uwięzienie
resocjalizacja- proces przywracania jednostki społeczeństwu
3 etapy:
1. okrutne tortury, poniżenia (cykl tortur fiz. i psych.),
aby złamać człowieka, żeby się poczuł winny,
przyznał się do wszystkiego, o chciała Partia
2. wpajano mu, że wszystko, co Partia uważa za prawdę,
jest prawdą i trzeba widzieć rzeczywistość oczami Partii
3. pokój 101 - to, czego więzień najbardziej się obawiał
dla Winstona - szczury
wyrzekł się miłości do Julii, własnych myśli, nawet
poprosił, żeby ta tortura dotknęła Julii
zniszczono w nim wszelkie przejawy wolnego myślenia,
stał się częścią Partii, powinna się liczyć dla niego
tylko Partia, pokochał Wielkiego Brata

obraz systemu totalitarnego
hiperbolizuje system
prawa jednostki nie istnieją, ludzie cały czas śledzeni,
teleekranu nie da się wyłączyć
Wielki Brat - wszechmocny i nieomylny, wieczny,
istota doskonała, trzeba było oddać mu całego siebie
system wyrabia wrażenie, że jest wszechmocny i
ludzie oddają mu boską cześć
dzieci uczono szpiegowania, donosiły nawet na rodziców,
sys. wykorzystuje liczne słabości ludzkiej natury,
zjednuje sobie dzieci, wyrabia w nich nawyk
szpiegowania własnych rodziców, miał być naturalnym opiekunem
sys. celowo odciągał dzieci od rodziców- odznaczały się
większym barbarzyństwem, bardziej chłonne od dorosłych
życie seksualne=wypełnianie obowiązków wobec Partii
dla sys. człowiek jest istotą ideologiczną - nie biologiczną,
ciało ma być poświęcone armii
stusunek powinien być tylko aktem służącym
prokreacji, żadnych przy tym uczuć
wbrew naturze - więc wbrew prokreacji (paradoks)
przeszłość wyglądała tak, jak chciała Partia, nawet
kreowała ludzi nieistniejących („Ucz się śmierci")
nowomowa - posługuje się nią propaganda, aby
zwęzić zakres myślenia
życie wewn. człowieka inspiruje rozwój języka;
jeśli wszystko ma być podporządkowane Partii, to
też język, żeby zawężał zakres myślowy,
żeby człowiek w myśleniu przestał być samodzielny
ideologia kreuje wizję świata, w którym wszystko dobre,
człowiek ma sobie nie zdawać sprawy, że jest coś przeciwne dobru

obraz miasta
Anglia - trzecia pod względem wielkości prowincja Oceanii
miasto zniszczone, brudne; ładne tylko olbrzymie,
białe budynki ministerstw
podobizny Wiel. Br. wywieszone we wszystkich punktach, miejscach publicznych
teleekrany też w wielu miejscach
budynki ministerstw kojarzą się z wieżą Babel - symbol pychy
„Wojna to Pokój, Wolność to Niewola, Ignorancja to Siła"
opozycja do haseł rewolucji fr. (wolność, równość, braterstwo)
kartki na odzież, wszystko, pieniądze straciły znaczenie,
bo sys. niewydolny, czarny rynek jeszcze funkcjonuje
życie kręciło się tylko wokół pracy - mogli uciec od
rzeczywistości (trudne warunki), tyle wkładali w nią poświęcenia
obowiązki:
ćwiczenia poranne
2 minuty Nienawiści (sys. musi mieć winnego,
zawsze ktoś musi ponosić winę -Goldstein)
wieczorem w świetlicy (czas jest wypełniony, żeby nie było
czasu na myślenie o czymkolwiek innym, bo to może
nieść groźne skutki dla sys.)
„sobizm" - skłonność do samotności, indywidualności, ekscentryzmu
członkowie Partii mają przywileje, ale mało
Partia Wew. - funkcjonariusze czynnie wspierający sys.
i suto wynagradzani przez sys.
Partia Zew. - nie korzystali z żadnych przywilejów, są szpiegowani,
indoktrynowani, ale zdeklarowali się po stronie sys.
prole - stoją na uboczu, nie uwikłani w gry, żyją wg
pradawnych zasad i obyczajów, nie wyrzekli się ich, nie ulegli
sys.; tania siła robocza, traktowani jak zwierzęta, podludzie
obywatel nie może okazywać uczuć, bo może coś odbiegać
od normy ("gębozbrodnia", np. niedowierzanie, że takie sukcesy)
Partia ingeruje nawet w życie intymne między małżonkami (powinno
być prywatne!) - „produkowanie dziecka, obowiązek dla Partii"
nie brakuje jedynie obrzydliwego jedzenia i dżinu Zwycięstwa,
inne można kupić na czarnym rynku