Zanieczyszczenie wód - rozumiane jest jako zmiana ich składu lub stanu, która czyni te wody mniej przydatnymi do jednego lub wszystkich celów, którym mogłaby służyć w swym stanie naturalnym. Zanieczyszczenie wód objawia się przekroczeniem w nich parametrów fizycznych, chemicznych i biologicznych.
Istnieje 57 wskaźników zanieczyszczeń śródlądowych wód powierzchniowych, według których klasyfikuje się wody w trzech klasach. Wskaźniki te określają ilość substancji mineralnych i organicznych.
Najczęściej stosowane wskaźniki zanieczyszczeń to:
- Biochemiczne zapotrzebowanie tlenu
- Utlenialność
- Sucha pozostałość
- Zawiesiny
- Substancje rozpuszczone
- Chlorki
- Siarczany
- Sole amonowe
- Azot organiczny
- Azotany
- Azotyny
- Fosforany
- Barwa
- pH
- mikrozanieczyszczenia wód
Klasę czystości wód określa się po zbadaniu wszystkich, bądź większości wskaźników. Aby daną próbkę wody sklasyfikować jako woda o danej klasie czystości żaden ze wskaźników nie może być przekroczony.
Klasy czystości wód powierzchniowych
Rozporządzenie z 11 lutego 2004 roku ustala pięciostopniową klasyfikację czystości śródlądowych wód powierzchniowych:
1. Klasa I (stan bardzo dobry – oznaczany na mapach kolorem niebieskim)
2. Klasa II (stan dobry – oznaczany na mapach kolorem zielonym)
3. Klasa III (stan umiarkowany – oznaczany na mapach kolorem żółtym)
4. Klasa IV (stan słaby – oznaczany na mapach kolorem pomarańczowym)
5. Klasa V (stan zły – oznaczany na mapach kolorem czerwonym).
Stan czystości wód w Polsce
Polska zajmuje jedno z dalszych miejsc pod względem czystości wód w Europie. Jednakże obserwuje się poprawę jakości wód powierzchniowych na przestrzeni lat od 1992 do 1995 roku. Wyniki oceny miarodajnej wykazały, że zasięg wód nadmiernie zanieczyszczonych zmniejszył się na przestrzeni tych lat, co pokazuje tabela (w procentach) [PIOŚ1996].
Na ogólną ocenę jakości wód rzutuje nadal niekorzystny (mimo niewielkiej poprawy w ciągu kilku ostatnich lat) stan sanitarny polskich rzek. Według tej oceny wód I klasy czystości nie stwierdzono, do II klasy zaliczono 3,9% badanych wód (98 r. – 2,4%), do III klasy zaliczono 29,7% (98 r. – 26,6%), natomiast do wód pozaklasowych zakwalifikowano aż 66,4%.