Merkury

Merkury jest najbliższą Słońcu planetą naszego układu słonecznego. Krąży on średnio w odległości zaledwie 58 mln km od Słońca, jest więc planetą bardzo gorącą. Na obu jej stronach w okolicy równika istnieją regiony, które przez większą część czasu wystawione są na bezpośrednie działanie promieni słonecznych. Te dwa regiony nazywane są biegunami gorąca. Na Merkurym występuje też ogromna różnica temperatur między nocą a dniem. W ciągu dnia średnia temperatura wynosi 350 C, a czasami dochodzi do 430 C – w takim skwarze topią się już niektóre metale np. ołów czy cyna. Nocą natomiast spada i wynosi około – 170 C .

Jedną z głównych przyczyn takich wahań temperatury jest fakt, iż Merkury jest praktycznie rzecz biorąc pozbawiony atmosfery, która mogłaby nagrzewać się za dnia i utrzymywać ciepło w nocy. Przez wiele lat astronomowie buli przekonani ,że Merkury w ogóle pozbawiony jest atmosfery, dziś jednak wiemy, że planeta ma niezwykle rzadką otoczkę złożoną głównie z sodu i z helu. W wyniku ogromnych wahań temperatur na powierzchni Merkurego nie mogła utrzymać się woda w stanie ciekłym. Niewykluczone jednak, że na biegunach podobnie jak na Ziemi znajdują się czapy lodowe. W niektórych miejscach temperatura cały czas oscyluje wokół – 148 C.

Merkury jest jedną z najmniejszych planet naszego Układu słonecznego, mniejszy od niego jest tylko Pluton. Merkury ze średnicą 4878km jest tylko 40% większy od Księżyca. Merkury przypomina Księżyc również pod kilkoma innymi względami. Jego powierzchnia jest pofałdowana i pokryta wieloma kraterami. Największy z merkuriańskich kraterów tzw. Nizina upałów powstał w wyniku upadku ogromnego meteorytu. O tym jak wieli musiał być to okruch skalny, niech świadczy fakt iż kolista nizina upałów ma średnicę około 1300 km. Siła uderzenia była tak olbrzymia, że fale uderzeniowe wypiętrzyły wielkie wzgórza po przeciwnej stronie planety. Kratery nazywane są imionami sławnych artystów np.. drugi co do wielkości krater na Merkurym nosi imię Beethovena, swoje kratery mają też miedzy innymi Homer, Mickiewicz, Tycjan, Chopin i Paderewski. Kiedy meteoryty bombardowały powierzchnię Merkurego, czasami przebijały się przez jego zewnętrzną skorupę, a przez wybite otwory wypływa lawa tworząc rozległe równiny. W czasie wielkiego bombardowania, na skutek ogromnych ilości uwolnionej energii Merkury był bardzo gorący, wraz z ustanie deszczu meteorytów zaczą gwałtownie stygnąć, w wyniku czego na powierzchni pojawiły się ogromne pęknięcia widoczne do dziś w postaci urwisk o ścianach dochodzących do 3 km. Skorupa zewnętrzna Merkurego jest cienka, pod nią znajduje się jeszcze cieńsza warstwa zwana płaszczem, która otacza duże ciężkie jądro złożone głownie z żelaza. Gęstość Merkurego jest bardzo duża, co sugeruje, że jądro planety w porównaniu z zewnętrznymi warstwami jest bardzo duże. Astronomowie wyliczyli, że jądro Merkurego stanowi około 42% jego objętości, podczas gdy jądro Ziemi np. stanowi jedynie 17% objętości naszej planety.

Merkury okrąża Słońce w ciągu zaledwie 88 dni, poruszając się szybciej niż jakakolwiek planeta naszego układu. Podobnie jak inne planety Merkury nie porusza się po okręgu, lecz po orbicie eliptycznej związku z takim właśnie torem obiegu, w zależności od punktu orbity, w którym akurat znajduje się planeta, jej odległość od Słońca ulega dużym zmianom. W punkcie w którym jest najbliżej Słońce i Merkurego dzieli odlełość46 mln km. W najodleglejszym punkcie odległość ta wynosi 70 mln km. Płaszczyzna orbity Merkurego jest nieco przesunięta względem płaszczyzny Ziemi, dlatego Merkury rzadko znajduje się dokładnie na linii między słońcem a Ziemią. Zdarza się to kilkanaście razy na 100 lat. Merkury nie tylko okrąża słońce ale również obraca się wokół własnej osi. Obrót ten jest jednak bardzo wolny i trwa aż 176 dni ziemskich. W związku z tym na tej planecie można zaobserwować ciekawe zjawisko.
Z powierzchni planety wydaje się że słońce wstaje na wschodzie, przesuwa się po niebie i znika za horyzontem na zachodzie. Później jednak wstaje na zachodzie i posuwa się kilka dni ziemskich, aby ostatecznie znowu zajść na zachodzie.