Katolicyzm

Termin katolicyzm pochodzi z greckiego oraz łacińskiego terminu - "catholicismus". Wyrażenie to oznacza zarówno doktrynę religijną, moralną i społeczną Kościoła katolickiego - określanego często jako Kościół rzymskokatolicki - jak też odnosi się ono do jedno z największych wyznań religijnych współczesnego świata.

Katolicyzm jest jednym z nurtów religii chrześcijańskiej (chrześcijaństwo), która narodziła się około 2000 lat temu wokół osoby Jezusa Chrystusa. Zarówno katolicyzmu, jak i pozostałe nurty chrześcijańskie (prawosławie i protestantyzm) wyznają wiarę, że Jezus z Nazarety jest prawdziwym Synem Boga, Zbawicielem człowieka (z gr. Chrystusem), który narodził się z ziemskiej kobiety, Marii, przyjmując ludzkie ciało i stając się w pełni człowiekiem.

Katolicyzm oraz istniejące w nim życie religijne, moralne i społeczne zorganizowany jest w sposób instytucjonalny. Instytucja na nosi nazwę Kościół katolicki. Ponieważ katolicyzm sam w sobie nie jest jednorodny i składa się z wielu wyznań i Kościołów, dość często terminem Kościół katolicki lub katolicyzm określa się największy Kościół i wyznanie w łonie katolicyzmu, Kościół rzymskokatolicki.

Cechą wyróżniającą katolicyzm i Kościół katolicki spośród innych nurtów chrześcijańskich jest osoba biskupa Rzymu, nazywanego najczęściej papieżem. Zgodnie z wiarą Kościoła katolickiego biskup Rzymu jest zwierzchnikiem całego Kościoła, pełniąc w nim władzę na ziemi w zastępstwie samego Jezusa Chrystusa.

Katolickim określano kiedyś całego chrześcijaństwo. Terminem tym zaczęto jednak z czasem określać tylko chrześcijanstwo zachodnie. Stało się tak po schizmie z Kościołem wschodnim w 1054 roku, który przyjął nazwę Kościoła prawosławnego, a sam nurt chrześcijaństwa wschodniego zaczęto nazywać prawosławiem. W pierwszej połowie XVI wieku zaś, w wyniku działań reformatorskich w Kościele - określanych jako Reformacja - także w zachodnim chrześcijaństwie doszło do zawężenia słowa katolicyzm. Powstanie Kościołów reformacyjnych oraz nowego nurtu chrześcijańskiego - określanego jako protestantyzm – spowodowało, że termin katolicyzm ograniczył się tylko do Kościoła rzymskokatolickiego. Należy jednak pamiętać, że zarówno prawosławie, jaki i protestantyzm – a szczególnie luteranizm i anglikanizm – dość często podkreślają swój katolicki charakter, który oznacza powszechny lub uniwersalny.

W Polsce katolicyzm jest największym - pod względem ilościowym - wyznaniem religijnym. Obecność Kościoła katolickiego w Polsce datuje się na II połowę X wieku, wiążąc to tradycyjnie z w historycznym wydarzeniem chrztu księcia Mieszka w 966 roku oraz utworzeniem pierwszych instytucji Kościoła katolickiego: 968 rok – pierwsza polska diecezja w Poznaniu, a w 1000 roku pierwsza polska metropolia i arcybiskupstwo w Gnieźnie oraz powołanie kolejnych diecezji.