Samba

SAMBA
Takt: 2/4
Tempo: 54-56 taktów na minutę
STYL I CHARAKTER

Dokładna nazwa to "O samba", która pochodzi z języka brazylijskiego i portugalskiego. Pierwszą formą samby był taniec \"w kółko\", a zapoczątkowali go Murzyni ze szczepu Bantu z pogranicza Konga i Angoli. Natomiast w Europie samba stała się tańcem turniejowym, bogatym w różnego typu "wariacje".

Narodowy taniec Brazylii, na ogół kojarzony z karnawałem w Rio de Janeiro. Posiada wiele kombinacji rytmicznych, łatwo wpada w ucho. Polega na sprężystym ruchu całego ciała, a przede wszystkim bioder. Jest tańcem szybkim, progresywnym, przestrzennie ruchowym i niezwykle podniecającym. W turniejach par zawodowych tańczonych pomiędzy cha-chą, a rumbą rozdzielając ich podobny charakter rytmiczny.
Pierwowzorem samby były pieśni niewolników afrykańskich. Nazwa to pochodzi podobno od afrykańskiego słowa semba. Niektórzy uważają, że wyraz ten określa tańce murzyńskie, odznaczające się gwałtownymi ruchami ciała, połączonymi z wybijaniem rytmu nogami i solowym tańcem w środku grupy. Inni uważają, że nazwa oznacza specjalny gest solisty, zapraszający następców do tańca lub odnosi się do charakterystycznego ruchu bioder. Rytm ludowych tańców brazylijskich opiera się na afrykańskiej synkopie. Poprzednikami wiejskiej samby były tańce: lundu, maxixe oraz coco batuque. Samba miejsca tańczona była nie w grupach, lecz oddzielnie parami i rozwinęła się z oryginalnych wzorów brazylijskiej maxixe i afrykańskiej lundu. Pierwotna samba to taniec zmysłowy. Dopiero po pewnej modyfikacji zyskał w Brazylii uznanie i miano salonowego. Istnieją tam różne typy sal tanecznych, w których tańczy się różne odmiany samby towarzyskiej. Popularne sale taneczne w Rio de Janeiro to gaferias dancings ( lokale taneczne) głównie dla turystów I cudzoziemców. Escolas de samba gromadzą miejscową, kolorową ludność z ubogich dzielnic.

Sambę zaliczamy do tańców Ameryki Łacińskiej. W przeciwieństwie do tańczonej w miejscu rumby i cha cha cha, samba jest tańcem progresywnym, ruchowo-przestrzennym. W Europie i pozostałych częściach świata samba jest tańczona w ujednolicony sposób. Tylko w Brazylii, jej kraju ojczystym, samba grana jest w bardziej zróżnicowany sposób, w różnych tempach.
Do utworów muzycznych wykonywanych w tempie wolnym (około 30 taktów na minutę) tańczy się sambę zwaną baião. Samba tańczona w umiarkowanym tempie (około 42 takty na minutę) nazywa się horo samba. Szybka samba, grana w tempie około 54 taktów na minutę, nosi nazwę samba de morro. W turniejach tanecznych tempo utworów ustaliło się obecnie w granicach 54-56 taktów na minutę.
Samba wiejska, żywsza z ostrzejszymi, bardziej skomplikowanym rytmem, z pozostałością silnych wpływów afrykańskich. Jest śpiewana z towarzyszeniem instrumentów wyłącznie perkusyjnych – bogatej kolekcji bębnów chocolho (brazylijski marakasy) recoreco (rodzaj karbowanej tarki)
Samba miejska Corioca lansowana w Rio de Janeiro. Krok i rytm samby corioca jest prostszy, łatwo upodabnia się do charakterystyki innych tańców, stąd wiele odmian: samba-tango, samba-rumba. Coroica oznacza również mieszkańca Rio.
W Europie po raz pierwszy samba pojawiła się w 1914 roku i zyskała krótkotrwałą popularność. W latach 40. XX wieku zyskała popularność na całym świecie jako taniec towarzyski. Renesans brazylijskiego tańca nastąpił dopiero po II wojnie światowej. Później samba funkcjonowała raczej jako odmiana rozrywkowej muzyki instrumentalnej. Stanowiła źródło inspiracji dla twórców z kręgu jazzu ( S. Getz) i rocka ( C. Santana ). Samba towarzyska zawiera elementy samby miejskiej i wiejskiej, które wraz z twórczo wystylizowanymi wariacjami tanecznymi, pozwalają uchwycić jej kokieteryjny, wylewny i karnawałowy nastrój. Specjalny ruch bioder powoduje dużą autentyczność i rytmiczność tańca.
Samba jako taniec towarzyski posiada kilka charakterystycznych cech:

1. sprężysty, "resorujący" ruch ciała (bouncing movement),występujący w figurach podstawowych. Ruch ten uzyskuje się przez zginanie i prostowanie kolan;

2. wahadłowy ruch ciała stosowany w niektórych figurach bardziej zaawansowanych (pendulum steps);

3. ruch bioder, które wysuwa się do przodu i do tyłu (hips action, pelvis action) w figurach typu \"walk\".

Samba ma charakter skoczny, jest tańcem szybkim. Silniejszy akcent muzyczny przypada na 2 uderzenie w takcie. Ze wszystkich tańców łacińskich samba posiada największe bogactwo rytmów, które we wspaniały sposób interpretowane przez pary taneczne za pomocą ruchu ciała. Żywiołowa, pełna temperamentu, polotu i wdzięku tańczona jest po obwodzie sali, w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara.

SAMBA W RIO....
Nie ma karnawału w Rio bez samby. Barwne korowody tańczących, które suną ulicami brazylijskiego miasta, porywają grają ruchów i sex-appealem. Dla turystów z Europy taniec ten wygląda lekko i naturalnie. Niewielu zdaje sobie sprawę, że przejście korowodu poprzedzają lata ćwiczeń i cały rok przygotowań. Samba stanowi integralną część brazylijskiej kultury. Uosabia nastrój karnawału, odbywającego się w lutym przez pięć dni i nocy w Rio de Janeiro. Defilada fantazyjnie udekorowanych platform sunie przez centrum miasta, każda ze swoją grupą muzyczną i tancerzami, poruszającymi się w rytmie samby, tworząc wesoły kolorowy deseń. Na długo przed rozpoczęciem karnawału tysiące entuzjastów zajmuje się projektowaniem fantastycznych kostiumów i budowaniem platform, które przedstawiają przydzielony dla każdej grupy motyw, składający się na wielką paradę. W specjalnych szkołach samby – escolas de samba – przez cały rok trenują uczestnicy karnawału, aby w czasie jego święta rywalizować ze sobą.

Członek szkoły samby w Rio opisuje instrumenty nadające rytm sambie. „ Są to ganza, berimbau i cuica.
· Ganza to blaszany cylinder wypełniony ziarnem kawy.
· Bermimbau to drewniany łuk z drucianą cięciwą, którą przeciska się monetą i w którą uderza się bambusowym patykiem. Jej drgania wzmacnia tykwa przymocowana do końca łuku. Prócz tego perkusista potrząsa rytmicznie trzymanymi między palcami koszyczkiem z fasolą.
· Cuica to baryłka zamknięta z jednej strony skórą, do której przymocowany jest wewnątrz bambusowy patyk. Gdy skórę pociera się wilgotną szmatką wydaje ona przeciągłe, jękliwe brzmienie. „