profil

"Ikar" - Stanisław Grochowiak.

poleca 85% 113 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

W wierszu wyróżniamy dwa pola semantyczne, piękno i brzydota. Na obraz brzydoty składają się kobieta nad balią, kręgosłup, ból, spoczynek, twarz kobiety jak pole. Tworzą one bardzo konkretny obraz kobiety pochylonej nad balią. Występują też takie elementy jak krzesło (do odpoczynku przy chorym), stół.

Drugi obraz natomiast tworzą takie elementy, jak: upadek Ikara, porcelanowe nozdrza, nieboskłon, rzeźba z soli, różowe światła. Obraz brzydoty wyraża ludzkie uczucia, jest bliższy codziennemu życiu, eksponuje: ból, współczucie, troskę, zmęczenie. Obraz przesycony brzydotą należy uznać za prawdziwy, zaś drugi obraz wyraża elementy ulotne, nieuchwytne, abstrakcyjne.

Wiersz można wpisać do nurtu "ars poetica" (sztuka pisania). Wyróżniamy w tekście ton polemiczny, widoczny w zwrotach: tu zbliż się pędzelkiem do jaskółczenia. Jest to polemika z poetyką i poglądami Juliana Przybosia zawartymi w utworze "Oda do turpistów". Julian Przyboś reprezentuje poetów sprzeciwiających się brzydocie w sztuce. Reprezentuje artystów eliminujących elementy brzydoty. Jest zwolennikiem sztuki estetycznej. Przyboś uważał, że wprowadzanie brzydoty nie wnosi nic nowego do poezji, że jest to jedynie naśladowanie Baudelaire'a, to tylko prowokacja.

Tekst jest odpowiedzią na zarzuty Przybosia - świata nie można przedstawić nie ukazując brzydoty, gdyż na życie ludzkie składają się również praca, śmierć, choroba, fizjologia, fizjonomia, które nie są estetyczne. Sztuka powinna oswajać z tą sferą życia.

Wiersz Grochowiaka jest głosem w dyskusji na temat kształtu literatury i sztuki współczesnej. Wprowadzenie elementów kalekich, ubogich uzasadnia postawą, która określa mianem mizerabilizmu (łac. miser - ubogi, nieszczęśliwy, dręczony). Grochowiak akcentuje, że u podstaw wyboru estetycznego leżą kategorie etyczne - podstawą wybory estetycznego jest etyka. Podział na piękno i brzydotę jest niesprawiedliwy i nieuzasadniony, bo piękno nie musi być zasłużone, a brzydota nie musi być zawiniona. W swej istocie starość, choroba, cierpienie, umieranie zawierają brzydotę i kierowanie się podziałem na brzydotę i piękno jest niesprawiedliwe. Sprawiedliwe jest kierowanie się etyką, gdyż każe ona współczuć oraz mówić o wartościach człowieka i jego życiu.

Nurt turpizmu reprezentują oprócz Grochowiaka: Tadeusz Różewicz, Miron Białoszewski, Ernest Bryll, Rafał Wojaczek

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 1 minuta

Teksty kultury