Bezrobocie - ogólny zarys

Na gospodarkę rynkową wpływa wiele czynników, które powodują jej rozwój lub ten rozwój hamują. Do czynników hamujących rozwój możemy zaliczyć bezrobocie.

BEZROBOCIE to zjawisko braku pracy zarobkowej dla osób zdolnych do pracy i jej poszukujących. Z bezrobociem mamy do czynienia, gdy na rynku pracy są osoby, które chcą pracować, ale pozostają bez zajęcia. Bezrobocie wiąże się z pewnymi komplikacjami socjalnymi, ale z punktu widzenia teorii ekonomii jest to zjawisko normalne, podlegające prawom popytu i podaży.

Wyróżniamy wiele rodzajów bezrobocia, do których możemy zaliczyć bezrobocie:
- strukturalne - gdy brakuje kapitału do stworzenia nowych miejsc pracy,
- frykcyjne - ma ono charakter sezonowy np. podczas okresu zimowego,
- koniunkturalne (cykliczne) - zależy ono od tego, w której fazie cyklu koniunkturalnego znajduje się gospodarka,
- technologiczne – występuje, gdy maszyny zastępują pracę ludzi,
- chroniczne - obejmuje grupę ludzi niemających szans na znalezienie pracy np. osoby słabo wykształcone nieposiadające wymaganych kwalifikacji,
- utajone - zbyt duża liczba zatrudnionych w stosunku do potrzeb gospodarki,

Bezpośrednią przyczyną bezrobocia jest z reguły niewystarczająca liczba wolnych miejsc pracy dla ubiegających się o nie. Przyczynami mogą być również:
- wadliwa organizacja rynku pracy;
- brak odpowiednich kwalifikacji bezrobotnych;
- trudności mieszkaniowe uniemożliwiające przesuwanie nadwyżek siły roboczej do ośrodka wykazujących jej niedobór;
- oferowanie zbyt niskich stawek płac (np. w porównaniu z zasiłkiem dla bezrobotnych).
- sezonowe wahania poziomu zatrudnienia;
- wprowadzanie osiągnięć techniki do procesów produkcyjnych (automatyzacja);
- stopień wykorzystania zasobów siły roboczej w rolnictwie (przeludnienie agrarne);

Teraz warto poznać skutki, jakie niesie ze sobą bezrobocie:
- marnotractwo czynników wytwórczych;
- dobra i usługi, które mogły być wyprodukowane, ale stracone są na zawsze.
- wzrost niezadowolenia społeczeństwa
- zubożenie całego społeczeństwa i zahamowanie rozwoju intelektualno przemysłu
- uszczuplenie budżetu państwa - brak dotacji na inne cele

To wszystko prowadzi do poważnych konsekwencji społecznych:
1. Utrata środków do życia nie tylko dla bezrobotnego, ale i dla całej jego rodziny, pogorszenie ich warunków życia;
2. Z biegiem czasu utrata kwalifikacji zawodowych;
3. Wzrost przestępczości;
4. Społeczeństwo staje się konsumpcyjne.

Całość ma ogromny wpływ na zdrowie bezrobotnych:
1. Cyklicznym wahaniom koniunktury gosp. towarzyszy wzrost zachorowalności wśród bezrobotnych;
2. Bezrobotni przez ponad 2 lata ulegają większej zachorowalności;
3. Obniżenie samooceny, wzrost bezradności, apatii, izolacja społ., nadużywanie leków i alkoholu;
4. U partnerów bezrobotnych – niepokój, napięcie, smutek;
5. W rodzinach wzrasta liczba rozwodów, rodzą się konflikty, stosowana jest przemoc;
6. Może być przyczyną samobójstw, frustracji z braku perspektyw na przyszłość, nasila agresję w zachowaniu.

Skutki bezrobocia dotykają ludzi bezpośrednio, wywołuje ono stresy, powoduje utratę kwalifikacji oraz zwiększenie zachorowalności. Utrata pracy, albo niemożność jej zdobycia, pomimo nieraz starannego przygotowania zawodowego, jest przyczyną głębokiej frustracji, poczucia zawodu życiowego, rodzi uprzedzenia i niechęci do istniejącego ładu społecznego oraz nienawiści klasowe. Szczególnie dotkliwe są skutki bezrobocia dla życia rodzinnego; powoduje ono napięcia, niszczy wszelkie perspektywy w życiu rodzinnym, staje się przyczyną destabilizacji rodziny, pozbawia ojca autorytetu, degraduje społecznie całą rodzinę, rodzi alkoholizm i inne patologie, z wszystkimi zgubnymi skutkami. Bezrobocie sprzyja także powstawaniu postaw antyspołecznych, sprzyja przestępczości, narkomanii i prostytucji, usprawiedliwia je i poszerza zakres ich motywacji.

Bezrobocie jest, więc jedną z najcięższych klęsk społecznych współczesności i stwarza niebezpieczeństwa, które niełatwo przewidzieć. Jego wzrost w ostatnich latach musi być obserwowany z niepokojem, zwłaszcza, że nic nie wskazuje na jego zahamowanie; przeciwnie, niespójność transformacji gospodarczych, brak długofalowych wizji rozwoju, korupcja i inne nadużycia z jednej strony, a rozwój technologii, zwłaszcza proces robotyzacji i informatyzacji przemysłu z drugiej, wydają się zapowiadać jego przyśpieszenie.

Człowiek potrzebuje pracy nie tylko po to, aby zarabiać, ale także w celu rozwijania swoich umiejętności i podwyższania ambicji: „praca pozwala realizować cele życiowe”. Ze wstępnych danych GUS wynika, iż w Polsce bezrobocie na koniec grudnia ubiegłego roku wyniosło18 procent a liczba bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy wyniosła 3 mln 217 tys. osób i była o 2,1 procenta wyższa niż w listopadzie ub.r. Na wsi 41,7 proc. osób było bez pracy. Poprzez bezrobocie następuje zahamowanie rozwoju gospodarczego, czyli inflacja. Inflacja jest to spadek wartości pieniądza, oznacza to, iż za zaoszczędzone pieniądze można kupić mniej towarów.

Stan bezrobocia nie przynosi strat tylko gospodarce, powoduje także obniżenie poziomu życia i demoralizuje. Ludzie nie widzą przyszłości w kolorowych barwach i mogą popadać w konflikty z prawem warto, więc zastanowić się nad sposobami zwalczenia tej współczesnej klęski społecznej i zmniejszeniu bezrobocia w naszym pięknym kraju.