Cząstki elementarne trwałe i nietrwałe.

Cząstkami elementarnymi nazywamy wszystkie znane cząstki oprócz cząstek chemicznych, atomów i złożonych jąder atomowych. Większość cząstek elemen. jest nietrwała, tzn. mogą się one przemieniać jedne w drugie w wyniku oddziaływań słabych, elektromag. i silnych. Cząstkami, które są bezwzględnie trwałe w stanie odosobnionym są: elektron, proton, neutrino (elektronowe, miuonowe i taonowe), foton oraz ich antycząstki. Elektron i proton są składnikami atomów. Inna cząstka wchodząca w skład atomów jest neutron, który w stanie odosobnionym jest cząstką nietrwałą, rozpadającą się w oddziaływaniach słabych; natomiast w jądrowych stanach związanych może on być cząstką trwałą, gdy tymczasem proton w stanie związanym może się rozpadać w przemianie b. Foton jest cząstką powstającą np. podczas przejść elektromagnetycznych atomu lub jądra ze stanu wzbudzonego do stanu podstawowego. Ważniejszymi cząstkami elementarnymi trwałymi ze względu na oddziaływania silne są: fotony, mezony i bariony (nazywane hadronami) i leptony.

Wśród leptonów wyróżniamy: neutriono: elektronowe, miuonowe, taonowe, elektron, miuon i taon. Wśród mezonow: pion, kaon i eton. Wśród barionow natomiast: proton i neutron zwane lacznie nukleonami oraz hiperony. Najważniejszymi własnościami cząstek trwałych i nietrwałych są: masa i energia spoczynkowa, ładunek: elektryczny, barionowy i leptonowy, spin, izospin, dziwność, dla cząstek nietrwałych średni czas życia. Każda cząstka posiada swą antycząstkę. Cząstka i antycząstka mają dokładnie jednakowa masę, czas życia i spin, różnią się natomiast znakiem liczb kwantowych: ładunkowej, barionowej, leptonowych i spinowej. Liczby te są addytywne i dla każdej z nich obowiązuje ścisła zasada zachowania.